काठमाडौं ।
सुरक्षित, दिगो र जिम्मेवार अन्तरिक्ष अन्वेषणका लागि साउदी अरेबियाले आर्टेमिस सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेकोमा संयुक्त राज्य अमेरिकाले स्वागत गरेको छ।
साउदी अरबको तर्फबाट साउदी अन्तरिक्ष आयोगका सीईओ मोहम्मद साउद अल-तामिमीले सम्झौतामा हस्ताक्षर गरे। अमेरिकाको स्टेट डिपार्टमेन्टले आफ्नो प्रेस विज्ञप्तिमा भन्यो, ‘आर्टेमिस सम्झौताका सिद्धान्तहरू १९७६ बाह्य अन्तरिक्ष सन्धिमा आधारित छन् र नासाको आर्टेमिस कार्यक्रममा नेतृत्व गर्दछ। यो कार्यक्रमले फेरि एक पटक मानिसलाई चन्द्रमामा अवतरण गर्नुका साथै मंगल ग्रहमा मानव मिशनको लागि मार्ग तयार पार्नेछ।’
यो सम्झौतामा सामेल भएर अमेरिका र साउदी अरेबियाले मिलेर बाह्य अन्तरिक्षमा रहेको अनिश्चितता घटाउने र अन्तरिक्ष सञ्चालनको सुरक्षा बढाउने बताईएको छ। साउदी अरेबिया भन्दा पहिले अन्य धेरै देशले यो सम्झौतामा हस्ताक्षर गरिसकेका छन्। जसमा अष्ट्रेलिया, बहराइन, ब्राजिल, क्यानडा, कोलम्बिया, फ्रान्स, इजरायल, इटाली, जापान, कोरिया गणतन्त्र, लक्जमबर्ग, मेक्सिको, न्यूजिल्याण्ड, पोल्याण्ड, रोमानिया, सिंगापुर, युक्रेन, युएई र बेलायत जस्ता देशहरू पर्छन्।
साउदी अरेबिया सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने २१ औं देश हो। साउदी अरेबिया जनवरी २०२२ देखि आर्टेमिस सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने सातौं र सामेल हुने चौथो मध्यपूर्व देश हो।
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले यो मिसनमा तीव्र गतिमा काम गरिरहेको छ। यो कार्यक्रम आफ्नो तालिका भन्दा धेरै पछाडि छ। मे महिनामा नासाले यस मिसनको प्रक्षेपणका लागि थप सम्भावित मितिहरूबारे जानकारी दिएको थियो। एजेन्सी यसमा जुलाईदेखि डिसेम्बर २०२२ सम्मको तालिकामा चलिरहेको छ। मिसन अन्तर्गत, ओरियन स्पेसक्राफ्टलाई स्पेस लन्च सिस्टम (एसएलएस) रकेटमा अन्तरिक्षमा पठाइनेछ। विगतमा, एसएलएस रकेट पनि वेट ड्रेस रिहल्सल अर्थात पूर्वाभ्यासमार्फत पारित गरिएको थियो। केही समय अघि, नासाले यसका टोलीहरूले आर्टेमिस मिसनका मुख्य भागहरू पनि परीक्षण गरिरहेको बताएको थियो, जुन पहिलो दुई मिसनहरू पछि प्रक्षेपण गरिने छ। यी आर्टेमिस-३, ४ र ५ मिसन हुनेछन्।
आर्टेमिस-१ मिसन मार्फत चन्द्रमाको अन्वेषण गरिनेछ। यो अन्तरिक्ष यानले चारदेखि छ हप्तामा पृथ्वीबाट २ लाख ८० हजार माइलको यात्रा गर्नेछ। तर, मिसनको प्रक्षेपणमा ढिलाइ भएको छ । नासाले गत वर्ष नोभेम्बरमा आर्टिमिस–१ प्रक्षेपण गर्ने योजना बनाएको थियो। त्यसयता मात्रै ढिलाइ भएको हो ।
प्रकाशित: ३ श्रावण २०७९, मंगलवार
