आज विश्वभर ‘इन्टरनेशनल गर्ल्स इन आइसिटी डे’ मनाईँदै

काठमाडौं ।

आज विश्वभर ‘इन्टरनेशनल गर्ल्स इन आइसिटी डे’ विभिन्न कार्यक्रमहरुका साथ मनाईँदैछ। इन्टरनेशनल ग्रल्स आइसिटी डे संयुक्त राष्ट्रसङ्घको आह्वानमा हरेक वर्ष अप्रिल २२ मा आयोजना हुने गरेको छ।

सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा महिला र केटीहरुलाई पनि समान रुपमा अवसर दिनुपर्ने जोड दिँदै “समावेशी डिजिटल रूपान्तरणका लागि सूचना प्रविधिमा केटीहरू” शीर्षकमा आज किर्गिस्तान र इस्लामिक गणतन्त्र मोरिटानियामा डिजिटल विकास र नवीन प्रविधिबारे भौतिक रुपमा उपस्थित भएर तथा श्रव्यदृश्यका माध्यमबाट छलफल गरिने छ।

यो विश्वव्यापी आह्वानले केटीहरू र युवतीहरूलाई प्रविधि प्रयोगकर्ताको रूपमा मात्र नभई डिजिटल युगका नेता, सिर्जनाकर्ता र परिवर्तनकर्ताको रूपमा पनि मनाउँछ।

३५ वर्ष पहिले, आजको दिन हबल स्पेस टेलिस्कोपलाई कक्षमा प्रक्षेपण गरिएको थियो जुन एक वैज्ञानिक कोसेढुङ्गा भएको थियो। आंशिक रूपमा, डा. न्यान्सी ग्रेस रोमनको कारणले सो सम्भव भएको थियो।

संयुक्त राष्ट्रसङ्घअनुसार, हबलकी “आमा” भनेर चिनिने डा. रोमनले आफ्नो करियरभरि चुनौतीहरूको सामना गरिन्। उनी खगोल विज्ञानमा प्रवेश गर्नबाट निरुत्साहित थिइन्। उनले त्यसबेला भनिन्, “अन्तरिक्ष महिलाको काम होइन।” तर उनले त्यसलाई रोक्न दिइनन्। हबलको लागि विधायकिय स्वीकृति प्राप्त गर्ने डा. रोमनको प्रयासले मानवतालाई नयाँ खोजहरूको नक्सा बनाउन, वैज्ञानिक अनुसन्धानको नयाँ निकाय निर्माण गर्न र थप अन्तरिक्ष अन्वेषणको लागि मार्ग प्रशस्त गर्न मद्दत गरेको छ।

विश्वव्यापी रूपमा, २०२४ मा विश्वका ६५ प्रतिशत महिलाहरू मात्र अनलाइन थिए, जबकि ७० प्रतिशत पुरुषहरू अनलाइन थिए। यो इन्टरनेट प्रयोग गर्ने महिलाहरू भन्दा १८ करोड ९० लाख पुरुषको संख्या बढी हो।

विश्वको अधिकांश भाग इन्टरनेट प्रयोगमा लैङ्गिक समानता तर्फ अघि बढिरहेको बेला, अति कम विकसित देशहरूमा यो खाडल फराकिलो हुँदै गइरहेको छ।

“यी तथ्याङ्कहरूको पछाडि वास्तविक महिला र केटीहरू छन् जससँग सिक्ने, कमाउने, जडान गर्ने र सिर्जना गर्ने अवसरहरू छैनन्। कनेक्टिभिटी यी अवसरहरूको जग हो। यो अर्थपूर्ण हुनको लागि, हामीलाई किफायती, सुरक्षित, सान्दर्भिक र रूपान्तरणकारी अनलाइन ठाउँहरू चाहिन्छ जहाँ केटीहरू फस्टाउन सक्छन्,” अन्तर्राष्ट्रिय दूरसञ्चार संघकी महासचिव डोरिन बोग्दान-मार्टिनले जारी सन्देशमा भनिन्।

यसको लागि-  शिक्षा र डिजिटल सीपहरूमा असमान पहुँच, हानिकारक सामाजिक मान्यताहरू, किफायती अवरोधहरू, र अनलाइन ठाउँहरू जसले प्रायः महिला र केटीहरूलाई बहिष्कार गर्दछ वा खतरामा पार्छ जस्ता केही लामो समयदेखिका अवरोधहरू पार गर्न आवश्यक रहेको उनले बताईन्।