Technology Khabar १८ पुष २०८१, बिहीबार
काठमाडौं ।
वर्षको पहिलो महिनामा नै एक नभएर दुईवटा खगोलीय घटनाहरू हुने भएकाले स्टारगेजरहरूको लागि सन् २०२५ को सुरुवात उत्कृष्ट हुने भएको छ।
सन् २०२५ को जनवरी महिनाको सुरुवातमा क्वाड्रान्टिड मेट्योर शावर (उल्का वर्षा) हुने अपेक्षा गरिएको छ भने महिनाको अन्त्यमा “प्ल्यानेटरी परेड” (ग्रहहरूको परेड) देख्न सकिने द प्रोभिडेन्स जर्नल उल्लेख गरिएको छ।
क्वाड्रान्टिड मेट्योर (उल्काहरू) विशेष क्षुद्रग्रहका टुक्राहरू मिलेर बनेका हुन्छन् – जस मध्येको एक डर्मेन्ट (सुप्त) लाई – २००३ ईएच१ भनिन्छ भनि अर्थस्काई डट ओआरजीले उल्लेख गरेको छ। साथै क्वाड्रान्टिड शावर (वर्षा) प्रत्येक वर्ष प्राय एकै समयमा आउने र त्यसलाई तीन अन्य प्रमुख वर्षाहरूले पछ्याउने वेबसाइटले नोट गरेको छ।
“क्वाड्रन्टिड शावर (वर्षा) प्रत्येक वर्ष हुने शार्प पीक भएका चार प्रमुख (लिरिड्स, लियोनिड्स र युर्सिड्स अन्य तीन हुन्) उल्का वर्षामध्ये एक हो,” अर्थस्काई डट ओआरजी उल्लेख गरेको छ।
ग्रहहरूको परेडमा भने साँझको आकाशमा ६ वटा ग्रहहरू एकसाथ पङ्क्तिबद्ध हुनेछन्। यी आकाशीय घटना-परिघटना बारेमा थप जानकारी निम्न छन्:
क्वाड्रन्टिड मेट्योर शावर (उल्का वर्षा) भनेको के हो?
प्रत्येक वर्ष जनवरीको सुरुमा पीक (उच्चतम बिन्दु) हुने क्वाड्रान्टिड्सलाई नासाका अनुसार “उत्तम वार्षिक उल्का वर्षामध्ये एक” मानिने गरिएको छ। “धेरै उल्का वर्षाहरूमा दुई दिनको पीक (उच्चतम बिन्दु) हुन्छ, जसले गर्दा यी अन्य उल्काहरू हेर्न धेरै सम्भव हुन्छ।”
२००३ ईएच१ नामक क्षुद्रग्रहको कारणले उल्का वर्षा हुन्छ।
“यो डर्मेन्ट (सुप्त) वा एक्सटिंक्ट (विलुप्त) कमेट (धूमकेतु) हो भन्ने विश्वास गरिन्छ” भनी अर्थस्काई डट ओआरजीले बताएको छ। “एस्टेरोइडलाई सूर्यको परिक्रमा गर्न ५.५ वर्ष लाग्छ। यसको सूर्यको सबैभन्दा नजिकको बिन्दु (पेरिहेलियन) १.२ खगोलीय एकाइ हो।”
आगामी क्वाड्रान्टिड मेट्योर शावर (उल्का वर्षा) कहिले हुँदैछ?
यो जनवरी २ र जनवरी ३ तारिखको साँझदेखि देखिने छ।
क्वाड्रान्टिड मेट्योर शावर (उल्का वर्षा) को स्रोत के हो?
“क्वाड्रान्टिड पैदा गर्ने मुख्य वस्तु २००३ ईएच१ नामक क्षुद्रग्रह हो। यो एक सुप्त वा विलुप्त धूमकेतु हो भन्ने विश्वास गरिन्छ,” भनी अर्थस्काई डट ओआरजी ले बताएको छ। “एस्टेरोइडलाई सूर्यको परिक्रमा गर्न ५.५ वर्ष लाग्छ। यसको सूर्यको सबैभन्दा नजिकको बिन्दु (पेरिहेलियन) १.२ खगोलीय एकाइ हो।”
ग्रहहरूको परेड भनेको के हो?
प्ल्यानेटरी (ग्रहीय) परेड “एक खगोलीय घटना हो जहाँ हाम्रो सौर्यमण्डलका धेरै ग्रहहरू रातको आकाशमा एकैसाथ देखिन्छन्, पृथ्वीबाट एकै समयमा देखिन्छन्, यसले तिनीहरू आकाशभरि एक प्रकारको ’परेड’ मा पङ्क्तिबद्ध छन् जस्तो देखिन्छ” भनी स्टार वाकले उल्लेख गरेको छ।
प्ल्यानेटरी (ग्रहहरूको) परेड कहिले देखिनेछ?
फारमरका आल्मान्याकका अनुसार यो जनवरी १० तारिखमा सूर्यास्तपछि सुरु हुनेछ। परेडमा रहेका ग्रहहरूमा मंगल, बृहस्पति, अरुण, शुक्र, वरुण र शनि लगायत चन्द्रमा लाइनअपको बीचमा स्म्याक–डाब रहेको हुनेछ।
नासाले परेड हेर्नको लागि उच्च समय जनवरी २१ हो भनेर उल्लेख गरेको छ र मानिसहरूले शिखरमा पुग्ने सबै रातहरूमा ग्रहहरू अवलोकन गर्न सक्षम हुने उल्लेख गरेको छ। साथै यो पीक (उच्चतम बिन्दु) पछि का केहि रात सम्म देखिने बताइएको छ।
मेट्योर शावर (उल्का वर्षा) र प्ल्यानेटरी (ग्रहहरूको) परेड नाङ्गो आँखाले देख्न सकिन्छ?
नासाले आफ्नो वेबसाइटमा दुवै घटनाहरू नाङ्गो आँखाले हेर्न सम्भव भएको र “शहर वा सडक बत्तीहरूबाट टाढाको क्षेत्र फेला पार्न को लागि आग्रह गरेको” छ। “साथै जाडो मौसमको लागि स्लिपिङ ब्याग, कम्बल वा लन कुर्सीको साथ तयार हुन आग्रह गर्दै खुट्टालाई उत्तरपूर्वतिर फर्काएर सुत्न र सकेसम्म धेरै आकाशमा माथि हेर्नुहोस्” भनी वेबसाइटमा उल्लेख गरिएको छ।
सन् २०२५ मा उल्का वर्षाहरू कहिले हुँदैछन्?
टाइम एण्ड डेट वेबसाइट अनुसार, सन् २०२५ मा हुने अन्य उल्का वर्षाहरूको मितिः
प्रकाशित: १८ पुष २०८१, बिहीबार
