‘एपोलो ११ मिशन प्याच डिजाइन’बारे निल आर्मस्ट्रङको हस्तलिखित ‘जवाफ’ लिलामीमा

काठमाडौं ।

“प्याचहरूमा गरेको तपाईंको सबै प्रयासका लागि धन्यवाद,”नासा इन्जिनियर क्लार्क म्याक्क्लेन्डका अपोलो ११ चन्द्रमामा मिसन प्रतीकका बारेको प्रस्तावहरूको जवाफमा निल आर्मस्ट्रङ्गले लेखेका थिए।

निल आर्मस्ट्रङ्गले प्रशंसा त गरे तर, आफ्नै हस्तलिखित पत्रमा उल्लेख गरेअनुसार, यो ढिलो भइसकेको थियो। अपोलो ११ का कमाण्डर र उनका टोलीले पहिलो चन्द्रमामा अवतरणलाई प्रतिनिधित्व गर्ने डिजाइन पहिल्यै छनोट गरिसकेका थिए।

आर्मस्ट्रङ्गको नोट र त्यसले प्रेरित गरेको मिशन प्याच प्रस्ताव गोल्डबर्ग कौन्स एण्ड कलेक्टिबल्सको फेब्रुअरी २७ मा हुने लस एन्जलस सार्वजनिक लिलामीमा बिक्रीका लागि प्रस्तुत गरिएका छन्।

यो कलाकृति र पहिलो चन्द्र यात्राको प्रतीक आर्मस्ट्रङ्गको जवाफ क्लार्क सी. म्याक्क्लेन्डको संग्रहको हिस्सा हो। यो संग्रहमा खगोलयात्री हस्ताक्षर, स्केल रकेट मोडेलहरू र उडान सम्बन्धी स्मृति चिह्नहरू रहेका छन्। म्याक्क्लेन्ड नासाका इन्जिनियर थिए, जसको २०२१ मा निधन भएको थियो।

“मेरो बुबाले नासाका ३४ वर्ष फ्लोरिडाको केप क्यानाभेरलमा बिताउँदै सयौं मानवयुक्त र मानवविहीन मिशनमा काम गर्नुभएको थियो,” म्याक्क्लेन्डकी छोरी क्यारी लेनले गोल्डबर्गद्वारा जारी वक्तव्यमा उल्लेख गरेकी छन्।

यो संग्रहका अन्य वस्तुहरू बढी मूल्यमा बिक्री हुने अनुमान गरिए पनि, म्याक्क्लेन्डको अपोलो मिशन प्याच डिजाइन गर्ने प्रयास यो लिलामीका सबैभन्दा विशेष वस्तुहरू हुन सक्छन्। गोल्डबर्गले डिजाइन अवधारणाहरूको धेरैजसोलाई एउटै समूहमा राखेर यसको मूल्यांकन ७०० देखि १२०० डलरसम्म गरेको छ।

म्याक्क्लेन्डले अपोलो ११ का लागि तयार पारेको एउटा पेन्सिल चित्रले एक गोलाकार प्याच देखाउँछ, जसको केन्द्रमा अन्तरिक्षयात्रीको प्रतीक र वरिपरि मर्क्युरी र जेमिनी कार्यक्रमका प्रतीकहरू छन्।

“यस प्रतीकले राष्ट्रिय अन्तरिक्ष कार्यक्रमका प्रत्येक चरणको मान्यता दिन्छ, जसले अपोलो ११ को अवतरणलाई सम्भव बनायो,” म्याक्क्लेन्डले अप्रिल १९६९ मा, प्रक्षेपणको तीन महिना अघि, अपोलो ११ टोलीलाई लेखेका थिए।

स्पेस डटकमका अनुसार अर्को पूर्ण रङ्गीन अवधारणाले चन्द्रमाको सतहमा गाडिएको अमेरिकी झण्डालाई देखाउँछ। यो गमड्रप आकारको प्रतीकमा पृथ्वीबाट चन्द्रमासम्मको मिसनको मार्गलाई ईश्वरको हातका रूपमा देखाइएको छ।

मार्गलाई चन्द्रमाको कक्षबाट देखिने सतहले भरिएको देखाइएको छ र यसमा “Annuit Coeptis” (“Providence Favors Our Undertakings”) भन्ने ल्याटिन शब्दले अमेरिकी ग्रेट सिलबाट उधारो लिइएको लेखाइएको छ।

