काठमाडौं ।
चीनको एन्टी फ्रड वाचडगले चिप टाइकुन झाओ वेइगुओलाई भ्रष्टाचारको आरोप लगाएको छ, योे चीनको सेमीकन्डक्टर उद्योगले सामना गरेको समस्याको पछिल्लो संकेत भएको बीबीसीले उल्लेख गरेको छ।
झाओ कम्प्युटर चिप निर्माता सिंघुआ युनिग्रुपका पूर्व अध्यक्ष हुन्।
सरकारले ठप्प भएका वा असफल भएका आयोजनाहरूमा अर्बौं डलर खर्च गरेपछि गत वर्ष यस क्षेत्रका प्रमुख खेलाडीहरूमाथि भ्रष्टाचारको अनुसन्धान गरको थियो।
एक विज्ञप्तिमा, सेन्ट्रल कमीशन फर डिसिप्लिन इन्स्पेक्सनले आरोप लगाएको छ कि झाओले ‘सरकारको स्वामित्वमा भएको कम्पनीलाई आफ्नो निजी जागिरको रूपमा लिए।’
नियामकले भन्यो कि उनले आफ्ना आफन्त र साथीहरूलाई लाभदायक व्यवसायहरू हस्तान्तरण गरेको र आफ्ना सहयोगीहरूद्वारा व्यवस्थित कम्पनीहरूबाट ‘बजार भन्दा धेरै मूल्यहरू’ मा सामान र सेवाहरू खरिद गरे।
झाओको मुद्दा, यो थपिएको छ, अभियोजकहरूलाई हस्तान्तरण गरिएको छ जसले उनीविरुद्ध आरोपहरू दायर गर्नेछन्।
सिंहुआ युनिग्रुप कुनै समय प्रतिष्ठित सिंहुआ विश्वविद्यालयको शाखा थियो, जसमा राष्ट्रपति सी चिनफिङले पनि भाग लिएका थिए।
पछिल्लो दशकमा, राज्य-समर्थित कम्पनीले अधिग्रहणको एक श्रृंखला बनायो र चीनको अग्रणी चिप निर्माताहरू मध्ये एकको रूपमा उभिएको छ।
यद्यपि, यसले झाओको नेतृत्वमा ऋण बढ्यो र २०२० मा धेरै बन्ड भुक्तानीहरूमा डिफल्ट भयो।
कम्पनीले गत जुलाईमा २० महिनाको पुनर्गठन पूरा गरेको थियो। यसले यसलाई दुई राज्य–समर्थित उद्यम पूँजी फर्महरूको नेतृत्वमा कन्सोर्टियमको नियन्त्रणमा राख्यो।
त्यही समयमा, झाओले सिंघुआ युनिग्रुपको अध्यक्ष पदबाट राजीनामा दिए। चिनियाँ सञ्चारमाध्यमहरूले उनलाई अनुसन्धानका लागि अधिकारीहरूले उनको घरबाट लगेको बताएका छन्।
चिनियाँ सेमीकन्डक्टर उद्योगका अन्य धेरै प्रमुख व्यक्तिहरूलाई पनि अनुसन्धानको दायरामा राखिएको छ।
सेमिकन्डक्टरहरू, जसले मोबाइल फोनदेखि सैन्य हार्डवेयरसम्म सबै सञ्चालित गर्छ, अमेरिका र चीन बीचको तीतो विवादको केन्द्रमा छ।
गत अक्टोबरमा, वाशिंगटनले घोषणा गर्याे कि यसले अमेरिकी उपकरण वा सफ्टवेयर प्रयोग गरेर चीनमा चिप्स निर्यात गर्ने कम्पनीहरूलाई लाइसेन्स चाहिन्छ, चाहे ती कम्पनीहरु संसारको कुनै कुनामा भए पनि।
यस महिनाको शुरुमा, नेदरल्याण्ड्सले राष्ट्रिय सुरक्षाको रक्षा गर्न आफ्नो ‘सबैभन्दा उन्नत’ माइक्रोचिप टेक्नोलोजी निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाउने योजना पनि बनाएको बताएको छ।
चीनले हालैका वर्षहरूमा आफ्नो घरेलु चिप निर्माण क्षमताहरू निर्माण गर्न अरबौं डलर लगानी गरेको छ।
सन् २०१९ मा, चीनले पश्चिममा आफ्नो निर्भरता कम गर्न नयाँ राष्ट्रिय २९ बिलियन अमेरिकी डलर सेमीकन्डक्टर फन्ड स्थापना गरेको थियो।
प्रकाशित: ७ चैत्र २०७९, मंगलवार
