काममा एआईको दुरुपयोग रोक्न इंग्ल्याण्ड र वेल्सका उच्च अदालतले वकिलहरूलाई दिए सुझाव

काठमाडौं ।

इंग्ल्याण्ड र वेल्सका उच्च अदालतले वकिलहरूलाई एआईको दुरुपयोग रोक्न कडा कदम चाल्न निर्देशन दिएका छन्।

इंग्ल्याण्ड र वेल्सका उच्च अदालतले वकिलहरूले आफ्नो काममा कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) को दुरुपयोग रोक्न थप जिम्मेवार बन्नुपर्ने आदेश दिएका हुन्।

हालैका दुई मुद्दालाई जोडेर गरिएको निर्णयमा न्यायाधीश भिक्टोरिया शार्पले च्याटजीपीटी जस्ता जेनेरेटिभ एआई उपकरणहरूले “विश्वसनीय कानुनी अनुसन्धान गर्न नसक्ने बताइन्।” उनले भनिन्, “यस्ता उपकरणहरूले देखावटी रूपमा मिल्दोजुल्दो र विश्वासिलो प्रतिक्रिया दिन सक्छन्, तर ती प्रतिक्रिया पूर्ण रूपमा गलत हुन सक्छन्।”

यस्ता प्रतिक्रियाले “आत्मविश्वासका साथ झूटा दावी गर्ने” जोखिम पनि रहने उनले बताइन्।

तर यसको अर्थ वकिलहरूले अनुसन्धानमा एआई प्रयोग गर्नै नहुने होइन। उनले स्पष्ट पारिन् कि पेशागत जिम्मेवारी अनुसार वकिलहरूले एआईद्वारा प्राप्त जानकारीलाई प्रयोग गर्नु अघि “प्रामाणिक स्रोतहरूसँग मिलाएर त्यसको यथार्थता जाँच गर्नुपर्ने” हुन्छ।

न्यायाधीश शार्पले वकिलहरू (सहित, अमेरिकामा ठूला एआई कम्पनीहरूको तर्फबाट प्रतिनिधित्व गर्ने वकिलहरू) ले एआईद्वारा उत्पन्न गलत जानकारीहरू अदालतमा प्रस्तुत गरेको घटनाहरू बढ्दै गएकाले “निर्देशनको पालना गरियोस् र वकिलहरूले अदालतप्रति आफ्नो कर्तव्य पूरा गरून् भन्ने सुनिश्चित गर्न थप प्रयास गर्नुपर्ने” बताइन्। उनले यो निर्णय Bar Council र Law Society जस्ता पेशागत निकायहरूमा पठाइने पनि जनाइन्।

सम्बन्धित दुई मुद्दामध्ये एउटामा, एक वकिलले दुईवटा बैंकविरुद्ध क्षतिपूर्ति माग गरेका व्यक्तिको तर्फबाट अदालतमा ४५ वटा उद्धरणसहित निवेदन दर्ता गरेका थिए — जसमा १८ वटा मुद्दा अस्तित्वमै नरहेको पाइयो। अन्य उद्धरणहरू पनि “प्रस्तुत गरिएका भनाइहरू समावेश नगरेको, दाबीहरूलाई समर्थन नगर्ने, र मुद्दासँग कुनै सरोकार नै नभएको” न्यायाधीश शार्पले बताइन्।

अर्को मुद्दामा, लन्डनको घरबाट निकाला गरिएको एक व्यक्तिको तर्फबाट वकिलले पाँचवटा मुद्दाको हवाला दिँदै निवेदन दिएका थिए — ती पाँचै मुद्दा अस्तित्वमै नरहेको देखियो। ती वकिलले आफैंले एआई प्रयोग नगरेको दाबी गरे पनि “Google वा Safari मा देखिएका एआई-सारांशहरूबाट उद्धरण आएको हुनसक्ने” बताएका थिए। न्यायाधीश शार्पले अदालतले त्यस्तो अवस्थामा अवहेलनासम्बन्धी कारबाही नगर्ने निर्णय गरे पनि “यो निर्णय भविष्यका लागि मिसाल नबन्ने” स्पष्ट पारिन्।

“यस सम्बन्धमा पेशागत कर्तव्यको पालना नगर्ने वकिलहरूले कडा सजाय भोग्नुपर्ने खतरा हुन्छ,” उनले थपिन्।

दुवै वकिल पेशागत नियामक निकायमा सिफारिस गरिएको वा आफैं सिफारिस भएका थिए। न्यायाधीश शार्पले अदालतप्रति वकिलहरूले आफ्नो कर्तव्य पूरा नगरेमा अदालतले “सार्वजनिक रूपमा सचेत गराउने” देखि “जरिवाना, अवहेलनासम्बन्धी कारबाही” वा “प्रहरीलाई सिफारिस गर्ने” जस्ता कदम चाल्न सक्ने बताइन्।