स्याटेलाइट तस्बिर भन्छ: पछिल्लो २० वर्षमा हिमनदी उल्लेख्य पग्लिए, समुद्र सतह बढ्यो

काठमाडौं ।

पछिल्लो २० वर्षमा विश्वभरका हिमनदीहरूले २७३ अर्ब टन हिउँ गुमाएका छन्, जसले समुद्री सतहको वृद्धि दर तीव्र बनाएको छ। उपग्रह डाटामा आधारित दशकौँ लामो विस्तृत विश्लेषणले यो जानकारी दिएको हो।

सन् २००० देखि २०२३ को अवधिमा प्रत्येक वर्ष भएको हिमनदी हिउँ गुमाउने क्रमलाई हेर्दा, यो पग्लिएको हिउँका कारण विश्वव्यापी समुद्री सतह करिब २ सेन्टिमिटर (०.७ इन्च)ले वृद्धि भएको छ।

“यसलाई बुझ्नका लागि, वार्षिक २७३ अर्ब टन हिउँ गुमाउनु भनेको संसारभरको जनसंख्या ३० वर्षसम्म पिउने पानी बराबर हो, यदि प्रति व्यक्ति दैनिक ३ लिटर पानी उपभोग गरियो भने,” स्विजरल्याण्डको ज्यूरिख विश्वविद्यालयका हिमनदी वैज्ञानिक माइकल ज़ेम्पले बताए। उनी यस अध्ययनका सह-नेतृत्वकर्ता हुन्।

यो अनुसन्धान अमेरिकी, जर्मन र युरोपेली उपग्रहहरूबाट संकलित दुई दशक लामो अवलोकनमा आधारित छ। तीमध्ये केही उपग्रहहरू खासमा हिमनदीहरूको निगरानी गर्नका लागि डिजाइन गरिएका थिएनन्। अवलोकन डाटालाई ज्यूरिख विश्वविद्यालय र स्कटल्याण्डको एडिनबर्ग विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले नेतृत्व गरेको ३५ अनुसन्धान टोलीको सहयोगमा विश्लेषण गरिएको हो।

पग्लिएको हिउँको मात्रा विभिन्न क्षेत्रहरूमा फरक रहेको अध्ययनले देखाएको छ। दक्षिणी ध्रुव (अन्टार्कटिका) मा २ प्रतिशत हिउँ गुम्दा, मध्य युरोपमा ३९ प्रतिशत हिउँ गुमेको छ। न्यूजिल्याण्डमा २९ प्रतिशत, पश्चिमी क्यानडा र अमेरिकामा २३ प्रतिशतसहित अन्य क्षेत्रहरूमा पनि यही प्रवृत्ति देखिएको छ।

“यी संख्या निकै चिन्ताजनक छन्,” अध्ययनका सह-लेखक एडिनबर्ग विश्वविद्यालयका नोएल गउरमेलिनले बताए। “यसले केही क्षेत्रमा वातावरणीय परिवर्तन तीव्र गतिमा भइरहेको देखाउँछ।”

वैज्ञानिकहरूका अनुसार पग्लिने दर झन् तीव्र बन्दै गएको छ। सन् २०१२ देखि २०२३ सम्म वार्षिक २३१ अर्ब टन हिउँ गुमेको थियो भने पछिल्लो दशकमा यो संख्या ३१४ अर्ब टन पुगेको छ।

“यो निकै महत्वपूर्ण छ, किनभने यसले पुष्टि गर्छ कि हिमनदी पग्लिने दर समयसँगै बढ्दै गएको छ,” उत्तरपूर्वी इंग्ल्याण्डको नर्थम्ब्रिया विश्वविद्यालयका वैज्ञानिक एन्ड्रयू शेपर्डले भने। “समुद्री सतहको अलिकति वृद्धि भए पनि तटीय बाढीको जोखिम बढ्छ।”