काठमाडौं ।
नासाको जेम्स वेब टेलिस्कोप (जेडब्ल्यूएसटी)ले जन्म लिइरहेको ताराको अविश्वसनीय तस्बिर खिचेको छ।
एचएस १२ नामक प्रोटोस्टार पृथ्वीबाट करिब १ हजार ३०० प्रकाश वर्षको दूरीमा रहेको बीबीसीको रिपोर्टमा उल्लेख छ।
यस तस्बिरले ताराहरू कसरी अस्तित्वमा आए भन्ने बारे नयाँ संकेतहरू प्रदान गर्नेछ भनेर वैज्ञानिकहरू उत्साहित छन्। यो करिब ५० हजार वर्ष पुरानो भएको बताईएको छ।
नसाद्वारा जारी गरिएको तस्बिरले प्रोटोस्टारको चमक देखाउँदैन किनकि यो ग्यास र धुलोको डिस्क भित्र लुकेको छ। तर गुलाबी–रातो जेटहरू जुन यसले विपरीत दिशामा शूटिंग गरिरहेको छ।
‘केन्द्रमा रहेको ग्यासको ब्लबी बल तल संकुचन (कम्प्याक्ट) हुँदा, यो घुम्छ। तर यदि यो धेरै छिटो घुम्छ भने, यो अलग हुनेछ, त्यसैले केहि कोणात्मक गतिबाट छुटकारा पाउनुपर्दछ,’ युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीका वरिष्ठ वैज्ञानिक सल्लाहकार प्रोफेसर मार्क म्याककाग्रेनले बीबीसीलाई भने।
“हामीलाई लाग्छ कि यो जेट र आउटफ्लो हो। हामी सोच्दछौं कि जब सबै सामग्रीहरू कम हुँदै जान्छ, चुम्बकीय क्षेत्रहरू एकसाथ तानिन्छन् र त्यसपछि डिस्कको माध्यमबाट भित्र आउने केही सामग्री चुम्बकीय क्षेत्रहरूमा कब्जा हुन्छ र ध्रुवहरूबाट बाहिर फालिन्छ। त्यसैले हामी यी संरचनाहरूलाई द्विध्रुवीय भन्छौं,’ उनले थपे।
रातो रंग आणविक हाइड्रोजनको उपस्थितिले हुन्छ।
एचएस२१२ पहिलो पटक १९९३ मा ओरियन बेल्ट नजिकै पत्ता लगाइएको थियो। र, खगोलविद्हरूले तारा कसरी बिस्तारै बनिरहेको छ भनी पत्ता लगाउन पछिल्लो तीन दशक तस्बिर लिन बिताएका छन्।
वैज्ञानिकहरूले प्रोटोस्टारको “राम्रो रंगको तस्बिर“ पाएको यो पहिलो पटक भएको प्रोफेसर म्याककाग्रेनले भने, र यो जमीन टेलिस्कोपबाट सम्भव नभएको बताए।
वैज्ञानिकहरूले भने कि तस्बिरले उनीहरूलाई सूर्यको जन्मको बारेमा पनि बताउनेछ। जुन उस्तै देखिने थियो।
जेडब्ल्यूएसटी दुई वर्ष अघि लन्च गरिएको थियो र यो ‘ल्यागरेन्ज प्वायन्ट’ भनिने ठाउँमा पृथ्वीको एक मिलियन माइल भन्दा टाढा अवस्थित छ।
प्रकाशित: २२ कार्तिक २०८०, बुधबार