गोल्डबर्गका अनुसार, म्याक्क्लेन्डका “डिजाइनहरू विभिन्न टोलीहरूको मन जित्न धेरै अन्य डिजाइनहरुसँग प्रतिस्पर्धा गरिरहेका थिए,” तर उनका कुनै पनि अपोलो विचारहरू स्वीकृत भएनन्।

“हामीले हाम्रो आफ्नै विचारलाई प्याचमा समावेश गर्न चाह्यौं र हाम्रो डिजाइन पूरा गरिसकेका छौं। मलाई लाग्यो तपाईं आफ्नो रचनाहरू फिर्ता लिन चाहनुहुन्छ होला,” आर्मस्ट्रङ्गले आफ्नो हस्ताक्षर नगरी नाम लेख्दै लेखेका थिए।

अर्कोतर्फ, आर्मस्ट्रङ्गले म्याक्क्लेन्डलाई समर्पित एक पुरानो नासा तस्वीरमा “तपाईंका विचारहरूको प्रशंसाका साथ” लेखेका थिए।
यस्तैगरी, अपोलो ११ कमाण्ड मोड्युल पाइलट माइकल कोलिन्स, जसलाई अपोलो ११ को ईगल-केन्द्रित अवधारणाको श्रेय दिइन्छ, म्याक्क्लेन्डलाई “अपोलो ११ मिशन र प्रतीकमा सहयोगका लागि” धन्यवाद स्वरूप हस्ताक्षरयुक्त फोटो पठाएका थिए।

आर्मस्ट्रङ्ग र कोलिन्सका हस्ताक्षरयुक्त फोटोहरू, र बज अल्ड्रिनले “धेरै धन्यवादका साथ” लेखेर समर्पित गरेको तेस्रो फोटो, अर्को लट (११५४) मा बिक्रीका लागि प्रस्तुत गरिएको छ। यसको अनुमानित मूल्य १,२०० देखि १,५०० डलर राखिएको छ।

अपोलो ११ का अन्तरिक्षयात्रीहरूले नासाका अर्का कर्मचारी, चित्रकार जेम्स कूपरसँग मिलेर कोलिन्सको चित्रलाई अन्तिम डिजाइनमा रूपान्तरण गरेका थिए।

“हाम्रो उडानको प्रतीकमा हामी विशेष रूपले खुसी थियौं, जसले पृथ्वीबाट, हाम्रो ग्रहबाट, चन्द्रमामा शान्तिको सार्वभौमिक प्रतीक – जैतुनको हाँगो – पुर्‍याउँदै अमेरिकी ईगललाई चित्रण गर्छ,” अल्ड्रिनले चन्द्रमाबाट अन्तरिक्ष प्रसारणमा भनेका थिए।

लट ११६५ (४०० देखि ६०० डलर) मा म्याक्क्लेन्डले तयार गरेको अपोलो प्याचको अर्को असफल प्रयास देखाइएको छ। उनको अपोलो १२ अवधारणा डिजाइनले अपोलो ११ का अस्वीकृत प्रतीकहरूको एउटा आकार र केही तत्वहरू पुनः प्रयोग गरेको छ, तर “सबै नेभी क्रू” को सम्मानस्वरूप नेभल विङ्स समावेश गरेको छ।

प्याच कलाकृतिको सीमामा अपोलो १२ का अन्तरिक्षयात्री चार्ल्स कोनराड, एलन बिन र डिक गार्डनले हस्ताक्षर गरेका छन्।

म्याक्क्लेन्डले आफ्ना कुनै पनि डिजाइनहरूलाई चन्द्रमामा पठाउन नदेखे पनि, उनले १९८६ मा स्टिएस-५१एल स्पेस शटल च्यालेन्जर चालक दलको सम्झनामा स्मारक प्याच डिजाइन गरेका थिए। लट १०१७ मा यो १९८६ को प्रतीकको मूल रङ्गीन मार्कर चित्र र कपडामा कढाइ गरिएको नमुना समावेश रहेको स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ।

गोल्डबर्ग कौन्स एण्ड कलेक्टिबल्सको लिलामीमा म्याक्क्लेन्डले काम गरेका लगभग ४० अन्तरिक्ष मिशनका केही सामग्रीसहित २०० भन्दा बढी लटहरू रहेका छन्।