ह्वाट्सएपलाई इण्ड-टु-इन्ड इन्क्रिप्सन तोड्न भनिएमा भारतबाट बाहिरिने चेतावनी

काठमाडौं ।

मेजेजिङ्ग प्लेटफर्म ह्वाट्सएपले यदि आफ्नो प्लेटफर्ममा एण्ड-टु-एन्ड इन्क्रिप्सन तोड्न भनियो भने यसले भारतमा आफ्नो सञ्चालन रोक्न सक्ने बताएको छ। एक रिपोर्ट अनुसार गत बिहीबार भारतको दिल्ली उच्च अदालतलाई एक मुद्दाको सिलसिलामा सो बताएको हो।

मेटा-स्वामित्वको इन्स्ट्यान्ट मेसेजिङ प्लेटफर्मले सूचना प्रविधि (मध्यस्थ दिशानिर्देश र डिजिटल मिडिया आचार संहिता) नियम, २०२१ को नियम ४(२) लाई चुनौती दिँदै फेसबुकले दायर गरेको निवेदनको सुनुवाइको क्रममा उक्त बयान दिएको थियो। उक्त निर्देशनको आधारमा, जब सक्षम अधिकारीले आदेश दिन्छ, त्यसपछि सामाजिक सञ्जाल मध्यस्थकर्ताले कुनै निश्चित सन्देशको पहिलो प्रवर्तक पहिचान गर्न मद्दत गर्नेछ।

बार र बेन्चको रिपोर्ट अनुसार, व्हाट्सएपको प्रतिनिधित्व गरिरहेका अधिवक्ता तेजस कारियाले कार्यवाहक प्रधानन्यायाधीश मनमोहन र न्यायमूर्ति मनमीत प्रीतम सिंह अरोराको इजलासलाई भने, “एक प्लेटफर्मको रूपमा, हामी भन्छौं, यदि हामीलाई एन्क्रिप्शन तोड्न भनियो भने ह्वाट्सएप जान्छ।” कारियाले, मानिसहरुले गोपनीयता र सुरक्षामा केन्द्रित भएकाले आश्वस्त महसुस गर्छन् र सन्देशहरू इन्ड-टू-इन्ड इन्क्रिप्टेड भएको हुँदा मानिसहरूले प्लेटफर्म प्रयोग गर्ने गरेको पनि हाइलाइट गरे।

अधिवक्ताले नियम ४(२) लाई उल्लेख गर्दै भनिएको छ, “मेसेजिङको प्रकृतिमा मुख्य रूपमा सेवाहरू प्रदान गर्ने महत्त्वपूर्ण सामाजिक मिडिया मध्यस्थकर्ताले सक्षम क्षेत्राधिकारको अदालतले पारित गरेको न्यायिक आदेश वा सक्षम अधिकारी द्वारा ऐनको दफा ६९ अन्तर्गत पारित भएको आदेशद्वारा आवश्यक पर्ने कम्प्युटर स्रोतमा जानकारीको पहिलो प्रवर्तकको पहिचान गर्न सक्षम हुनेछ।”

कारियाले थप तर्क गरे कि यो नियमले ह्वाट्सएपलाई यसको सर्भरमा लाखौं सन्देशहरू धेरै वर्षसम्म भण्डारण गर्न बाध्य पार्छ किनभने प्लेटफर्मलाई थाहा छैन कुन सन्देशहरू डिक्रिप्ट गर्न भनिन्छ। यस प्रयासले प्लेटफर्मको क्लाउड सर्भरहरूलाई पनि तनाव दिन सक्छ र सर्भरहरूको चलिरहेको र मर्मतलाई अझ महँगो बनाउन सक्छ। कारियाले हाइलाइट गरे कि ह्वाट्सएपलाई यस्तो जानकारी संसारमा कहीं पनि साझा गर्न भनिएको छैन।