Technology Khabar २५ जेष्ठ २०८२, आईतवार
काठमाडौं ।
राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र स्पेसएक्सका संस्थापक एलन मस्कबीच बिहीबार (जुन ५) भएको विस्फोटक र अत्यन्त सार्वजनिक विवादले अमेरिकाको अन्तरिक्ष उद्योगको भविष्यमा प्रश्न उठाएको छ।
यो वाकद्धका कारण स्पेसएक्सले अमेरिकी सरकारबाट पाएको अनुमानित २२ अर्ब डलरको ठेक्कामा जोखिम पैदा भएको बताइएको छ। वास्तविक रकम गोप्य राखिएकोले त्यो अझ धेरै हुन सक्ने आशंका छ।
राष्ट्रपतिले आफ्नै सामाजिक सञ्जाल ट्रुथ सोसियलमार्फत मस्कका कम्पनीहरूलाई दिइएको सरकारी सहायता र ठेक्काहरू रद्द गर्न सकिने धम्की दिएपछि, मस्कले जवाफमा लेखे, “राष्ट्रपतिबाट ठेक्काहरू रद्द गर्ने भनिएपछि @SpaceX ले तुरुन्तै आफ्नो ड्र्यागन अन्तरिक्षयान हटाउने प्रक्रिया सुरु गर्नेछ।”
लाइभसाइन्सका अनुसार बिहीबार साँझ मस्कले एक प्रयोगकर्ताले “थोरै शान्त होऊ” भनेको सुझावलाई स्वीकार्दै लेखे, “राम्रो सुझाव। ठीक छ, हामी ड्र्यागन अन्तरिक्षयान हटाउने छैनौं।”
विवादको सुरुवात मङ्गलबार (जुन ३) मस्कले सरकारको प्रस्तावित कर तथा खर्च विधेयकको कडा आलोचना गर्दै आफ्नो सामाजिक सञ्जाल एक्समा गरेका टिप्पणीबाट भएको थियो।
“यो ठूलो, अत्याचारी, फजुल खर्चले भरिएको संसदको विधेयक एक घिनलाग्दो विकृति हो। जसले यसमा मतदान गर्यो, लाज मान। तिमीहरूलाई थाहा छ तिमीहरूले गलत गर्यौ,” मस्कले लेखेका थिए।
बिहीबार मस्कले ट्रम्पको नाम यौन अपराधी जेफ्री एपस्टीनसँग सम्बन्धित गोप्य कागजातहरूमा उल्लेख भएको दावी गरेपछि विवाद झनै चर्कियो। ह्वाइट हाउसले यस आरोपको कडा निन्दा गर्यो। “यो एलनको दुःखद व्यवहार हो, किनभने ‘वन बिग ब्यूटिफुल बिल’ ले उनी चाहेको नीति समावेश गरेन,” ह्वाइट हाउस प्रतिनिधिहरूले एक्समा लेखे।
यसपछि ट्रम्पले लेखे, “ईलन पागल भयो। बजेटमा अर्बौँ डलर जोगाउने सबैभन्दा सजिलो उपाय भनेको उसको सरकारी सहायता र ठेक्काहरू रद्द गर्नु हो। मलाई त बाइडेनले यसअघि नै किन नगरेको भनेर सधैं आश्चर्य लाग्थ्यो।”
बोइङको स्टारलाइनर अन्तरिक्षयान अझै पूर्ण रूपमा प्रमाणित भइसकेको छैन र गत वर्ष अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष केन्द्रमा दुई अन्तरिक्षयात्रीलाई नौ महिना अड्काएको थियो। ती अन्तरिक्षयात्रीहरू मार्च १८ मा स्पेसएक्सको ड्र्यागन यानमार्फत पृथ्वी फर्किएका थिए, र बोइङ वा नासाले स्टारलाइनर उडानयोग्य बनाउन अब के गरिँदैछ भन्नेबारे खास अपडेट दिएका छैनन्।
स्पेसएक्स अन्य प्रतिस्पर्धीहरूमाथि अग्रता लिइरहेको छ भन्ने कुरा सरकारबाट पाएको सहायताबाट स्पष्ट देखिन्छ। अप्रिलमा अमेरिकी अन्तरिक्ष फौजले स्पेसएक्सलाई प्रक्षेपण ठेक्काका रूपमा करिब ६ अर्ब डलर दिएको थियो, जबकि युनाइटेड लन्च एलायन्सले ५.४ अर्ब डलर र ब्लु ओरिजिनले २.४ अर्ब डलर पाएका थिए।
मस्क–ट्रम्प विवादमा नासाका प्रेस सचिव बेथानी स्टेभेन्सले स्पेसएक्सको बारेमा टिप्पणी गर्न मानेनन्, तर उनले रोयटर्ससँग भनिन्, “राष्ट्रपतिको अन्तरिक्षसम्बन्धी उद्देश्यहरू पूरा गर्न हामी हाम्रा उद्योग साझेदारहरूसँग सहकार्य गर्न जारी राख्नेछौं।”
नासाकी उपप्रशासक लोरी गार्भरले रोयटर्सलाई भनिन्, “राष्ट्रिय हितमा नभएको मात्र होइन, स्पेसएक्सका ठेक्का रद्द गर्नु कानुनी रूपमा पनि सम्भव नहुन सक्छ।” तर उनले थपिन्, “कुनै कम्पनी प्रमुखले अन्तरिक्षयान हटाउने धम्की दिँदै अन्तरिक्षयात्रीहरूको ज्यान जोखिममा पार्नु स्वीकार्य हुँदैन।”
प्रकाशित: २५ जेष्ठ २०८२, आईतवार
