चीनमा ‘टायर र सडक बीचको घर्षण’ बाट विद्युत उत्पादन गर्ने नयाँ यन्त्र तयार

काठमाडौं ।

चिनियाँ वैज्ञानिकहरूको टोलीले एक अत्याधुनिक उपकरण विकास गरेको छ, जसले सवारी साधनका टायर र सडक बीचको घर्षणबाट सफा विद्युत उत्पादन गर्न सक्छ।

यस उपकरणलाई ‘रोडबेड ट्राइबोलोजिकल ऊर्जा सङ्कलन यन्त्र’ भनिन्छ र यसले ऊर्जा सङ्कलनको नयाँ र पहिले प्रयोग नगरेको स्रोतलाई उपयोग गर्ने प्रयास गरेको छ।

रोडबेड ट्राइबोलोजिकल ऊर्जा सङ्कलन यन्त्र एउटा प्रविधि हो, जसले सवारी साधनका टायर र सडक बीचको घर्षणबाट उत्पन्न हुने ऊर्जा सङ्कलन गरी त्यसलाई विद्युतमा रूपान्तरण गर्छ। यो यन्त्र ट्राइबोइलेक्ट्रिक नानो जेनरेटर प्रणाली प्रयोग गर्दछ, जसले घर्षणबाट उत्पन्न विद्युतलाई सङ्कलन गरेर प्रयोगयोग्य बनाउँछ। यसले सवारी साधनको टायर र सडक बीचको अन्तरक्रियाबाट वार्षिक ०.३ टेरावाट ऊर्जा उत्पन्न गर्न सक्छ, जुन ठूलो मात्रामा ऊर्जा स्रोत हो। यस प्रकारको ऊर्जा सङ्कलनले स्मार्ट यातायात र सडक व्यवस्थापन प्रणालीलाई सहयोग पुर्याउने उद्देश्य राख्दछ।

प्रायः ८५ प्रतिशत ऊर्जा कारको घर्षण र तातोबाट गुमिन्छ र टायर र सडक बीचको अन्तरक्रियाले विश्वभर वार्षिक ०.३ टेरावाटको अप्रयुक्त ऊर्जा सम्भावना प्रदान गर्छ, जुन चीनको तीन गर्ज प्रोजेक्टको ३० वटा बाँधहरूको वार्षिक उत्पादन बराबर हुन्छ।

चीनको विज्ञान र प्रविधि अकादमी अन्तर्गत बेइजिङ इन्स्टिच्युट अफ नानो ऊर्जा र नानो प्रणालीका अनुसन्धानकर्ताहरूले सडकको आधारमा ऊर्जा सङ्कलन गर्न सक्ने यन्त्र तयार गरेका छन्। यस यन्त्रले एकल टायरको प्रभावबाट १६.४ मिलिवाटको अधिकतम पावर उत्पादन गर्न सक्छ र यसको ऊर्जा रूपान्तरण क्षमता ११.७ प्रतिशत छ।

यस यन्त्रमा ट्राइबोइलेक्ट्रिक नानोजनरेटर एरेको प्रयोग गरिएको छ, जसले ४० देखि ६० डिग्री सेल्सियससम्मको तापक्रम र विभिन्न आद्र्रता स्तरमा स्थिर रूपमा काम गर्न सक्छ। यसका साथै, यसको लागत पनि केवल ७१.३ अमेरिकी डलर प्रति वर्ग मिटर रहेको छ, जसले यसलाई विश्वभरका सडक नेटवर्कहरूमा लागू गर्न निकै प्रभावकारी बनाउँछ।

यो यन्त्र सडकका ५० मिटरको खण्डमा प्रयोग गर्दा, एक किलोमिटर सडकका ट्राफिक बत्ती, क्यामेरा र अन्य सुविधाहरूको पावर आवश्यकताहरू पूरा गर्न सक्नेछ।

यस नवप्रवर्तनले भविष्यमा वाहन र सडक, वाहन र संरचना र अन्य प्रणालीहरूको एकीकरणका लागि नयाँ मार्ग खोल्ने विश्वास गरिएको छ, जसले स्मार्ट यातायात प्रणालीहरूको निर्माणमा सहयोग पुर्याउनेछ।-रासस/सिन्ह्वा