
काठमाडौं ।
नासाको प्रमुख ग्रह-खोज्ने अन्तरिक्ष यानले पृथ्वीको आकारसँग मिल्ने आफ्नो दोस्रो ग्रह फेला पारेको छ र त्यसले तरल पानी राख्न सक्षम हुन सक्नेछ। यी दुवै संसारले एउटै ताराको परिक्रमा गर्दछ।
नासाको ट्रान्जिटिङ एक्सोप्लानेट सर्वेक्षण स्याटेलाइट (टेस) अप्रिल २०१८ मा प्रक्षेपण भएको थियो। त्यसबेलादेखि, मिसनले २८५ पुष्टि भएका एक्सोप्लानेट्स र ६ हजार भन्दा बढी एक्सोप्लानेटहरू पत्ता लगाएको छ। पुष्टि भएका ग्रहहरू मध्ये सबैभन्दा रोचक टीओआई ७०० डी (TOI 700 d) नामक विश्व हो, जुन पृथ्वीको आकार जस्तो छ र यसको ताराको बसोबास योग्य क्षेत्रमा अवस्थित भएको स्पेस डटकमले रिपोर्ट गरेको छ।
अब, वैज्ञानिकहरूले यो ग्रहको छिमेकी छ भनेर निर्धारण गरेका छन्।
“हामीले पहिले यसलाई हेर्न थाल्यौं र हामी लाग्यो, ‘के यो वास्तविक हो?'” क्यालिफोर्नियामा नासाको जेट प्रोपल्सन प्रयोगशालाका खगोलविद् एमिली गिल्बर्टले भनिन्। गिल्बर्ट र उनका सहकर्मीहरूले अमेरिकी खगोलीय समाजको २४१ औं बैठकमा यो अनुसन्धान प्रस्तुत गर्दैछन्।
टेस (TESS) ले ताराहरू र टेलिस्कोपको बीचबाट गुज्रिरहेको ग्रहलाई संकेत गर्न सक्ने चमकमा डुब्न खोज्दै, एक पटकमा एक महिनामा ताराहरूलाई हेरेर ग्रहहरू फेला पार्छ। यी अवलोकनहरूबाट, खगोलविद्हरूले ग्रहको आकार र यसको कक्षको घुमाई अनुमान गर्न सक्छन्।
२०२० मा, गिल्बर्ट र उनका सहकर्मीहरूले टीओआई ७०० भन्ने सानो तारा वरिपरि तीन ओटा ग्रहहरू पत्ता लागेको रिपोर्ट गरे, जुन पृथ्वीबाट करिब १०० प्रकाश-वर्ष टाढा अवस्थित छ।
“पूर्ण, दुई वर्षको डाटा सेटमा जुन हामीले टेसबाट प्राप्त गरेका छौं, हामीले अप्टिकल फ्लेयरको कुनै प्रमाण देखेनौं,” गिल्बर्टले भने।
टेसले सुरुमा टीओआई ७०० प्रणालीको कक्षमा पृथ्वीजस्तै देखिने ताराको धेरै नजिक फेला पारेका तीन ओटा ग्रहहरूमध्ये दुई ओटा ग्रहहरू पृथ्वीजस्तै देखिन्छन्, तर टीओआई ७०० डी भनेर चिनिने तेस्रो संसारले विशेष गरी मनमोहक छ। त्यो संसार, वैज्ञानिकहरूले भेट्टाए, जुन पृथ्वी भन्दा लगभग २० प्रतिशत ठुलो छ र हरेक ३७ पृथ्वी दिनमा ताराको परिक्रमा गर्छ, यसलाई वैज्ञानिकहरूले बसोबास योग्य क्षेत्र भनेका छन्, जहाँ तापक्रमको कारणले सतहमा तरल पानी अवस्थित हुन सक्नेअनुमान छ।
प्रकाशित: २८ पुष २०७९, बिहीबार