काठमाडौं ।
नेशनल एरोनटिक्स र स्पेस एडमिनिस्ट्रेशन (नासा) को हबल स्पेस टेलिस्कोपले क्षुद्रग्रह डिमोर्फोसको फोटोहरूको श्रृंखला खिचेको छ, जब यसलाई जानाजानी सेप्टेम्बर २६, २०२२ मा ‘डार्ट'(DART) भनिने नासा अन्तरिक्ष यानले ठक्कर दिएको थियो।
‘डार्टको टक्करपछिको हबलको टाइम ल्याप्स फिल्मले आश्चर्यजनक र उल्लेखनीय रुपमा घण्टा-घण्टामा भएका परिवर्तनहरू प्रकट गर्दछ किनकि धूलो र फोहोरका टुक्राहरू अन्तरिक्षमा फ्याँकिएका थिए,’ नासाले आफ्नो भन्यो।
१३,००० माइल प्रति घण्टाको गतिमा क्षुद्रग्रहमा टाउको ठोक्दै, डार्ट प्रभावकर्ताले क्षुद्रग्रहको १ हजार टन धूलो र चट्टानलाई विस्फोट गर्यो।
‘हबल भिडियोले प्रभाव पछिका दिनहरूमा कसरी फोहोर एक जटिल ढाँचामा फैलियो भनेर अमूल्य नयाँ सुरागहरू प्रदान गर्दछ,’ नासाले भन्यो।
यो ‘लिसियाक्यूब’ नामक क्यूबस्याट (LICIACube) द्वारा रेकर्ड गर्न सक्ने भन्दा धेरै ठूलो स्पेस थियो, जुन डार्टको प्रभाव पछि बाइनरी क्षुद्रग्रह नजिकबाट गुज्रिएको थियो।
एजेन्सीकाअनुसार डार्टको प्राथमिक उद्देश्य, जुन डबल एस्टेरोइड रिडायरेक्शन टेस्ट हो, क्षुद्रग्रहको कक्ष परिवर्तन गर्ने हाम्रो क्षमताको परीक्षण गर्नु थियो किनभने यसले यसको ठूलो साथी क्षुद्रग्रह, डिडिमोसलाई परिक्रमा गर्छ।
‘यद्यपि डिडिमोस र डिमोर्फोसले पृथ्वीलाई कुनै खतरा नपार्ने भए पनि, मिसनबाट प्राप्त डाटाले अनुसन्धानकर्ताहरूलाई आवश्यक भएमा क्षुद्रग्रहको मार्गलाई पृथ्वीबाट कसरी टाढा लैजाने भनेर सूचित गर्न मद्दत गर्नेछ,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ।
डार्ट प्रयोगले ग्रहहरूको टक्करहरूमा ताजा अन्तर्दृष्टि पनि प्रदान गर्यो जुन प्रारम्भिक सौर्यमण्डलमा सामान्य हुन सक्छ।
“डार्ट इम्प्याक्टर बाइनरी क्षुद्रग्रह प्रणालीमा भएको थियो। हामीले वास्तविक समयमा पहिले कहिल्यै बाइनरी क्षुद्रग्रह प्रणालीमा एक क्षुद्रग्रहसँग वस्तु टक्कर भएको देखेका छैनौं, र यो साँच्चै आश्चर्यजनक छ।
“मलाई लाग्छ यो शानदार छ। यहाँ धेरै सामानहरू भइरहेका छन्। यो पत्ता लगाउन केही समय लाग्ने छ,” टक्सन, एरिजोनामा अवस्थित प्लानेटरी साइन्ट इन्स्टिच्यूटका जियान-याङ लीले भने।
लीको नेतृत्वमा डार्ट टोलीका अन्य ६३ सदस्यहरूसँग गरिएको यो अध्ययन नेचर जर्नलमा मार्च १ मा प्रकाशित भएको थियो।
प्रकाशित: २१ फाल्गुन २०७९, आईतवार
