काठमाडौं ।
मानव स्वास्थ्य सुधार गर्न २०२५ मा जग बसाएको आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) उपकरणहरूले चिकित्सा सेवालाई निजीकृत गर्ने, निदानलाई गति दिने, नयाँ औषधिहरू पत्ता लगाउन मद्दत गर्ने र थप कुराहरूको वाचा गरेको छ।
उदाहरणका लागि, फिनल्याण्डले स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई तालिम दिन एआई प्रयोग गरिरहेको छ भने इस्टोनियाले एआईलाई चिकित्सा डाटा विश्लेषणमा लागू गरिरहेको छ र स्पेनले रोग पत्ता लगाउन एआई प्रयोग गरिरहेको छ।
यद्यपि, एआईले चाँडै नै चिकित्सा पेशेवरहरूलाई प्रतिस्थापन गर्ने अपेक्षा नगरिएको तथ्य अनुसन्धानले देखाएको युरोन्यूजलाई उद्धृत गर्दै टेलीग्राफले रिपोर्ट गरेको छ।
च्याटबटहरूलाई अझै पनि मानसिक स्वास्थ्य समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्न कठिनाइ भएको र चिकित्सा क्षेत्र बारे गलत जानकारी फैलाउने जोखिम रहेको उल्लेख गरिएको छ।
त्यहाँ प्रमुख सुरक्षा चिन्ताहरू पनि रहेको र प्रविधि विशेषज्ञहरूले अतिवादीहरूले महामारी निम्त्याउन सक्ने जैविक हतियारहरू सिर्जना गर्न एआई उपकरणहरूको शोषण गर्न सक्छन् भनेर चेतावनी दिएका छन्।
यद्यपि, एआईले चिकित्सा क्षेत्रमा बढ्दो रूपमा आफ्नो बाटो खोजिरहेको छ।
यो वर्ष एआईले युरोपेलीहरूको स्वास्थ्य र कल्याणलाई परिवर्तन गरेको पाँच तरिकाहरू यहाँ छन्।
स्वास्थ्य जोखिमको भविष्यवाणीः
वैज्ञानिकहरूले विकास गरेको एउटा एआई मोडेलले १,००० भन्दा बढी चिकित्सा अवस्थाहरूमा निश्चित प्रकारका क्यान्सर, हृदयघात र मधुमेह सहित आधिकारिक रूपमा निदान हुनुभन्दा एक दशक अघि भविष्यवाणी गर्न सक्ने उल्लेख गरिएको छ।
यद्यपि यो अझै डाक्टरहरूको कार्यालयमा प्रयोगको लागि तयार नभए पनि यो उपकरणले अनुसन्धानकर्ताहरूलाई समयसँगै रोगहरू कसरी विकास हुन्छन् भनेर बुझ्न मद्दत गर्न सक्छ।
यो वर्ष दुर्लभ आनुवंशिक म्यूटेसन (उत्परिवर्तन) ले रोग निम्त्याउँछ कि भनेर भविष्यवाणी गर्न, महिलाहरूको म्यामोग्राम विश्लेषण गरेर उनीहरूको मुटुको स्वास्थ्य जोखिमहरूको भविष्यवाणी गर्न र दीर्घकालीन तनाव पहिचान गर्न नियमित चिकित्सा स्क्यानहरू प्रयोग गर्न अन्य एआई उपकरणहरू लन्च गरिएको थियो।
रोग निदानको गति बढाउनेः
युरोपमा पहिलो पटक प्रोफेसर वाल्मेड नामक एआई एसिस्टेन्टलाई यो वर्ष डाक्टरहरूलाई बिरामीको प्रशस्त चिकित्सा डाटाको साथ निदान र उपचारमा मद्दत गर्न प्रमाणित गरिएको थियो। साथै अन्य निदान उपकरणहरू पनि क्षितिजमा रहेका छन्।
