काठमाडौं ।
नासाले अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस) मा करिब ९८ प्रतिशत पिसाबलाई पानीमा रुपान्तरण गर्न सफलता हासिल गरेका छन्।
आईएसएसमा सवार अन्तरिक्ष यात्रीहरूको पिसाबलाई रिसाइकल गरेर सफलताका साथ ९८ प्रतिशत पानी रिकभरी दर हासिल गरेका हुन्। यसका साथमा तिनीहरूले उच्च अन्तरिक्ष यात्री पिसाब रिसाइक्लिंगमा हिट गरे।
पानी रिसाइक्लिंग उपलब्धि कम-कक्षीय अन्तरिक्ष मिशनहरूको लागि महत्त्वपूर्ण कोसेढुङ्गा हो जुन पुन: आपूर्ति मिसनहरू बिना अन्तरिक्ष यात्रीहरूको आधारभूत आवश्यकताहरू प्रदान गर्ने लक्ष्य राख्दछ। यसको अर्थ खाना, हावा र पानी जस्ता चीजहरू पुन: प्रयोग गर्ने वा पुन: उत्पादन गर्ने हो।
इन्टरनेशनल स्पेस स्टेसन (आइएसएस) को सन्दर्भमा, प्रत्येक चालक दलका सदस्यलाई पिउने, खानाको तयारी, र दाँत माझ्ने जस्ता सरसफाइका लागि दैनिक एक ग्यालन पानी चाहिन्छ। पानीको सन्दर्भमा आदर्श लक्ष्य भनेको प्रारम्भिक पानीको ९८ प्रतिशत रिकभरी हो जुन चालक दलहरूले लामो मिसनहरूको सुरुमा उनीहरूसँगै अन्तरिक्षमा लैजान्छन्।
“जीवन समर्थन प्रणालीको विकासमा यो एक धेरै महत्त्वपूर्ण कदम हो,” आइएसएसमा जीवन समर्थन प्रणालीहरू प्रबन्ध गर्ने जोन्सन स्पेस सेन्टरको टोलीको एक भागका क्रिस्टोफर ब्राउनले एक विज्ञप्तिमा भने, उदाहरणको लागि तपाईँले १०० पाउन्ड पानी लानुभयो भने तपाईंले त्यसको २ पाउन्ड गुमाउनुहुन्छ, र अन्य ९८ प्रतिशत वरिपरि जान्छ। त्यो दौड कायम राख्नु एकदमै राम्रो उपलब्धि हो।”
पानी रिकभरीको कोशेढुङ्गा पर्यावरण नियन्त्रण र जीवन समर्थन प्रणाली (इसीएलएसएस) द्वारा सुधारिएको युरिन प्रोसेसर एसेम्बली (यूपीए) को प्रदर्शनको क्रममा हासिल गरिएको थियो, जसले भ्याकुम डिस्टिलेसन प्रयोग गरेर पिसाबबाट पानी पुन: प्राप्त गर्दछ।
इसीएलएसएस हार्डवेयरको संयोजनबाट बनेको छ, जसमा पानी रिकभरी प्रणाली सहित रहेको छ। यसले फोहोर पानी र उन्नत डिह्युमिडिफायरहरू संकलन गर्दछ जसले चालक दलको सास र पसिनाको परिणाम स्वरूप आइएसएसको हावाबाट आर्द्रता लिन्छ। यो संकलन गरिएको पानी वाटर प्रोसेसर एसेम्बली (डब्लुपीए) मा पठाइन्छ, जसले त्यसपछि पिउन योग्य पानी उत्पादन गर्छ।
प्रकाशित: १२ असार २०८०, मंगलवार
