काठमाडौं ।
स्पेसएक्सले क्यालिफोर्नियाको भ्याण्डेनबर्ग स्पेस फोर्स बेसबाट रकेट प्रक्षेपण गतिविधिमा गरेको वृद्धि पर्यावरणीय र समुदायसम्बन्धी चुनौतीहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन सक्छ।
हालै स्पेसएक्सको फाल्कन ९ ले २०२४ को अन्तिम ४६औँ कक्षीय प्रक्षेपण सम्पन्न गरी स्टारलिंक उपग्रहहरू तैनाथ गरेको थियो। यो प्रक्षेपणको संख्या २०२० मा मात्र एकबाट उल्लेखनीय रूपमा वृद्धि भएको स्पेसन्युजले उल्लेख गरेको छ।
अमेरिकी वायुसेवाले भ्याण्डेनबर्गबाट अझ बढी प्रक्षेपणलाई समर्थन गर्न वातावरणीय प्रभाव विवरण (ईआईएस) सुरु गर्न लागेको छ। यसमा फाल्कन ९ र फाल्कन हेभी प्रक्षेपणको लागि दोस्रो प्रक्षेपण स्थल एसएलसी-६ को प्रयोग पनि समावेश छ।
यस स्थललाई पहिले एयर फोर्सको म्यान्ड अर्बिटिङ ल्याबोरेटरी र पछि स्पेस शटल प्रक्षेपणका लागि प्रयोग गरिएको थियो। यसले बूस्टर अवतरणहरू सहित वार्षिक १०० प्रक्षेपणहरूलाई सक्षम बनाउन सक्छ।
स्पेसन्युजका अनुसार जनवरीमा ईआईएससम्बन्धी छलफल गर्न सार्वजनिक बैठकहरू आयोजना गरिनेछ र जनवरी २७ सम्ममा टिप्पणीहरू पेश गर्न सकिन्छ। ईआईएले अमेरिकी सरकारको मध्यम र भारी लिफ्ट क्षमताका प्रक्षेपण आवश्यकताहरू पूरा गर्न ध्यान केन्द्रित गर्दछ।
तर विस्तार योजनाहरू पर्यावरणवादी र स्थानीय बासिन्दाहरूको विरोधको सामना गरिरहेका छन्, जसले प्रक्षेपणबाट उत्पन्न हुने आवाज र अन्य प्रभावहरूबारे चिन्ता व्यक्त गरेका छन्। हालै, क्यालिफोर्निया कोस्टल कमिसनले फाल्कन ९ प्रक्षेपणलाई वार्षिक ३६ बाट ५० पुर्याउने प्रस्ताव अस्वीकार गरेको थियो।
कमिसनले स्पेसएक्स का व्यावसायिक अभ्यास र प्रक्षेपण तथा अवतरणबाट उत्पन्न हुने आवाजलाई लिएर चिन्ता व्यक्त गरेको छ। स्पेसएक्स ले यसको बिरूद्ध राजनैतिक पूर्वाग्रहको आरोप लगाउँदै मुद्दा दायर गरेको छ।
आवाजको समस्याले कंग्रेसको ध्यान पनि तानेको छ। अमेरिकाको राष्ट्रिय रक्षा प्राधिकरण ऐनमा समावेश गरिएको भाषा अनुसार, रक्षाविभागले समुदायलाई हुने बाधाहरू सम्बोधन गर्न हवाईजहाजका लागि अपनाइएको नमूनामा आधारित आवाज न्यूनीकरण कार्यक्रम अगाडि बढाउनुपर्छ।
क्यालिफोर्नियाका प्रतिनिधि सलुड कार्बाजलले भ्याण्डेनबर्गमा बढ्दो प्रक्षेपण गतिविधिबाट उत्पन्न हुने आवाजबारेको चिन्तालाई सम्बोधन गर्नुको महत्त्वलाई जोड दिएका छन्।
प्रकाशित: १७ पुष २०८१, बुधबार
