काठमाडौं ।
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको क्युरियोसिटी अन्तरिक्ष यानले मंगल ग्रहमा सूर्यको किरणको स्पष्ट तस्विर लिएको छ। यी तस्बिरहरू ट्वाइलाइट क्लाउड सर्वेक्षणको श्रृंखला अन्तर्गत लिइएका हुन्। जनवरीमा सुरु भएको सर्वेक्षण मार्चको मध्यसम्म चल्नेछ। सूर्यको किरणलाई क्रेपस्कुलर किरणहरू पनि भनिन्छ। सूर्यको किरण बादलहरू बीचको ठाउँबाट चम्कँदा तिनीहरू देखिन्छन्।
यी तस्बिरहरू क्युरियोसिटी यानको ट्विटर पेजमा सेयर गरिएको छ। मंगल ग्रहमा सूर्यका किरणहरू स्पष्ट रूपमा देखिएको यो पहिलो पटक हो। धुवाँ, धुलो र वायुमण्डलमा रहेका अन्य कणहरूबाट प्रकाश छरिएर बस्दा यी किरणहरू धमिलो अवस्थामा पृथ्वीमा सबैभन्दा बढी देखिन्छन्। यी किरणहरू बादको माथि एक बिन्दुमा भेटिएको देखिन्छ, तर वास्तवमा यी एकअर्कासँग समानान्तर चल्छन्। पानी र कार्बन डाइअक्साइड बरफ दुवैका राम्रा टुक्राहरू मिलेर बनेको मंगल ग्रहको बादल सामान्यतया पृथ्वीभन्दा ६० किलोमिटर माथि हुन्छ। तर, नयाँ तस्बिरमा योभन्दा धेरै माथि बादल देखिन्छ।
नासाको जेट प्रोपल्सन ल्याबोरेटरीले क्युरियोसिटी भेहिकलले यसलाई देख्नु एउटा कारण हुनसक्ने बताएको छ। पृथ्वीमा सूर्यको किरणहरू प्रायः रातो वा पहेंलो देखिन्छ किनभने सूर्यको किरण दिनको बीचमा सिधै माथिबाट चम्कने भन्दा लगभग ४० गुणा बढी हावाबाट जान्छ। यसको मतलब अधिक प्रकाश हावाद्वारा छरिएको हुन्छ। यस कारणले गर्दा हाम्रो आँखामा पुग्ने प्रकाश अक्सर रातो वा पहेंलो देखिन्छ।
विगत केही वर्षदेखि नासाले मंगल ग्रहमा जीवनका सम्भावनाहरू पत्ता लगाउन आफ्नो मिसनहरू पठाउँदै आएको छ। नासा यस ग्रहमा पनि अन्तरिक्ष यात्री पठाउन चाहन्छ। नासाले परम्परागत रकेटभन्दा धेरै छिटो मानिसलाई मंगल ग्रहमा पठाउन सक्ने आणविक शक्तिबाट चल्ने रकेट निर्माण गरिरहेको खुलासा गरेको छ। अहिलेको अवस्थामा मंगल ग्रहमा पुग्न ७ महिना लाग्छ।
नासाले डिफेन्स एडभान्स्ड रिसर्च प्रोजेक्ट्स एजेन्सी (डार्पा) सँग एजाइल सिस्लुनर अपरेसन (ड्राको) नामक कार्यक्रममार्फत रकेटको लागि साझेदारी गरेको छ। यो २०२७ मा परीक्षण हुनेछ। नासाले काम गरिरहेको आणविक शक्तिबाट चल्ने रकेटले विद्युतीय प्रणोदनको तुलनामा १० हजार गुणा बढी थ्रस्ट-टू-वेट अनुपात प्रदान गर्न सक्ने बताईएको छ।
प्रकाशित: २९ फाल्गुन २०७९, सोमबार
