काठमाडौं ।
अमेरिकी सेनाको रोबोटिक स्पेस प्लेन ‘एक्स-३७बी’ (‘X-37B’) करिब तीन वर्षअघि जमिनमा अवतरण गरेको थियो। त्यसपछि यो अन्तरिक्ष विमान १७ मे २०२० मा पुन: प्रक्षेपण गरिएको थियो। अब यो रोबोटिक स्पेस प्लेन ७८० दिनसम्म उचाइमा बस्ने नयाँ कीर्तिमान बनाउन तयार छ।
यो पुन: प्रयोगयोग्य विमानले भर्खरै ७७४ दिन पूरा गरेको छ। यो मानवरहित अन्तरिक्ष विमानले वैज्ञानिकहरूलाई अन्तरिक्षमा भएका प्रयोगहरू पुनःप्राप्त गर्न मद्दत गर्दछ। पछिल्लो पटक अमेरिकी वायुसेनाको अनुसन्धान प्रयोगशालाले एक्स-३७बी उडाएर आफ्नो प्रयोग पूरा गरेको थियो। जसबाट साना स्याटेलाइट(भूउपग्रह)हरु पुन: प्राप्त गर्न मद्दत पुगेको थियो।
स्पेस डटकमको रिपोर्टका अनुसार एक्स-३७बी स्पेस प्लेनले धेरै मिसन पूरा गरिसकेको छ। आफ्नो चौथो मिशनको एक भागको रूपमा, यो विमान ७१८ दिनसम्म कक्षमा रह्यो। सबैभन्दा पछिल्लो मिसन १७ मे २०२० मा कक्षमा प्रक्षेपण गरिएको थियो जसलाई ‘अर्बिटल टेस्ट भेहिकल ६’ कार्यक्रमको नाम दिईएको छ। यसपटक अन्तरिक्ष विमानको सहयोगमा सौर्य उर्जालाई रेडियो फ्रिक्वेन्सी माइक्रोवेभ ऊर्जामा परिणत गर्ने प्रयोग गरीनेछ जसलाई फोटोभोल्टेक रेडियो फ्रिक्वेन्सी एन्टेना मोड्यूल भनिन्छ। साथै यसमार्फत अमेरिकी एयर फोर्सको फाल्कनस्याट–८ नामको सानो भूउपग्रह तैनाथ गरिने दाबी गरिएको छ।
यस अन्तरिक्ष यानले अन्तरिक्षमा खाना उत्पादन गर्न प्रयोग भइरहेका बीउहरूको पनि अध्ययन गर्नेछ। विशेष कुरा यो हो कि यो मिसन कहिले पृथ्वीमा अवतरण हुनेछ भन्ने बारे कुनै जानकारी छैन। यो अन्तरिक्ष यानको सहयोगमा अझै धेरै परीक्षणहरू पूरा गर्न बाँकी रहेको बताइएको छ ।
पृथ्वीमा अवतरण गर्ने मिशनको सही मिति अझै अज्ञात छ र त्यहाँ धेरै प्रयोगहरू छन् जुन अझै वर्गीकृत गर्न बाँकी छ। यो अन्तरिक्ष यान रहस्यको रूपमा हेरिएको छ। यसको डिजाइन आदि बारे अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी वा वायु सेनाले धेरै जानकारी बाहिर साझा गरेको छैन।
हालको जानकारीले बताउँछ कि यो अन्तरिक्ष यान बोइङद्वारा बनाईएको हो। एक्स-३७बी एक मानवरहित अन्तरिक्ष यान हो। यसले पृथ्वीबाट २४० देखि ८०० किलोमिटरको दूरीमा तल्लो पृथ्वी कक्षमा काम गर्न सक्छ।
स्पेस शटल पछि, यो पहिलो अन्तरिक्ष यान हो जसले प्रयोगहरू पृथ्वीमा फिर्ता ल्याउने गर्दछ। यस्तो अन्तरिक्ष यान अहिलेसम्म अन्य कुनै पनि देशसँग भएको बारेमा जानकारी छैन।
प्रकाशित: १९ असार २०७९, आईतवार
