चिनियाँ वैज्ञानिकहरुले बनाए अपरेशनमा डाक्टरलाई मद्दत गर्ने ‘एआई’ हात

काठमाडौं ।

चिनियाँ विश्वविद्यालय हङकङ (सीयूएचके) को अनुसन्धान टोलीले चिकित्सा प्रविधिमा ठूलो कदम चालेको छ। उनीहरूले एउटा एआई प्रणाली विकास गरेका छन् जसले आफैंमा सर्जिकल रोबोटिक हाथलाई नियन्त्रण गर्न सक्छ र अपरेशन थिएटरमा सर्जनको लागि “तेस्रो हात” को रूपमा काम गर्न सक्छ।

यसको अर्थ अब तन्तु हटाउने, गेज समात्ने वा रक्तनलीहरू काट्ने जस्ता जटिल र नाजुक कार्यहरू मानव निर्देशन बिना गर्न सकिन्छ। विशेष कुरा यो हो कि यो प्रणालीले क्यामराबाट आउने वास्तविक-समयको तस्बिरहरूको आधारमा मात्र काम गर्छ र कुनै अतिरिक्त सेन्सरको आवश्यकता पर्दैन।

सीयूएचकेको ब्लगका अनुसार, यो प्रणालीले तन्तु हटाउने, गेजहरू उठाउने र रक्तनलीहरू आफैं क्लिप गर्ने जस्ता नियमित शल्यक्रिया कार्यहरू गर्न सक्छ। टोलीले जीवित जनावर मोडेलमा पोस्ट-अप प्रक्रियाको परीक्षण गर्यो र यो विश्वको पहिलो बहु-कार्य स्वचालन परीक्षण थियो जुन सफल भयो।

कार्यक्रममा बोल्दै, सीयूएचकेका डा. डु क्यूईले भने: “हामीले एक विशुद्ध दृष्टिमा आधारित एआई फ्रेमवर्क सिर्जना गरेका छौं जसले अतिरिक्त सेन्सरहरूको आवश्यकता बिना नै अति-सटीक प्रक्रियाहरू गर्न सक्छ।”

यो प्रविधि सिधै सेन्टाइर सर्जिकल सिस्टम (Sentire Surgical System) रोबोटमा एकीकृत गरिएको छ, जसले न्यूनतम आक्रामक शल्यक्रियालाई सक्षम बनाउँछ। टोलीले एआईले अब “डाटा-संचालित, दृष्टिमा आधारित समाधान” मार्फत शल्यक्रिया स्वायत्ततातर्फ एक प्रमुख कदम चालेको बताएको छ।

साइन्स डट ओआरजीमा प्रकाशित अनुसन्धानले यसलाई विस्तृत रूपमा व्याख्या गर्दछ। नयाँ सर्जिकल इम्बोडेड इन्टेलिजेन्स फ्रेमवर्कले एन्डोस्कोपिक क्यामराको प्रत्यक्ष तस्विर हेरेर कुनै अतिरिक्त सेन्सर बिना वास्तविक समयमा काम गर्न सक्छ। यसले एडभान्स भिजुअल फाउन्डेसन मोडेल, सुदृढीकरण सिकाइ र दृश्य नियन्त्रण प्रविधि प्रयोग गर्दछ, जसले यसलाई शल्यक्रिया कार्यहरूलाई छिटो र सही रूपमा स्वचालित गर्न सक्षम बनाउँछ।

यसको दृष्टिमा आधारित धारणा क्षमताले शल्यक्रिया दृश्य पहिचान गर्न र गहिराइ बुझ्न मद्दत गर्दछ। विशेष कुरा यो हो कि नियन्त्रण नीतिलाई विशेष एआई सिम्युलेटर (SurRoL) मा प्रशिक्षित गरिएको छ र पुन: प्रशिक्षण बिनानै वास्तविक रोबोटमा सिधै प्रयोग गर्न सकिन्छ।

यस प्रयोगमा, यो प्रणालीले वातावरणमा हुने परिवर्तनहरू, जस्तै विभिन्न तन्तु बनावट, प्रकाश, आदि ह्यान्डल गर्न सक्ने टोलीले स्पष्ट रूपमा भन्यो। डा. यिप होन-चीले भने, “यो प्रणालीले धेरै शल्यक्रिया कार्यहरूमा सामान्यीकरणयोग्य र स्थिर तरिकाले कार्य गर्दछ।”

अनुसन्धान टोलीले यस एआई प्रणालीको इन-भिभो परीक्षण गर्यो (अर्थात् जीवित जनावर मोडेलमा परीक्षण), जसमा क्लिनिकल शल्यक्रिया जस्तै वास्तविक अवस्थाहरू सिर्जना गरिएको थियो। यस अवधिमा, प्रणालीले धेरै महत्त्वपूर्ण शल्यक्रिया कार्यहरू आफैंमा गर्यो, जस्तै तन्तु फर्काउने (tissue retraction), गज उठाउने (gauze picking), र रक्तनली क्लिपिङ (blood vessel clipping)।

यी उही आधारभूत तर महत्त्वपूर्ण चरणहरू हुन् जुन डाक्टरहरूले प्रत्येक शल्यक्रियामा बारम्बार गर्नुपर्ने हुन्छ।