Technology Khabar २७ आश्विन २०८२, सोमबार
काठमाडौं ।
चीनले “झुचोङ्ची ३.०” मोडेलसँग मिल्दोजुल्दो सुपरकन्डक्टिङ क्वान्टम कम्प्युटर व्यावसायिक प्रयोगका लागि सञ्चालनमा ल्याएको छ, जसले क्वान्टम कम्प्युटिङको व्यावहारिक प्रयोगतर्फको महत्वपूर्ण कदम दर्शाएको छ।
“झुचोङ्ची ३.०” सिरिजकै चिप प्रयोग गरिएको यो मेसिनमा १०५ क्विबिट पढ्न सकिने क्षमता र १८२ कम्प्युटरहरू छन्। यो प्रणाली चीन टेलिकम क्वान्टम ग्रुप (सीटीक्यूजी) र क्वान्टमसीटेक कम्पनीका वैज्ञानिक टोलीले पूर्वी चीनको आनहुई प्रान्तको राजधानी हेफेईमा स्थापना गरेका हुन्।
यसले क्वान्टम र्यान्डम सर्किट स्याम्प्लिङ कार्यहरू विश्वकै शक्तिशाली सुपरकम्प्युटरभन्दा पनि एक क्वाड्रिलियन गुणा तीव्र गतिमा प्रशोधन गर्न सक्छ। क्वान्टम कम्प्युटिङलाई आगामी पुस्ताको सूचना क्रान्तिको प्रमुख प्रविधि मानिन्छ।
यसै वर्ष मार्चमा, चीन विज्ञान तथा प्रविधि विश्वविद्यालयका पान जियानवेई, झु सियाओबो र पेंग चेङझीसहितका वैज्ञानिकहरूले १०५ क्विबिट क्षमताको सुपरकन्डक्टिङ क्वान्टम कम्प्युटिङ प्रोटोटाइप “झुचोङ्ची ३.०” सफलतापूर्वक निर्माण गरेका थिए, जसले फेरि एकपटक सुपरकन्डक्टिङ प्रणालीमा विश्व कीर्तिमान कायम गरेको थियो।
“क्वान्टम कम्प्युटेशनल एड्भान्टेज” वा “क्वान्टम सुप्रिमेसी” भनिने अवस्था त्यस्तो हो जब क्वान्टम कम्प्युटरले परम्परागत सुपरकम्प्युटरभन्दा निश्चित कार्यहरूमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्छ।
सीटीक्यूजीका वरिष्ठ क्वान्टम कम्प्युटिङ अनुसन्धानकर्ता झाङ सिनफाङका अनुसार, “सबैभन्दा शक्तिशाली क्वान्टम कम्प्युटेशनल एड्भान्टेज” भएको यो कम्प्युटर अब “तियानयान” क्वान्टम कम्प्युटिङ क्लाउड प्लेटफर्मसँग जडान गरिनेछ, जसबाट विश्वभरका प्रयोगकर्ताले पहुँच पाउनेछन्।
नोभेम्बर २०२३ मा सुरु गरिएको यस प्लेटफर्ममा हालसम्म ६० भन्दा बढी देशका प्रयोगकर्ताबाट ३७ मिलियनभन्दा बढी भ्रमण प्राप्त भइसकेको छ, र प्रयोगात्मक कार्यहरूको संख्या २० लाख नाघिसकेको छ।
” सिरिजकै चिप प्रयोग गरिएको यो मेसिनमा १०५ क्विबिट पढ्न सकिने क्षमता र १८२ कम्प्युटरहरू छन्। यो प्रणाली चीन टेलिकम क्वान्टम ग्रुप (सीटीक्यूजी) र क्वान्टमसीटेक कम्पनीका वैज्ञानिक टोलीले पूर्वी चीनको आनहुई प्रान्तको राजधानी हेफेईमा स्थापना गरेका हुन्।
यसले क्वान्टम र्यान्डम सर्किट स्याम्प्लिङ कार्यहरू विश्वकै शक्तिशाली सुपरकम्प्युटरभन्दा पनि एक क्वाड्रिलियन गुणा तीव्र गतिमा प्रशोधन गर्न सक्छ। क्वान्टम कम्प्युटिङलाई आगामी पुस्ताको सूचना क्रान्तिको प्रमुख प्रविधि मानिन्छ।
यसै वर्ष मार्चमा, चीन विज्ञान तथा प्रविधि विश्वविद्यालयका पान जियानवेई, झु सियाओबो र पेंग चेङझीसहितका वैज्ञानिकहरूले १०५ क्विबिट क्षमताको सुपरकन्डक्टिङ क्वान्टम कम्प्युटिङ प्रोटोटाइप “झुचोङ्ची ३.०” सफलतापूर्वक निर्माण गरेका थिए, जसले फेरि एकपटक सुपरकन्डक्टिङ प्रणालीमा विश्व कीर्तिमान कायम गरेको थियो।
“क्वान्टम कम्प्युटेशनल एड्भान्टेज” वा “क्वान्टम सुप्रिमेसी” भनिने अवस्था त्यस्तो हो जब क्वान्टम कम्प्युटरले परम्परागत सुपरकम्प्युटरभन्दा निश्चित कार्यहरूमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्छ।
सीटीक्यूजीका वरिष्ठ क्वान्टम कम्प्युटिङ अनुसन्धानकर्ता झाङ सिनफाङका अनुसार, “सबैभन्दा शक्तिशाली क्वान्टम कम्प्युटेशनल एड्भान्टेज” भएको यो कम्प्युटर अब “तियानयान” क्वान्टम कम्प्युटिङ क्लाउड प्लेटफर्मसँग जडान गरिनेछ, जसबाट विश्वभरका प्रयोगकर्ताले पहुँच पाउनेछन्।
नोभेम्बर २०२३ मा सुरु गरिएको यस प्लेटफर्ममा हालसम्म ६० भन्दा बढी देशका प्रयोगकर्ताबाट ३७ मिलियनभन्दा बढी भ्रमण प्राप्त भइसकेको छ, र प्रयोगात्मक कार्यहरूको संख्या २० लाख नाघिसकेको छ।
प्रकाशित: २७ आश्विन २०८२, सोमबार
