अफगानिस्तानमा तालिबानले गर्यो इन्टरनेट र मोबाइल सेवा बन्द

काठमाडौं ।

अफगानिस्तामा राज्य सञ्चालन गर्दै आएको तालिबानले अर्को आदेश जारी गर्दै देशभर मोबाइल र इन्टरनेट सेवा बन्द गरेको छ।

तालिबानले अफगानिस्तानभरि सञ्चार ब्ल्याकआउटको आदेश दिएको छ, जसले गर्दा इन्टरनेट र टेलिकम सेवाहरू काटिएको छ। यसले मानिसहरूलाई बाहिरी संसारबाट सम्पर्क हुनबाट रोकेको छ। तालिबानले ४ करोड ३० लाखभन्दा बढी नागरिकहरूलाई इन्टरनेटबाट विच्छेद गरेको छ।

विश्वव्यापी इन्टरनेट अनुगमन संस्था नेटब्लक्सका अनुसार, यो तालिबानी आदेशको परिणामस्वरूप, सोमबार देशमा कनेक्टिभिटी सामान्य स्तरको एक प्रतिशतभन्दा कममा झरेको छ।

यो ब्ल्याकआउट कयौं हप्ताको प्रतिबन्ध पछि आएको हो। यस महिनाको सुरुमा, तालिबान अधिकारीहरूले धेरै प्रान्तहरूमा फाइबर अप्टिक जडानहरू काट्न थाले, जसले गर्दा उच्च-गतिको इन्टरनेटमा गम्भीर असर पर्यो।

सेप्टेम्बर १६ मा, बाल्ख प्रान्तीय प्रवक्ता अत्ता उल्लाह जैदले उत्तरी क्षेत्रमा फाइबर अप्टिक सेवाहरूमा पूर्ण प्रतिबन्धको घोषणा गरे। आदेशको पछाडिको कारण व्याख्या गर्दै, प्रवक्ता अत्ता उल्लाह जैदले भने कि यो आदेश “दुष्टता रोक्न” जारी गरिएको थियो।

इन्टरनेट किन अवरुद्ध गरियो?

बाल्ख प्रान्तीय प्रवक्ता अत्ता उल्लाह जैदले, यो कदम खराबीलाई रोक्नको लागि लिइएको हो र देशभर कनेक्टिभिटी आवश्यकताहरू पूरा गर्न वैकल्पिक विकल्पहरू लागू गरिने बताए।

देशभर इन्टरनेट पूर्ण रूपमा बन्द गरिएको थियो, कनेक्टिभिटी शून्यमा पुगेको थियो। एएफपीले साँझ ५:४५ बजे (स्थानीय समय) आफ्नो काबुल ब्यूरोसँग सबै सम्पर्क गुमाएको रिपोर्ट गरेको छ। ब्ल्याकआउट हुनुभन्दा केही घण्टा अघि, एक सरकारी अधिकारीले यो कदमको पुष्टि गरे र भने कि ब्ल्याकआउट साँझसम्म बिस्तारै लागू गरिनेछ।

अधिकारीले थपे, “सञ्चारको लागि अन्य कुनै विधि वा प्रणालीहरू छैनन्। बैंकिङ क्षेत्र, भन्सार, देशभरका सबै कुरा प्रभावित हुनेछन्।” अफगानिस्तानभरि मोबाइल इन्टरनेट र स्याटेलाइट टिभी सेवाहरू पनि यस कदमबाट गम्भीर रूपमा प्रभावित भएका छन्।

आत्यावश्यक सेवाहरूमा ब्ल्याकआउटको प्रभाव

ब्ल्याकआउटले आवश्यक सेवाहरू पनि अवरुद्ध गरेको छ। बैंकहरू, व्यापारिक सञ्जालहरू र भन्सार सञ्चालनहरू सबै अनलाइन प्रणालीहरूमा धेरै निर्भर छन्। अफगानिस्तानको ९,३५० किलोमिटर लामो फाइबर अप्टिक नेटवर्क-मुख्यतया पूर्व अमेरिकी समर्थित सरकारहरू अन्तर्गत निर्मित – देशको जीवन रेखा थियो जसले यसलाई विश्वव्यापी अर्थतन्त्रसँग जोडेको थियो।

सन् २०२४ मा, तालिबान शासन अन्तर्गत काबुलका अधिकारीहरूले यस नेटवर्कलाई अफगानिस्तानलाई गरिबीबाट मुक्त गर्ने र विश्वसँगको सम्बन्ध बलियो बनाउने प्राथमिकता परियोजनाको रूपमा वर्णन गरेका थिए।

अगस्ट २०२१ मा सत्ता कब्जा गरेदेखि, तालिबानले समाजमा, विशेष गरी महिलाहरूमा व्यापक प्रतिबन्ध लगाएको छ, र मिडिया र नागरिक समाजमाथि नियन्त्रण कडा बनाएको छ। तर यो पहिलो पटक हो जब उनीहरूले देशभरि सञ्चार पूर्ण रूपमा अवरुद्ध गरेका छन्।

स्थानीय मिडियाका अनुसार मोबाइल र इन्टरनेट सेवा बन्द भएसँगै काबुल विमानस्थलबाट उडानहरू पनि अवरुद्ध भएका छन्। उडान ट्र्याकिङ सेवा फ्लाइटराडार२४ (Flightradar24) का अनुसार, मंगलबार काबुल अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट प्रस्थान गर्ने वा आइपुग्ने कम्तिमा आठ उडानहरू रद्द गरिएका छन्।