उदाहरणका लागि, बेलायतमा अनुसन्धानकर्ताहरूले एआई–पावर्ड स्टेथोस्कोपले केवल १५ सेकेन्डमा मुटुको समस्या पत्ता लगाउन सक्ने बताएका छन्।
युनाइटेड किङ्गडममा पनि डाक्टरहरूले प्रोस्टेट क्यान्सर निदानको लागि बिरामीहरूले हप्ता–दिन सम्म पर्खनु पर्ने समय बचत गर्न एआई प्रयोग गरिरहेका छन्।
शल्यक्रिया पछि बिरामीहरूको निगरानीः
एक जर्मन अनुसन्धान टोलीले हृदय रोगको कारणले अवरुद्ध भएका रक्तनलीहरू खोल्न कोरोनरी स्टेन्ट प्रत्यारोपण गरिएका बिरामीहरूको निगरानी गर्ने प्रक्रियालाई स्वचालित गर्न एआई प्रयोग गरेको छ।
सामान्यतया, निको हुने प्रक्रिया पछ्याउन लामो समय लाग्छ र अन्य जटिलताहरू निम्त्याउन सक्छ।
एआई–पावर्ड एल्गोरिथ्मले बिरामीहरू कति राम्रोसँग निको भइरहेका छन् भनेर विश्लेषण गर्न रक्तनली इमेजिङ प्रयोग गर्दछ र समान स्तरको शुद्धताका साथ विभिन्न उपचार ढाँचाहरू द्रुत रूपमा छुट्याउन सक्षम भएको उल्लेख गरिएको छ।
एन्टिबायोटिक प्रतिरोधसँग लड्दैः
युरोपभरि जनस्वास्थ्यको लागि बढ्दो खतरा निम्त्याउने एन्टिबायोटिक–रेसिस्टेन्ट (प्रतिरोधी) सुपरबगहरूसँग लड्न वैज्ञानिकहरूले एआई प्रयोग गरिरहेका छन्।
आगामी तीन वर्षमा, उनीहरूले ड्रग–रेसिस्टेन्ट (औषधि–प्रतिरोधी) ब्याक्टेरियाको लागि नयाँ उपचारहरू डिजाइन र परीक्षण गर्न एआई मोडेल विकास गर्ने योजना बनाएका छन्, र प्रभावकारी खोप खोज्दै गर्दा प्रतिरक्षा प्रणालीले अर्को प्रकारको ब्याक्टेरियालाई कसरी प्रतिक्रिया दिन्छ भनेर राम्रोसँग बुझ्न एआईलाई प्रयोग गर्नेछन्।
प्रशासनिक कामबाट डाक्टरहरूलाई छुटाकार दिँदैः
युरोपभरिका चिकित्सा कार्यालयहरू र अस्पतालहरूले अभिलेख राख्ने र रेफरल गर्ने जस्ता प्रशासनिक कार्यहरू व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्नको लागि एआई उपकरणहरू प्रयोग गरिरहेका छन्।
स्वास्थ्यकर्मीहरूको बढ्दो अभाव र कर्मचारीहरूमा ठूलो दबाबको बीचमा डाक्टरहरूलाई बिरामीहरूसँग बढी समय दिन सकुन् भन्ने मुख्य उद्देश्य भएको बताइएको छ।
उदाहरणका लागि, माइक्रोसफ्टले यो वर्ष आयरल्याण्डमा आफ्नो एआई क्लिनिकल सहायक उपलब्ध गराएको छ भने स्वीडेनको ट्यान्डम हेल्थले स्पेन, जर्मनी, संयुक्त अधिराज्य र फिनल्याण्डमा आफ्नो एआई–संचालित मेडिकल सेक्रेटरी लन्च गरेको छ। साथै यो नेदरल्याण्ड्स, नर्वे र डेनमार्कमा पनि सञ्चालनमा रहेको बताइएको छ।
प्रकाशित: १५ पुष २०८२, मंगलवार
