जब इलन मस्कको स्टारलिंक स्याटेलाइट आगोको गोला बनेर यसरी अमेरिकामा खस्यो…

काठमाडौं ।

हालै चारवटा अमेरिकी राज्यको आकाश उज्यालो बनाएको एक चम्किलो आगोको गोला देखिएको रिपोर्ट आएको छ जुन स्पेसएक्सको स्टारलिंक स्याटेलाइटको जलिरहेको पुन: प्रवेशको कारण भएको हो।

दर्जनौं प्रत्यक्षदर्शीहरूले शनिबार (नोभेम्बर ९) राति १०:०० बजे सेन्ट्रल स्ट्यान्डर्ड टाइम (११:०० बजे ईएसटी वा नोभेम्बर १० मा ०४०० जीएमटी) मा आकाशमा उल्का जस्तै केही देखेको रिपोर्ट गरे।

अमेरिकी उल्का समाजले कोलोराडो, क्यान्सस, टेक्सास, र ओक्लाहोमा राज्यमाथि उज्यालो आगोको गोला देखिएको ३६ वटा छुट्टाछुट्टै रिपोर्टहरू प्राप्त गरेको थियो। यी दृश्यहरू प्रायः ओक्लाहोमा सिटी र डलास-फोर्ट वर्थ क्षेत्र वरपर देखिएका स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ।

तर यो कुनै साधारण उल्का भने थिएन। यो स्पेसएक्सको Starlink-4682 स्याटेलाइट भएको पुष्टि भएको छ, जुन २०२२ मा स्टारलिंक 4-23 मिशन अन्तर्गत प्रक्षेपण गरिएको ५४ वटा स्याटेलाइटहरूको समूहको हिस्सा हो।

हार्वर्ड-स्मिथसोनियन सेन्टर फर एस्ट्रोफिजिक्सका खगोलशास्त्री तथा अन्तरिक्षयान ट्र्याकर जोनाथन म्याकडोवेलका अनुसार यो चम्किलो वस्तु स्टारलिंक स्याटेलाइट हो जुन पृथ्वीको वातावरणमा जलिरहेको अवस्थामा पृथ्वीमा पुन: प्रवेश गरेको थियो।

स्टारलिंक-4682 नामक यो विशेष स्याटेलाइटले “आइडाहो, वायोमिङ, कोलोराडो र ओक्लाहोमामाथि पुन: प्रवेश गरेको देखिन्छ र यसलाई व्यापक रूपमा देखिएको छ,” भनेर म्याकडोवेलले नोभेम्बर १० मा एक्स (पहिलेको ट्विटर) मा पोस्ट गरेका थिए।

यो स्टारलिंक-4682 स्याटेलाइट २०२२ को अगस्टमा प्रक्षेपण भएको थियो, र नोभेम्बर १० मा ०४०३ यूटीसी (राति ९:०३ बजे एमएसटी/१०:०३ बजे सीएसटी नोभेम्बर ९) मा आइडाहो, वायोमिङ, कोलोराडो र ओक्लाहोमामाथि पुन: प्रवेश गरेको थियो।

अमेरिकन उल्का समाज (एएमएस) मा पठाइएका प्रत्यक्षदर्शीका रिपोर्टहरू अनुसार, यो आगोको गोला निकै रोचक थियो। टेक्सासको म्ककिनी शहरका प्रत्यक्षदर्शी केभिन डब्ल्यू.ले भने, “जीवनमा अहिलेसम्मकै उत्कृष्ट दृश्य!” अर्का प्रत्यक्षदर्शीले क्यान्टन, टेक्सासबाट लेखे, “धेरै लामो समयदेखि देखेको सबैभन्दा आश्चर्यजनक दृश्य!”

अन्य प्रत्यक्षदर्शीहरूले आकाशमा आगोको गोला टुक्रिएर साना-साना जलिरहेका टुक्राहरूमा विभाजित भएको वर्णन गरे। टेक्सासको काउफम्यानका रयान टी.ले भने, “यो टुक्रिएको/टुक्रिँदै गरेको आगोको गोला थियो। मैले यसलाई एउटा चम्किलो क्षेत्रको रूपमा देखेँ, जुन विस्तारै स्पष्ट रूपमा ठूलो आगोको गोला बन्यो, जुन टुक्रिएको थियो।”

जति-जति स्याटेलाइटहरूको पुन: प्रवेश बढ्दै गएको छ (र स्पेसएक्सले हरेक हप्ता नयाँ प्रक्षेपण जारी राख्दैछ), केही खगोलशास्त्री र वातावरणविद्हरूले यी पुन: प्रवेशको प्रभाव राम्रोसँग बुझिएको छैन र यसले पृथ्वीको वातावरणलाई हानि पुर्याउन सक्छ भन्ने चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।

जब यी स्याटेलाइटहरू पृथ्वीको वातावरणमा जल्छन्, तिनीहरूले हानिकारक एल्युमिनियम अक्साइड उत्सर्जन गर्छन्, जसले पृथ्वीको सुरक्षा गर्ने ओजोन तहलाई क्षति पुर्याउन सक्छ र सूर्यको किरणलाई परावर्तन गर्ने क्षमतामा परिवर्तन ल्याउँछ। यी दुबै कुराले पृथ्वीको माथिल्लो वातावरणको तापक्रमलाई परिवर्तन गर्छन्।

यु.के.को युनिभर्सिटी अफ साउथह्याम्प्टनका एसोसिएट प्रोफेसर मिंकवान किमले स्पेस डटकम लाई भने, “यदि हामीले कुनै कदम उठाएनौं भने अर्को १० वर्षभित्र यसको प्रभाव हामीले विश्वव्यापी रूपमा देख्नेछौं।”

यी पुन: प्रवेशहरूले कहिलेकाहीँ जमिनबाट देख्न मिल्ने आगोका गोला बनाउँछन्, तर प्रायःजसो यी पूर्ण रूपमा देखिएका हुँदैनन्। वास्तवमा लगभग हरेक दिन एउटा स्टारलिंक स्याटेलाइट वातावरणमा पुन: प्रवेश गर्छ र “कहिलेकाहीँ एकभन्दा धेरै पनि हुने यसअघि म्याकडोवेलले स्पेस डटकम लाई बताएका थिए।