नासाको मिसनद्वारा शुक्र ग्रहमा ज्वालामुखी विष्फोटको पहिचान

काठमाडौं ।

अमेरिकी अन्तरिक्ष ऐजेन्सी नासाको ‘म्यागेलन मिसन’बाट प्राप्त तथ्याङ्कको विश्लेषण गरेर वैज्ञानिकहरूले सन् १९९० को शुरुमा शुक्र ग्रहमा विष्फोट भएका दुईवटा ज्वालामुखी पत्ता लगाएका छन्।

दक्षिणी क्यालिफोर्नियामा नासाको जेट प्रोपल्सन प्रयोगशालाद्वारा प्रबन्धित म्यागेलन मिसनले सन् १९९० देखि सन् १९९२ सम्म शुक्रको सतहको ९८ प्रतिशत नक्साङ्कन गरेको थियो । यसले उत्पन्न गरेका तस्बिरहरू आजसम्म शुक्रको सबैभन्दा विस्तृत छन्।

यो नवीनतम खोजले म्यागेलनको सिन्थेटिक एपर्चर राडारबाट छविहरूको ऐतिहासिक सन् २०२३ खोजमा आधारित छ । यसमा शुक्रको भूमध्य रेखा नजिकको ज्वालामुखी माट मोन्ससँग सम्बन्धित भेन्टमा परिवर्तनहरू भएको पत्ता लगोको थियो। राडार तस्विरहरू ग्रहमा हालैको ज्वालामुखी विस्फोटको पहिलो प्रत्यक्ष प्रमाण साबित भयो।

समयसँगै म्यागेलन राडार छविहरू तुलना गरेर अन्वेषकहरूले शुक्र ग्रहको उपसतहबाट पग्लिएको चट्टानको बहिर्गमनले भेन्टको क्रेटर भरेको र भेन्टको ढलानहरू तल झरेको परिवर्तनहरू फेला पारेका छन्।

सन् १९८९ मेमा प्रक्षेपण गरिएको म्यागेलन शुक्रको सम्पूर्ण सतहको छवि बनाउने पहिलो अन्तरिक्ष यान रहेको र यसले ग्रहको बारेमा धेरै खोजहरू गर्यो । सन् १९९४ मा यो शुक्रको वायुमण्डलमा डुबेर जलेको भए पनि यसले डाटा सङ्कलन गरिरहेको थियो।

वैज्ञानिकहरूले ग्रहको भित्री भागले यसको क्रस्टलाई कसरी आकार दिन सक्छ, यसको विकासलाई गति दिन सक्छ र यसको रहने क्षमतालाई असर गर्न सक्ने भनेर बुझ्न सक्रिय ज्वालामुखीहरूको अध्ययन गर्छन् । शुक्रमा भर्खरैको ज्वालामुखीको खोजले ग्रहको इतिहास र किन यसले पृथ्वीभन्दा फरक विकासवादी मार्ग लियो भन्ने बारे मूल्यवान अन्तरदृष्टि प्रदान गर्ने नासाले जनाएको छ।रासस/सिन्ह्वा