अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले क्यानडा र मेक्सिकोबाट आउने गाडीमाथिको कर कार्यान्वयन किन एक महिना पछि सारे?

काठमाडौं ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले क्यानडा र मेक्सिकोबाट आउने गाडी आयातमा लगाइएको कर एक महिना पछाडि सारेका छन्। यो निर्णय जनरल मोटर्स, फोर्ड र स्टेलान्टिसजस्ता ठूला अमेरिकी अटो निर्माता कम्पनीहरूको अनुरोधपछि गरिएको हो। अटो निर्माता कम्पनीहरूले आफ्ना कुनै पनि विदेशी उत्पादन इकाइहरू अप्रिल २ भित्र अमेरिकामा सार्ने ट्रम्प प्रशासनको अपेक्षा छ।

यो छुट ट्रम्पले दुई दिनअघि नै अमेरिकाको छिमेकी देशहरूबाट आयात हुने सबै सामानहरूमा २५ प्रतिशत ट्यारिफ लगाउने घोषणा गरेपछि आएको हो। पहिल्यै निशुल्क व्यापार अन्तर्गत रहेका यी सामानहरू अब ट्यारिफमा पर्नेछन्। वाल स्ट्रीट जर्नलका अनुसार नयाँ नियम अमेरिकी-मेक्सिको-क्यानडा सम्झौता  (यूएसएमसीए) अन्तर्गत ट्यारिफ मुक्त रहन योग्य अटो निर्माता कम्पनीहरूमा मात्र लागू हुनेछ।

धेरै अटो निर्माता कम्पनीहरूको आपूर्ति श्रृंखला जटिल छ, र ती क्यानडा तथा मेक्सिकोमा उत्पादन प्लान्ट सञ्चालन गर्छन्। उदाहरणका लागि जनरल मोटर्सले चेभी इक्विनक्स गाडीहरू मेक्सिको र क्यानडामा बनाउँछ। फोर्डले लिंकन नौटिलस एसयूभी तथा स्टेलान्टिसले डज चार्जर गाडीहरू ओन्टारियो, क्यानडामा उत्पादन गर्छ। यी देशहरूमा धेरै अटो पार्ट्स आपूर्तिकर्ताहरूका कारखाना पनि छन्।

टेकक्रञ्चका अनुसार हाल कारको मूल्य ऐतिहासिक रूपमा उच्च छ, र ट्यारिफले यी मूल्यहरू झन् बढाउने सम्भावना छ। पिटर्सन इन्स्टिच्युट फर इन्टरनेशनल इकोनोमिक्सका वरिष्ठ विश्लेषक जेफ स्कटले डेट्रोइट फ्री प्रेसलाई बताए अनुसार ट्यारिफले कारको मूल्य १२,००० डलरसम्म बढ्न सक्छ। यदि मूल्य धेरै बढ्यो भने, उपभोक्ताहरूले गाडी नकिन्न सक्छन्, जसले गर्दा डिलरहरू महँगा गाडीहरू बेच्न नसकी अलमलमा पर्न सक्छन्।

मंगलबार कंग्रेसलाई सम्बोधन गर्दै, ट्रम्पले निर्माणकर्ताहरूलाई उत्पादन अमेरिका भित्र सार्न आग्रह गरे। बुधबार, ह्वाइट हाउस प्रेस सचिव क्यारोलिन लिभिटले पत्रकार सम्मेलनमा भनिन् कि ट्रम्पले जीएम, फोर्ड र स्टेलान्टिसलाई ट्यारिफ लागू हुनुअगाडि अमेरिका भित्रै उत्पादन सुरु गर्न निर्देशन दिएका छन्।

“उहाँले तिनीहरूलाई छिट्टै काम गर्नुपर्ने बताउनु भएको छ,” लिभिटले भनिन्।

फोर्डका सीईओ जिम फार्लीले गत महिना एक लगानीकर्तासँगको छलफलमा फोर्डका कारखानाहरूमा अहिले थप उत्पादन सार्ने क्षमता नभएको बताएका थिए। उनले छोटो अवधिमा कम्पनीले ट्यारिफ सहन सक्ने तर लामो समयसम्म रहेमा भने, ‘यसले अमेरिकी अटो उद्योगलाई ठूलो झड्का दिने’ बताए।

एडमण्ड्स डटकमको तथ्यांक अनुसार, फेब्रुअरीसम्म अमेरिका भित्र बिक्री भएका नयाँ गाडीमध्ये झण्डै आधा गाडीहरू अमेरिका भित्रै निर्मित थिए। तर, १७.४ प्रतिशत गाडीहरू मेक्सिकोमा र ७.४ प्रतिशत गाडीहरू क्यानडामा निर्मित थिए।

फोर्डको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “राष्ट्रपति ट्रम्पको सफल यूएसएमसीए सम्झौतापछि फोर्डले अमेरिका भित्र अर्बौं डलर लगानी गरिसकेको छ, र भविष्यमा पनि अमेरिकी श्रमिकहरूमा लगानी गर्दै यूएसएमसीए अनुसार सबै गाडी निर्माण गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ। हामी अमेरिकी उद्योग र निर्माण क्षेत्रको उज्ज्वल भविष्य सुनिश्चित गर्न प्रशासनसँग स्वस्थ र स्पष्ट संवाद कायम राख्नेछौं।