चन्द्रमामा रातको समयमा उपयोग गर्नका लागि वैज्ञानिकहरूले बनाउँदैछन् ‘स्ट्रिटलाइट’

काठमाडौं ।

विश्वभरका अन्तरिक्ष एजेन्सीहरूले चन्द्रमामा खोजी अभियान संचालन गरिरहेका छन्। अमेरिकादेखि चीन, रुस र भारतले त्यहाँ आफ्नो मिसन सुरु गरेका छन्।

अब चन्द्रमामा मानिस पठाउने र त्यहाँ स्थायी सेटअप बनाउने तयारी भइरहेको छ। वैज्ञानिकहरू चन्द्रमामा मानव बस्ती, रेल प्रणाली, आणविक रिएक्टर लगायत निर्माण गर्न चाहन्छन्। यद्यपि, यस्तो केहि गर्नु अघि तिनीहरूलाई प्रकाश चाहिन्छ। वास्तवमा पृथ्वी जस्तो चन्द्रमामा २४ घन्टा दिन र रात हुँदैन। पृथ्वीमा एक दिन दुई हप्ता बराबर हुन्छ। जब चन्द्रमामा रात हुन्छ, त्यो लामो र चिसो पनि हुन्छ।

यदि मानिस लामो समय चन्द्रमामा बस्न गएमा प्रकाशको प्रबन्ध मिलाउनुपर्छ। लाइभ साइन्सको रिपोर्टका अनुसार जेफ बेजोसको ब्लू ओरिजिनको हिस्सा रहेको स्पेस टेक्नोलोजी कम्पनी हनीबी रोबोटिक्सले चन्द्रमाको अँध्यारो रातमा बाँच्नको लागि एउटा समाधान निकालेको छ। कम्पनीले ‘लुनार स्ट्रिट ल्याम्प’को बारेमा योजना गरिरहेको छ, जसले सौर्य ब्याट्रीको रूपमा पनि काम गर्नेछ।

यस परियोजनाको नाम ‘लुनारसेबर (LUNARSABER)-(Lunar Utility Navigation with Advanced Remote Sensing and Autonomous Beaming for Energy Redistribution) हो। यो आयोजनामा अमेरिकी सरकारको एजेन्सीले लगानी गरिरहेको छ। यसको प्रमोशनल भिडियो सार्वजनिक भएको छ, जसले परियोजना आफ्नै गतिमा रहेको देखाउँछ।

परियोजनाका प्रमुख अन्वेषक विष्णु सेङ्गेपल्लीका अनुसार चन्द्रमामा जडान गरिएका प्रत्येक लुनारसेबर बत्ती पृथ्वीमा सडक छेउको सडक बत्तीभन्दा उच्च हुनेछन् । यो १०० मिटर अग्लो हुनेछ जुन स्ट्याच्यू अफ लिबर्टी भन्दा अग्लो हो।

जबसम्म चन्द्रमामा दिन हुन्छ, लुनारसेबर बत्तीहरूले सूर्यको किरण भण्डार गर्नेछन्। त्यसपछि, जब चन्द्रमामा रातहरू गहिरो हुन्छन्, तिनीहरू चम्कन थाल्छन् र वरपरको क्षेत्र धेरै दिनसम्म उज्यालो हुनेछन्।

लुनार सेबर बत्तीको उचाइ किन उच्च राखिएको हो भन्ने प्रश्न उठ्नसक्छ। यसको कारण चन्द्रमाको क्रेटर हो। हाम्रो पृथ्वी जस्तै, त्यहाँको क्षेत्र समतल छैन। चन्द्रमामा धेरै साना र ठूला क्रेटरहरू छन्। लुनारसेबर बत्तीको उचाइ बढी भएकाले यसको प्रकाशले बढी क्षेत्रफल ढाक्नेछ र वैज्ञानिकहरूले ती क्रेटरहरूमा पनि नजर राख्न सक्नेछन्।

अर्को प्रश्न उठ्छ कि मानिसले चन्द्रमामा यति ठूलो संरचना कसरी लैजान्छ? यसका लागि वैज्ञानिकहरुले तयारी पनि गरेका छन्। हनीबी इन्जिनियरहरूले एक स्वचालित प्रणाली डिजाइन गरेका छन्। यसले प्रत्येक लुनारसाबेर टावरलाई चन्द्रमामा उठाउन अनुमति दिन्छ। पृथ्वीबाट अन्तरिक्षयानमार्फत एउटा मात्र आधार लगिनेछ। पूरा टावर त्यसै भित्र रहनेछ जुन चन्द्रमा पुगेपछि आफैं खडा हुनेछ।

आयोजना अझै प्रारम्भिक चरणमा छ। यदि लुनारसाबेर (LUNARSABER) जस्ता परियोजनाहरू सफल भएमा, चन्द्रमामा रातहरू उज्यालो हुनेछन्।