वैज्ञानिकहरुले पृथ्वीको भित्री तहमा भेटाए सगरमाथा भन्दा ४ गुणा अग्लो हिमाल

काठमाडौं ।

पृथ्वीको भित्री तहमा वैज्ञानिकहरुले सगरमाथा भन्दा तीनदेखि चार गुणा अग्लो हिमालहरू रहेको पत्ता लगाएका छन्।

बीबीसीका अनुसार, एरिजोना स्टेट युनिभर्सिटीका विज्ञहरूको टोलीले अन्टार्कटिकामा भूकम्प विज्ञान केन्द्रहरू प्रयोग गरेर हाम्रो ग्रह भित्र करिब २ हजार ९०० किलोमिटर गहिराईमा कोर र मन्टलको बीचको सीमामा यी आश्चर्यजनक विशाल पहाडहरू फेला पारेका हुन्।

‘उनीहरूले पत्ता लगाएका पहाडजस्तै संरचनाहरू पूर्णतया रहस्यमय छन्,’ बीबीसीको रिपोर्टमा भनिएको छ। वैज्ञानिकहरूले व्याख्या गरे कि यी भूमिगत पर्वत श्रृंखलाहरू-जसलाई अल्ट्रा-लो वेलोसिटी जोनहरू वा यूएलभीजेडएस भनिन्छ। भूकम्प र आणविक विस्फोटहरूले उनीहरूले देख्न सक्ने पर्याप्त भूकम्पीय डाटा उत्पन्न नगरेसम्म यी लामो समयसम्म विशेषज्ञहरूको नजरमा पर्न सकेको थिएन।

यी विशाल पर्वत श्रृंखलाहरू २४ माइल (३८ किलोमिटर) भन्दा अग्लो रहेको वैज्ञानिकहरूको विश्वास छ। सगरमाथाको उचाई ५.५ माइल (८.८ किलोमिटर) छ। एरिजोना स्टेट युनिभर्सिटीका भूभौतिकशास्त्री एडवर्ड गार्नेरोले एक विज्ञप्तिमा भने, ‘अन्टार्कटिकाको एक हजार भूकम्पीय रेकर्डिङहरूको विश्लेषण गर्दै, हाम्रो उच्च–परिभाषा इमेजिङ विधि सीएमबी (कोर–मन्टल बाउन्ड्रीे)ले सबै ठाउँमा सामग्रीको पातलो विसंगत क्षेत्रहरू फेला पारेको छ।’

‘सामग्रीको मोटाई केहि किलोमिटर देखि ज्ञण् किलोमिटर सम्म फरक हुन्छ। यसले हामीले सगरमाथाभन्दा ५ गुणा अग्लो हिमाल देखिरहेका छौं,’ उनले थपे।

साथै, प्रतिवेदन अनुसार विज्ञहरूले यी रहस्यमय हिमाल चुचुराहरू बन्नुको सम्भावित कारणबारे व्याख्या गरेका छन्। यी पुरातन संरचनाहरू पृथ्वीको भित्री भागमा समुद्री क्रस्टबाट बनेको उनीहरुको विश्वास छ। यो टेक्टोनिक प्लेटहरू हाम्रो ग्रहको आवरणमा चिप्लिएर कोर-मन्टल सीमामा डुब्दा सुरु भएको हुन सक्ने उनीहरुको तर्क छ। त्यसपछि यी बिस्तारै फैलिएर संरचनाहरूको वर्गीकरण बनाउन, पहाड र ब्लब दुवैको ट्रेल छोडेको हुनुपर्छ। यी रहस्यमय पहाडहरू पुरातन समुद्री क्रस्टबाट बनेका हुन्, जुन बेसाल्ट चट्टान र समुद्री सेडिमेन्ट सतहको संयोजनबाट बनेको हो।

अब, यो भर्खरको खोजको साथ, वैज्ञानिकहरूले तर्क गर्न खोजिरहेका छन् कि यी भूमिगत पहाडहरूले पृथ्वीको कोरबाट गर्मी कसरी निस्किरहेको छ भन्नेमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छन्।

‘हाम्रो जस्ता भूकम्पिय अनुसन्धानहरूले हाम्रो ग्रहको भित्री संरचनाको उच्चतम रिजोलुसन इमेजिङ प्रदान गर्दछ, र हामीले यो संरचना एक पटक सोचेको भन्दा धेरै जटिल छ,’ अध्ययन सह–लेखक र अलाबामा विश्वविद्यालय भूवैज्ञानिक सामन्था ह्यान्सेनले विज्ञप्तिमा भनिन्।

‘हाम्रो अनुसन्धानले उठेको र गहिरो पृथ्वीको संरचना र हाम्रो ग्रहलाई चलाउने समग्र प्रक्रियाहरू बीचको महत्वपूर्ण सम्बन्ध प्रदान गर्दछ,’ उनले थपिन्।