
काठमाडौं ।
गुगल सेवाहरू सोमबार एक घण्टा भन्दा बढीको बीचमा रोकिएपछि गुगलका सर्भरहरूको बारेमा छलफल सुरु भयो। जीमेल र यूट्यूब लगायत गुगलका धेरै सेवाहरू सोमबार बन्द भएका थिए । त्यसैले सोशल मिडियामा समेत तनाव भएको थियो।
तर गुगलका धेरै सर्भरहरू एक घण्टा पछि मर्मत गरेर ठिक गरियो, यद्यपि कति सर्भरहरूमा समस्या भएको थियो भन्ने कुरा अझैसम्म थाहा भएको छैन् । यो सम्पूर्ण घटनाको विकास पछि, कति गुगल डाटा केन्द्रहरू छन् र कति सर्भरहरू छन् भनेर जान्न तपाईंलाई रोचक लाग्नेछ।
गुगल डाटा केन्द्रहरूको बारेमा तपाईंलाई विस्तारित बताउनु अघि, डाटा सेन्टरहरू भनेको के हो भनेर जान्नु जरुरी छ।
यस्तो सुविधा जुन बहुसंख्यक कम्प्युटरहरू मार्फत असंख्य जानकारी भण्डारण गर्न र प्रोसेसिंग गर्न सिर्जना गरिएको स्थान वा सुबिधा नै डाटा केन्द्र हो।संसारको धेरै कुनामा निर्मित गुगलको डाटा केन्द्रहरूले निरन्तर काम गर्दछन्।
कहाँ र कति गुगल डाटा केन्द्रहरू छन् ?
गुगल ड्राइभको उपस्थितिमा ठुलो ड्राइभहरू, आन्तरिक र बाह्य नेटवर्क सुविधाहरू, शीतलन प्रणाली र सबै प्रकारको सफ्टवेयरको विस्तृत श्रृंखलामा राखिएका कम्प्युटरहरू गुगलको डाटा सेन्टरको रुपमा देखिन्छन्। यी डाटा केन्द्रहरू गुगलले संसारभरि धेरै ठाउँमा स्थापना गरेको छ, जहाँबाट डाटा भण्डारण र डाटाहरु संसारभरि प्रशोधन गरिएको छ।
कहाँ र कति गुगल डाटा केन्द्रहरू (सक्रिय र घोषित) कुन महाद्वीपमा छन्, जान्नुहोस्।
उत्तर अमेरिका: बर्कले काउन्टी, काउन्सिल ब्लफ्स, डगलस काउन्टी, ज्याक्सन काउन्टी, लेनोइर, मोन्टगोमेरी काउन्टी, मेज काउन्टी, डलास, हेंडरसन र रेनोमा एक/एक गुगल डाटा सेन्टर छ।
दक्षिण अमेरिकाः चिलीको क्विलिसुरा र सेरिलोस गरि दुई स्थान तथा उरुग्वेको कोलोनिया निकोलिचमा एउटा डाटा सेन्टर छ।
युरोपः बेल्जियमको सेन्ट गिजलन, फिनल्याण्डको हमिना, आयरल्यान्डको डब्लिन, नेदरल्याण्ड्सको एम्शाभेन र एग्रीपोर्ट, डेनमार्कको फ्रेड्रिचिया, स्विजरल्याण्डको ज्यूरिच र पोल्याण्डको वार्सा।
एशियाः सिंगापुरको ज्युरोयलन वेस्ट, ताइवानको चाङ्गुआ काउन्टी, ताइनान सिटी र युन्लिन काउन्टीमा तथा भारतको मुम्बईमा गुगलको एक/एक डाटा केन्द्र छ।
कति छन् सर्भर ?
गुगल डाटा केन्द्रहरूमा सर्भरहरूको कुल संख्याको बारेमा कुनै आधिकारिक डाटा छैन, तर गार्टनरले सन् २०१६ को एक रिपोर्टमा अनुमान लगाएको छ कि त्यस समयमा गुगलको डाटा केन्द्रहरुमा २५ लाख सर्भर थियो। त्यस पछि, कम्पनीको सेवा र कार्यहरु निरन्तर विस्तार भएको कारण, यो संख्यामा वृद्धि पक्कै भएको छ। तर कति भन्ने कुनै जानकारी छैन् ।
परिवर्तनको गति यसको आंकडाबाट अनुमान गर्न सकिन्छ कि सन् २०११ को आसपास, गुगल सर्भरहरूको संख्या करीव १० लाख भएको अनुमान गरिएको थियो, जुन २०१६ मा साढे दुई गुणा बढ्यो। यद्यपि गुगल डाटा केन्द्रहरूमा सर्भर पूर्वाधारमा धेरै प्रकारका सर्भरहरू छन्। त्यहाँ प्रयोगकर्ताहरू, वेब स्पाइडरको रुपमा डाटा संकलन सर्भरहरू, इन्डेक्स सर्भरहरू, डकुमेन्ट सर्भरहरु, स्पेलिङ्ग सर्भरहरूको साथसाथै विज्ञापनको लागि समेत छुट्टै विज्ञापन सर्भरहरूको रूपमा जडान भएका छन्।
कति गोप्य छन् डाटा सेन्टरहरू ?
गुगलले आफ्नो डाटा केन्द्रहरूको बारेमा धेरै कुरा गोप्य राख्दै आएको छ। यो विश्वास गरिन्छ कि गुगलका केहि निश्चित कर्मचारीहरूले मात्र यी डाटा सेन्टरहरूमा पहुँच गर्न सक्दछन्। समय-समयमा, गुगलले डाटा केन्द्रहरूको सुरक्षाको बारेमा जानकारी प्रदान गर्दछ कि यी डाटा केन्द्रहरूमा प्रयोगकर्ताहरूको डाटा कसरी र कति सुरक्षित हुन्छन भनेर।
यस वर्षको जून महिनामा, गुगलले सुरक्षा प्रोटोकलको व्याख्या गर्ने एक भिडियो जारी गरेको थियो जसमा यसको डाटा केन्द्रहरू कति सुरक्षित छन् भनेर देखाईएको थियो । यी केन्द्रहरूमा यी सुरक्षा व्यवस्थाहरू कत्तिको राम्ररी गरिन्छ, र यस भिडियोमा क्याम्पस र भवनहरुको अतिरिक्त गुगलको भव्य डाटा सेन्टर भित्रको पनि सानो झलक देख्न सकिन्छ। एजेन्सीका साथ
यस्तो छ गुगलको डाटा सेन्टरको सुरक्षाको भिडियो-
प्रकाशित: ३ पुष २०७७, शुक्रबार