
काठमाडौं ।
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन(आईएसएस) लाई ठूलो आपूर्ति पठाउने भएको छ। नोभेम्बर २३ मा, ट्विटर मालिक इलन मस्कको रकेट कम्पनी स्पेसएक्सको फाल्कन ९ रकेट तथा ड्र्यागन क्याप्सुल केनेडी स्पेस सेन्टरबाट उडान हुनेछ।
यो रकेटले करिब ३,५०० केजी कार्गो लिएर उडान भर्नेछ। यो कार्गो आपूर्तिसँग सम्बन्धित २६ औं मिशन हो, जस अन्तर्गत वैज्ञानिकहरूको प्रयोगसँग सम्बन्धित सामानहरू आईएसएसमा पठाइनेछ। यस सामग्रीमा टमाटरहरू पनि समावेश छन्, जसलाई वैज्ञानिकहरूले अन्तरिक्षमा उब्जाउने काम गर्नेछन्।
वास्तवमा, अन्तरिक्षमा मानिसको घरलाई अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन भनिन्छ। यहाँ धेरै देशका वैज्ञानिकहरू निश्चित अन्तरालमा पुग्छन् र आफ्नो मिसनहरू पूरा गर्छन्। हाल आईएसएसमा रहेका अन्तरिक्ष यात्रीहरूले भेज ०५ (Veg-05) प्रयोगको भागको रूपमा अन्तरिक्षमा साना टमाटरहरू उब्जाउनमा ध्यान केन्द्रित गर्नेछन्। यसको उद्देश्य अन्तरिक्षमा पौष्टिक खाद्य सुरक्षा सुनिश्चित गर्नु हो। यो भविष्यका मिसनहरूको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण हुने बताईएको छ।
यदि यो कम गुरुत्वाकर्षणमा खाना उत्पादन गर्न सम्भव छ भने, अन्तरिक्ष यात्रीहरूको लागि भविश्यमा खानाको लागि पृथ्वीमा निर्भरता समाप्त हुने नासाको विश्वास छ। वैज्ञानिकहरूसँग खेती गर्नका लागि अन्य प्लेटफर्महरू पनि हुनेछन्।
प्रयोगको एक भागको रूपमा, वैज्ञानिकहरूले अन्तरिक्षमा टमाटरको बाली कति राम्रोसँग बढ्छ भनेर हेरिरहेका छन्। टमाटर धेरै स्वादिष्ट र पौष्टिक छन्। यस्तो टमाटरले स्वास्थ्यमा पार्ने असर पनि वैज्ञानिकहरुको अनुसन्धानको एउटा हिस्सा हो।
अन्तरिक्ष यात्रीहरुले अन्तरिक्षमा हरियो तरकारी खेती गरेका छन् र अब टमाटरको पालो हो।
वैज्ञानिकहरू ‘मून माइक्रोस्कोप प्रोजेक्ट’मा पनि काम गरिरहेका छन्। यस अन्तर्गत अन्तरिक्षमा वैज्ञानिकहरुको परिक्षण गरी उनीहरुको रोग निको पार्न पृथ्वीमा रहेका डाक्टरहरुको सहयोग लिइनेछ। एउटा पोर्टेबल ह्यान्ड-होल्ड माइक्रोस्कोप र एउटा सानो सेल्फ-कंटेंड रगत नमूना लिने उपकरण पनि त्यहाँ कार्गो अन्तर्गत पठाइन्छ।
यसको मद्दतले, अन्तरिक्ष यात्रीहरूले आफ्नो रगतको नमूनाहरूको तस्विर पृथ्वीमा पठाउनेछन् र डाक्टरहरूले उनीहरूको समस्याको निदान गर्न सक्षम हुनेछन्।
यसका साथै नासाले निर्माण सामग्री पनि कार्गोमा पठाउनुपर्ने हुन्छ। यसको मद्दतबाट, अन्तरिक्ष यात्रीहरूले पृथ्वीमा सम्भव नहुने आकारहरूको डिजाइन अन्तरिक्षमा गर्ने प्रयास गर्नेछन्।
ड्र्यागनले नयाँ अन्तरिक्ष कृषि र बायोटेक्नोलोजी अध्ययनहरू प्रदान गर्दैछ, साथै स्टेशनको पावर उत्पादन प्रणालीलाई बढाउनको लागि रोलआउट सोलार एरेहरूको अर्को जोडी पठाईने नासाले जनाएको छ।
प्रकाशित: ५ मंसिर २०७९, सोमबार