काठमाडौं ।
अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस) का साझेदारहरूले कम्तिमा २०२० को दशकसम्म स्टेसन सञ्चालन गर्न सहमत भएपनि, स्टेशनको विस्तारित प्रयोगले अझै पनि प्राविधिक र बजेटीय चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ।
अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन अनुसन्धान र विकास सम्मेलन अगस्ट ३ मा एक प्यानल सत्रको समयमा, नासा र यसका तीन पश्चिमी साझेदारहरू क्यानडा, युरोप र जापानका प्रतिनिधिहरूले २०३० सम्म अन्तरिक्ष स्टेशन सञ्चालन विस्तार गर्ने योजनाको पुष्टिको स्वागत गरेको स्पेसन्यूजले रिपोर्ट गरेको छ।
“हाम्रो योजना यो छ कि हामी दशकको अन्त्यमा जाँदैछौं,” नासा आईएसएस कार्यक्रम प्रबन्धक जोएल मोन्टलबानोले भने, “हामी ढिलो र दशकको अन्त्यलाई सार्ने छैनौं। हामी २०३० को अन्त्यसम्म पूर्ण क्षमतामा चलिरहेका हुन्छौं।”
रिपोर्टकाअनुसार मूड एक वर्ष अघिको सोही सम्मेलनको भन्दा धेरै फरक थियो, जहाँ बैठकको सुरुवात रोस्कोसमसका प्रमुख, युरी बोरिसोभको टिप्पणीसँग मेल खायो, जसले रूसले २०२४ सम्म चाँडै साझेदारीबाट बाहिर निस्कन सक्ने बताए। तर अप्रिलमा रोस्कोसमसले घोषणा गर्यो कि यसले २०२८ मा आईएसएस सञ्चालन गर्न प्रतिबद्ध छ।
मोन्टलबानोले भनेअनुसार सन् २०२८ सम्मको विस्तार रोस्कोस्मस योजना चक्रसंग जोडिएको थियो। “रोस्कोस्मस चार वर्ष वृद्धिमा काम गर्दछ, र पछिल्लो एक २०२४ थियो,” उनले भने, “जब हामी २०२८ को नजिक पुग्छौं, हामी रोस्कोस्मस र सबै अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरूसँग मिलेर के अर्थ छ भनेर हेर्न काम गर्नेछौं।”
सम्मेलनमा अन्तरिक्ष एजेन्सीका अधिकारीहरू र अन्यहरूले सन्देश पठाएका थिए जसमा आईएसएस अनुसन्धान प्लेटफर्मको रूपमा आफ्नो किसिमले चलिरहेको थियो। युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीका आईएसएस कार्यक्रम प्रबन्धक फ्रान्क डी विनले प्यानलमा त्यो प्रयोगलाई सक्षम पार्ने एउटा प्रमुख कदमले क्यानडा, युरोप र जापान समावेश गर्ने अमेरिकी अपरेटिङ सेगमेन्टमा चौथो चालक दलका सदस्य थप्नु भएको बताएका थिए।
मोन्टलबानोले आफ्नो टिप्पणीमा, आवश्यक भएमा २०३० भन्दा बाहिर आईएसएस विस्तार गर्ने क्षमतामा संकेत गरे।
प्रकाशित: २१ श्रावण २०८०, आईतवार
