चीनले एआई–सञ्चालित भूउपग्रह प्रयोग गरेर अन्तरिक्षमा विश्वको पहिलो सुपर कम्प्युटर बनाउँदै

काठमाडौं ।

चीनले अन्तरिक्षमा विश्वको पहिलो सुपर कम्प्युटर नेटवर्क निर्माण गरिरहेको र गत हप्ता चीनले यसको लागि १२ वटा एआई–सञ्चालित उपग्रहहरू प्रक्षेपण गरेको छ।

राज्य स्वामित्वमा रहेको चाइना एयरोस्पेस साइन्स एण्ड टेक्नोलोजी कर्पोरेशनले यसको आफ्नो ‘स्टार कम्प्युटिङ’ कार्यक्रमबाट २,८०० उपग्रहहरू मध्ये पहिलो ‘लङ मार्च २डी रकेट प्रयोग गरेर प्रक्षेपण गरिएको र सफलतापूर्वक कक्षमा तैनाथ गरिएको घोषणा गरेको छ।

१२ उपग्रहहरू मध्ये प्रत्येकले प्रति सेकेन्ड ७४४ ट्रिलियन अपरेशनहरू प्रोसेस गर्न सक्ने बताइएको छ भने जसको ट्रान्सफर रेट (स्थानान्तरण दर) प्रति सेकेन्ड १०० गिगाबाइटसम्म रहेको छ।

त्यसैगरी उपग्रहहरू आठ बिलियन प्यारामिटरहरू भएको अन्तरिक्ष–आधारित एआई मोडेलले पनि सुसज्जित रहेका छन्, जुन कक्षमा सिधै रअ स्याटेलाइट (कच्चा उपग्रह) डाटा प्रोसेस गर्न सक्षम भएको बताइएको छ।

“लङ मार्च २डी क्यारियर रकेटले अन्तरिक्ष कम्प्युटिङ स्याटेलाइट कन्स्टेलेसनलाई पूर्वनिर्धारित कक्षमा सफलतापूर्वक पठाएको छ। प्रक्षेपण अभियान पूर्ण रूपमा सफल थियो” भनि एजेन्सीले उल्लेख गरेको छ।

“स्पेस कम्प्युटिङ स्याटेलाइट कन्स्टेलेसन’ स्टार कम्प्युटिङ’ कार्यक्रमको पहिलो कन्सटिलेसन हो” भनि बताएको थप उल्लेख गरिएको छ।

“थ्री–बडी कम्प्युटिङ कन्स्टेलेसन” ले कुनै पनि पृथ्वी–आधारित पूर्वाधारमा भर नपरीकन कक्षमा प्रत्यक्ष रूपमा विशाल मात्रामा जानकारी गणना गर्न सक्षम अन्तरिक्ष–आधारित डाटा प्रोसेस नेटवर्कको रूपमा काम गर्नेछ।

यसलाई पृथ्वीमा आधारित कम्प्युटिङ प्रणालीहरू आवश्यक पर्ने महँगो कुलिङ प्रणालीहरू आवश्यक नपर्ने भएकाले यो पृथ्वीमा रहेका अन्य कुनै पनि सुपर कम्प्युटर प्रणालीभन्दा बढी शक्तिशाली हुने उल्लेख गरिएको छ। इन्टरनेसनल इनर्जि एजेन्सीको अनुमान अनुसार, विश्वव्यापी रूपमा डाटा

सेन्टरहरूले सन् २०२६ सम्ममा १,००० टेरावाट आवर्स (घण्टा) भन्दा बढी बिजुली खपत गर्न सक्ने बताइएको छ जुन जापानको बिजुली प्रयोग बराबर भएको उल्लेख गरिएको छ।

हाल, उपग्रहहरूद्वारा सङ्कलन गरिएको डाटाको १० प्रतिशतभन्दा कम पृथ्वीमा रिले गरिने गरिएको र जसमा प्रायः उल्लेखनीय रुपमा ढिलाइ हुने गरेको साउथ चाइना मर्निङ पोस्टले रिपोर्ट गरेको छ। नयाँ चिनियाँ प्रयासले पृथ्वीमा आधारित डाटा प्रोसेसको सीमा समाधान गर्ने लक्ष्य राखेको थप उल्लेख गरिएको छ।

चीनले अन्तरिक्षको लागि आफ्नो महत्वाकांक्षी योजनाहरू घोषणा गरेको यो पहिलो उदाहरण भने होइन। यस वर्षको सुरुमा, बेइजिङले असीमित सौर्य ऊर्जा प्रयोग गर्न “थ्री गर्जेज ड्याम”(बाँध) निर्माण गर्ने योजनाहरूको अनावरण गरेको छ।

यस पहलमा पृथ्वीभन्दा ३६,००० किलोमिटर माथि भूस्थिर कक्षमा एक किलोमिटर चौडा विशाल सोलार (सौर्य) एरे तैनाथ गर्ने कार्य समावेश रहेको छ जहाँ यसले ग्रहको दिन–रात चक्र वा मौसम अवस्थाबाट प्रभावित नभई निर्बाध रूपमा सौर्य ऊर्जा सङ्कलन गर्न सक्ने एनडीटिभीले उल्लेख गरेको छ।