Technology Khabar २१ मंसिर २०८१, शुक्रबार
काठमाडौं ।
हिजो डिसेम्बर ४ का दिन एउटा सानो क्षुद्रग्रहले उत्तरी साइबेरियाको आकाशलाई निकै उज्यालो बनायो। यो पृथ्वीको वायुमण्डलमा प्रवेश गर्दै जल्यो र “मनमोहक” (तर हानिरहित) आगोको गोला बनायो।
खगोलविद्हरूले बुधबार स्थानीय समयको सुरुवाती घण्टामा २८ इन्च (७० सेन्टिमिटर) व्यास भएको उक्त क्षुद्रग्रह देखेका थिए। यसले वायुमण्डलमा प्रवेश गर्नु केही घण्टाअघि नै यसलाई पहिचान गरिएको थियो।
“विश्वभरका खगोलविद्हरूको निरीक्षणको लागि धन्यवाद, हाम्रो चेतावनी प्रणालीले यस प्रभावलाई +/- १० सेकेन्डको सटीकतासम्म भविष्यवाणी गर्न सकेको छ,” युरोपियन स्पेस एजेन्सी (ईएसए) ले एक्स (पूर्व ट्विटर) मा लेखेको छ।
लाइभसाइन्सका अनुसार अस्थायी रूपमा C0WEPC5 नाम दिइएको यो क्षुद्रग्रह डिसेम्बर ४ को बिहान १:१५ बजे स्थानीय समय अनुसार याकुटियाको नामले चिनिने रुसको टाढाको साखा गणराज्य (याकुटिया) को आकाशमा वायुमण्डलमा प्रवेश गर्यो।
यो स्थान उत्तरपूर्वी साइबेरियामा अवस्थित छ। साखा आपतकालीन मन्त्रालयका अनुसार स्थानीय अधिकारीहरूलाई सतर्क गराइएको थियो, तर यो घटनाले कुनै क्षति पुर्याएको छैन।
साखा गणराज्यको आन्तरिक मामिला मन्त्रालयले आफ्नो टेलिग्राम च्यानलमा आगोको गोला देखिएको भिडियो सेयर गरेको छ। यो भिडियो ओलेक्मिन्स्की जिल्लाका सहकर्मीहरू र स्थानीय बासिन्दाहरूबाट संकलित गरिएको थियो।
नासाको एस्टेरोइड टेरेस्ट्रियल इम्प्याक्ट लास्ट अलर्ट सिस्टम (ATLAS) ले उक्त क्षुद्रग्रहलाई पृथ्वीको वायुमण्डलमा प्रवेश गर्नुभन्दा १२ घण्टा पहिला देखेको थियो। ईएसएका अनुसार यो यस वर्ष पहिचान गरिएका चौथो “तत्काल प्रभावकारी” क्षुद्रग्रह हो, र कुल ११ वटा यस्ता क्षुद्रग्रह पहिचान भइसकेका छन्।
पहिलोपटक यसरी पहिचान गरिएको क्षुद्रग्रह 2008 TC3 थियो, जसको चौडाइ १३ फिट (४ मिटर) थियो। यो अक्टोबर २००८ मा सुडानमाथि टुक्रिएको थियो। तर, दोस्रोपटक यस्तो क्षुद्रग्रह जनवरी २०१४ मा देखिएको थियो, जब क्यालिफोर्नियाको माउन्ट लेमोन वेधशालाले 2014 AA क्षुद्रग्रह देखाएको थियो।
त्यसबेलादेखि, यस्ता क्षुद्रग्रह पहिचान गर्ने क्षमता धेरै सुधार भएको छ, र अब हरेक वर्ष थुप्रै “तत्काल प्रभावकारी” क्षुद्रग्रह पत्ता लगाउन सकिएको छ।
C0WEPC5 जस्ता क्षुद्रग्रहहरूले पृथ्वीलाई कुनै खतरा पुर्याउँदैनन्। यद्यपि, यस्ता पहिचान प्रणालीहरूले खगोलविद्हरूलाई ठूला र खतरनाक वस्तुहरूलाई पहिचान र दिशानिर्देश गर्न मद्दत पुर्याउने लाइभसाइन्सले उल्लेख गरेको छ।
यसकारण नासा र ईएसए दुवैसँग पृथ्वी नजिकका वस्तुहरू पत्ता लगाउन र ट्र्याक गर्न समर्पित कार्यक्रमहरू छन्। खुसीको कुरा, कम्तीमा आगामी १०० वर्षसम्म कुनै पनि क्षुद्रग्रहले पृथ्वीलाई खतरा पुर्याउने सम्भावना छैन।
प्रकाशित: २१ मंसिर २०८१, शुक्रबार
