विश्वकै पहिलो एआई मन्त्री अल्बानियामा नियुक्त, भ्रष्टाचार अन्त्य गर्न सहयोग गर्ने प्रधानमन्त्रीको भनाई

काठमाडौं ।

अल्बानियाले हालसालै एआई मन्त्री नियुक्त गरेको छ। कृत्रिम बुद्धिमत्ता हेर्नका लागि मन्त्री नभई एक क्याबिनेट सदस्य नै एआईलाई नियुक्त गरिएको हो।

नयाँ मन्त्री एक पप स्टार जस्तै हो, जसलाई केवल एकल नामले चिनिन्छ: डिएला।

अल्बानियाका प्रधानमन्त्री एडी रामाले मे मा भएको चुनावमा आफ्नो चौथो कार्यकाल सुरक्षित गरेको चार महिना पछि बिहीबार आफ्नो नयाँ मन्त्रिपरिषद्को सदस्यको रूपमा उनलाई परिचय गराएको बीबीसीले रिपोर्ट गरेको छ।

यद्यपि, यो कदम आधिकारिक भन्दा प्रतीकात्मक थियो, किनकि अल्बानियाको संविधानले सरकारी मन्त्रीहरू कम्तिमा १८ वर्ष उमेरका मानसिक रूपमा सक्षम नागरिकहरू हुनुपर्छ भनेर जोड दिएको छ।

तैपनि, मानिस माथि बोट नियुक्त गर्नुका फाइदाहरू स्पष्ट छन्।

डिएला, जसको नामको अर्थ अल्बेनियाली भाषामा सूर्य हो, सरकारको बारेमा कुनै पनि अप्रिय ‘लीक’को स्रोत हुने सम्भावना छैन। उनी केवल उनले खपत गर्ने बिजुलीको अर्थमा शक्तिको भोकी हुनेछिन् र हानिकारक खर्च घोटाला प्रश्न बाहिर देखिन्छ।

वास्तवमा, सार्वजनिक खरिद मन्त्रीको रूपमा डिएलालाई आफ्नो टोलीको हिस्सा बनाउँदा रामाको दिमागमा भ्रष्टाचार सबैभन्दा माथि थियो।

उनको भूमिका अल्बानिया “एक यस्तो देश जहाँ सार्वजनिक टेन्डरहरू १०० शत प्रतिशत भ्रष्टाचारमुक्त छन्” भन्ने कुरा सुनिश्चित गर्नु हुनेछ।

“हामी एक प्रतिभाशाली टोलीसँग काम गरिरहेका छौं, जुन केवल अल्बेनियाली मात्र होइन तर अन्तर्राष्ट्रिय पनि छ, सार्वजनिक खरिदमा पहिलो पूर्ण एआई मोडेलको साथ बाहिर आउनेछ,” प्रधानमन्त्रीले बीबीसीसँगको कुराकानीमा भनेका छन्।

“हामी सार्वजनिक बोलपत्रमा हुने हरेक सम्भावित प्रभावलाई मेटाउने मात्र होइन – हामी प्रक्रियालाई धेरै छिटो, धेरै कुशल र पूर्ण रूपमा जवाफदेही पनि बनाउनेछौं।”

डिएला सरकारी “नियुक्ति” हुनुभन्दा पहिले नै अल्बेनियामा काम गरिसकेकी थिइन्। उनको पहिलो अवतार एआई संचालित भर्चुअल सहायकको रूपमा थियो, जसले आवेदकहरूलाई आधिकारिक कागजातहरू प्राप्त गर्ने प्रक्रियामा मार्गदर्शन गर्दै थियो।

रामाले डिएलाले ई-अल्बेनिया प्लेटफर्ममा “दस लाखभन्दा बढी आवेदनहरूलाई मद्दत गरेको” दाबी गरेका छन्। तर एआईको सरकारी भूमिकाको लागि उनको दृष्टिकोण केवल च्याटबोट भन्दा धेरै माथि छ।

डिएलाको नयाँ भूमिकाप्रति मिश्रित प्रतिक्रियाहरू आएका छन्। विपक्षी डेमोक्र्याटिक पार्टीले पहललाई “हास्यास्पद” र “असंवैधानिक” भनेर लेबल लगाएको छ।

तर अरूहरू सावधानीपूर्वक आशावादी छन्।

भ्रष्टाचार विरोधी विज्ञहरूले भ्रष्टाचार न्यूनीकरण गर्न एआई तैनाथ गर्ने सम्भावनालाई पनि उल्लेख गरेका छन्।