पृथ्वीको गहिराईमा भेटिए विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथाभन्दा १०० गुणा अग्ला दुई पहाड

काठमाडौं ।

अफ्रिका र प्रशान्त महासागरको बीचको सिमानामा सगरमाथाभन्दा १०० गुणा अग्ला पृथ्वीका सबैभन्दा ठूला पहाड फेला परेको नेचर जर्नलमा प्रकाशित एउटा ताजा अनुसन्धानले पुष्टि गरेको छ।

पृथ्वीको सतह मुनि गहिराईमा रहेका दुई चुचुराहरूको उचाइ लगभग १,००० किलोमिटरको उचाइमा पुग्ने उल्लेख गरिएको छ। सगरमाथाको उचाइ भने ८.८ किलोमिटर रहेको छ। उक्त पहाडहरू कम्तिमा आधा अर्ब वर्ष पुरानो हुन सक्ने वा चार अर्ब वर्ष अघि पृथ्वीसँगै गठन भएको हुन सक्ने अनुसन्धानकर्ताहरूको अनुमान रहेको छ।

“कसैलाई थाहा छैन कि तिनीहरू के हुन्, र तिनीहरू केवल एक अस्थायी घटना हुन्, वा यदि तिनीहरू लाखौं वा सम्भवतः अरबौं वर्षदेखि त्यहाँ बसिरहेका छन्”, उट्रेच विश्वविद्यालयका भूकम्पविद् र पृथ्वीको डिपर इन्टेरियोर (गहिरो आन्तरिक) स्ट्रकचर (संरचना) र कम्पोजिसनका प्राध्यापक तथा प्रमुख अनुसन्धानकर्ता डा. अर्वेन ड्यूसले बताएको द न्यू योर्क पोस्टले उद्धृत गरेको छ।

अनुसन्धानका अनुसार, दुई विशाल संरचनाहरू अफ्रिका र प्रशान्त महासागर मुनिको क्रस्टको मुनि अर्ध–ठोस क्षेत्रमा पृथ्वीको कोर र म्यान्टल बीचको सीमामा बसेको छन्।

तिनीहरू वरिपरिबाट विशाल “टेक्टोनिकको ग्रेभयार्ड (चिहान)ले घेरिएको र ‘सबडक्शन’ नामक प्रक्रियाद्वारा तिनीहरू त्यहाँ पुगेको हुन सक्ने उल्लेख गरिएको छ जहाँ एउटा टेक्टोनिक प्लेट अर्को प्लेटको मुनि धसिएर पृथ्वीको सतहदेखि लगभग तीन हजार किलोमिटरको गहिराइमा धसिने डाक्टर ड्यूसको भनाई छ।

सम्बन्धित समाचार

के सगरमाथा सधैं विश्वको सर्वोच्च शिखर रहिरहला? अरु कुनै शिखरले उछिन्ने खतरा बढ्दो

वैज्ञानिकहरूले दशकौंदेखि पृथ्वीको म्यान्टल (आवरण) भित्र विशाल संरचनाहरू रहेका छन् भनेर थाहा पाइसकेका छन्। त्यसको लागि पृथ्वीको भित्री भागमा हुने भुकम्पीय झटकाहरु कारक रहेका हुन्छन्।

ठूला भूकम्पहरूले ग्रहलाई घण्टी जस्तै बजाउने र जब यो सुपरकन्टिनेन्टस् (महाद्वीपहरू) जस्तै असामान्य वस्तुहरूमा ठोक्किँदा “आउट अफ ट्यून” (बेसुर) आवाज आउने उल्लेख गरिएको छ।

त्यसैले, ग्रहको अर्को छेउमा आउने टोनलाई ध्यानपूर्वक सुनेर, वैज्ञानिकहरूले तल के छ भनेर चित्रण गर्न सक्षम भएका एनडीटीभीले उल्लेख गरेको छ।

“लार्ज लो सिस्मिक भेलोसिटी प्रोभिन्सेस” वा एलएलएसभीपी भनेर चिनिने भूमिगत पहाडहरू कसरी पत्ता लगाइयो भनेर छलफल गर्दै गर्दा “हामीले त्यहाँ भूकम्पीय छालहरू सुस्त भएको देख्छौं” भनि डा ड्युसले भने।

नयाँ संरचनाहरू छिमेकी टेक्टोनिक प्लेटहरू भन्दा तातो भएको अनुसन्धानले उल्लेख गरेको छ। “भूकम्पीय छालहरूको तथाकथित डम्पिङको अध्ययन गर्दा वैज्ञानिकहरूलाई लुपमार्फत गएका थिए, जुन “पृथ्वीबाट यात्रा गर्दा छालहरूले गुमाउने ऊर्जाको मात्रा हो”,  डा. ड्युसका सहकर्मी सुजानिया तालाभेरा–सोजाले बताइन्।

“हाम्रो अपेक्षाको विपरीत, हामीले एलएलएसभीपीमा थोरै डम्पिङ भेट्टायौं, जसले टोनहरूलाई त्यहाँ धेरै चर्को आवाज बनाइदियो” उनले थपे, “तर हामीले चिसो स्ल्याब ग्रेभयार्ड (चिहान)मा धेरै भिजेको भेट्टायौं, जहाँ टोनहरू धेरै नरम थिए।”

यो माथिल्लो म्यान्टल (आवरण) को विपरीत थियो, जुन चिसो/भिजेका छालहरूका साथ “तातो” थियो, अनुसन्धानकर्ताहरूले भने। सुजानियाले “तपाईलाई सुस्त मात्र नभएर, बाहिर चिसो हुँदाको तुलनामा तपाई धेरै थकित हुनुहुनेछ” भन्दै तातो मौसममा दौडन जाने कार्यसँग तुलना गर्दै भनिन्।

पहाडहरूले भूकम्पीय छालहरू पार गर्दा धेरै ऊर्जा अवशोषित नगर्ने भएको हुनाले तिनीहरू वरपरका स्ल्याबहरू भन्दा धेरै ठूला ग्रेनहरू मिलेर बनेको भन्दै अध्ययनले सुझाव दिएको उल्लेख छ।

“ती खनिज ग्रेनहरू रातारात बढ्दैनन्, जसको अर्थ एउटै कुरा होः एलएलएसभीपी हरू वरपरका स्ल्याब ग्रेभयार्ड (चिहानहरू) भन्दा धेरै भन्दा धेरै पुराना हुन्छन्”, सुजानियाले भनिन्।