काठमाडौं ।
वैज्ञानिकहरूले १५.२ मेट्रिक टन (३३,५१० पाउण्ड) तौल भएको उल्कापिण्डमा पृथ्वीमा पहिले कहिल्यै नदेखिएका दुई खनिजहरू पहिचान गरेका छन्।
युनिभर्सिटी अफ अल्बर्टाको एक विज्ञप्ति अनुसार यी खनिजहरू उल्कापिण्डको ७० ग्राम (लगभग २.५ औंस) टुक्राबाट आएको हो, जुन २०२० मा सोमालियामा फेला परेको थियो र यो अहिलेसम्म फेला परेको नवौं ठूलो उल्कापिण्ड हो।
विश्वविद्यालयको उल्का पिण्ड संग्रहका क्युरेटर क्रिस हर्डले त्यसलाई यसलाई वर्गीकरण गर्न भनेर अन्तरिक्ष चट्टानको नमूनाहरू प्राप्त गरेका थिए। जब उनले यसलाई जाँच गरिरहेका थिए, केहि असामान्य कुराले उसको ध्यान आकृष्ट गर्यो। यसमा नमूनाका केही भागहरू माइक्रोस्कोपले पहिचान गर्न सकेनन्। त्यसपछि उनले विश्वविद्यालयको इलेक्ट्रोन माइक्रोप्रोब प्रयोगशालाका प्रमुख एन्ड्रयू लोककसँग सल्लाह मागेका थिए।
“पहिलो दिन उनले केहि विश्लेषण गरे, उसले भन्यो, ‘तपाईले त्यहाँ कम्तिमा दुईवटा नयाँ खनिजहरू पाउनुभएको छ,'” विश्वविद्यालयको पृथ्वी र वायुमण्डलीय विज्ञान विभागका प्राध्यापक हर्डले एक विज्ञप्तिमा भने, “त्यो अभूतपूर्व थियो। धेरै जसो समय नयाँ खनिज छ भन्नको लागि त्यो भन्दा धेरै काम लाग्छ।”
सीएनएनको समाचार रिपोर्टअनुसार एउटा खनिजको नाम ‘इलालाइट’ राखिएको छ जुन अन्तरिक्ष वस्तुबाट नै आएको नाम हो, जसलाई “एल अली” उल्कापिण्ड भनिन्छ किनभने यो मध्य सोमालियाको एल अली शहर नजिकै फेला परेको थियो।
एरिजोना स्टेट युनिभर्सिटीको इन्टरप्लेनेटरी इनिसिएटिभका उपाध्यक्ष लिन्डी एल्किन्स-ट्यान्टनको सम्मानमा हर्डले दोस्रोलाई एल्किन्स्यान्टोनाइट नाम दिएका छन्। एल्किन्स-ट्यान्टन उक्त विश्वविद्यालयको स्कूल अफ अर्थ र स्पेस एक्सप्लोरेसनका रीजेन्ट्स प्रोफेसर र नासाको आगामी साइकी मिशनको प्रमुख अन्वेषक पनि हुन् ।
यस वर्षको नोभेम्बरमा दुई नयाँ खनिजहरूको अन्तर्राष्ट्रिय खनिज संघको स्वीकृतिले “काम बलियो भएको संकेत गर्दछ,” नेभाडा विश्वविद्यालय, लस भेगासका भूविज्ञान विभागका खनिजविद् र अनुसन्धानका प्राध्यापक ओलिभर त्स्चाउनरले भने।
“जब तपाइँ कुनै नयाँ खनिज फेला पार्नुहुन्छ, यसको अर्थ वास्तविक भौगोलिक अवस्था, चट्टानको रसायन, पहिले भेटिएको भन्दा फरक थियो,” हर्डले भने। “यसले यो रोमाञ्चक बनाउँछ: यो विशेष उल्कापिण्डमा तपाईसँग दुईवटा आधिकारिक रूपमा वर्णन गरिएका खनिजहरू छन् जुन विज्ञानको लागि नयाँ छन्।”
प्रकाशित: १३ पुष २०७९, बुधबार
