अन्तरिक्षमा डाटा केन्द्रहरू पठाउने युरोपको चाहना, सम्भव रहेको अध्ययनको निष्कर्ष

काठमाडौं ।

आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको वृद्धिले बढ्दो प्राविधिक क्षेत्रसँग तालमेल राख्न डाटा सेन्टरहरूको माग बढ्दै गइरहेको छ र जमिनमा ऊर्जाका भोका सुविधाहरूको आवश्यकतालाई कम गर्नको लागि डिजिटल भण्डारणको लागि युरोपले अन्तरिक्ष विकल्पहरू अन्वेषण गरिरहेको छ।

युरोपेली नेट शून्य उत्सर्जन र डाटा सार्वभौमिकताका लागि उन्नत स्पेस क्लाउड (Advanced Space Cloud for European Net zero emission and Data sovereignty- ASCEND) नामक एक १६ महिना लामो अध्ययनले कक्षमा डाटा केन्द्रहरू सुरू गर्ने सम्भाव्यताको अनुसन्धान गरेको छ। परियोजनाका प्रबन्धक डेमियन डुमेस्टियरका अनुसार, यो अनुसन्धान “धेरै उत्साहजनक” निष्कर्षमा आएको सीएनबीसीले रिपोर्ट गरेको छ।

युरोपेली आयोगको तर्फबाट थालेस एलेनिया स्पेसद्वारा समन्वय गरिएको २० लाख यूरोको एसेन्ड अध्ययनले स्पेसमाआधारित डाटा केन्द्रहरू प्राविधिक, आर्थिक र वातावरणीय रूपमा सम्भव भएको दाबी गर्दछ।

“यो डाटा केन्द्रहरूको लागि ऊर्जा मागको अंश हटाउन र अनन्त ऊर्जा (सौर्य ऊर्जा) बाट फाइदा लिनको लागि तिनीहरूलाई अन्तरिक्षमा पठाउने विचार हो,” ड्युमेस्टियरले सीएनबीसीलाई भने।

अध्ययनले अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गर्न खोजेका सुविधाहरू लगभग १,४०० किलोमिटर (८६९.९ माइल) को उचाइमा परिक्रमा गर्नेछ जुन अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनको लगभग तीन गुणा उचाइ हो। डुमेस्टियरले बताएअनुसार एसेन्ड (ASCEND) ले क्लाउड सेवा व्यावसायीकरणको लागि सुरूवात बिन्दु हासिल गर्न सन् २०३६ मा १० मेगावाट कुल क्षमताको १३ ओटा स्पेस डाटा सेन्टर निर्माण ब्लकहरू तैनाथ गर्ने लक्ष्य राख्नेछ।

‘प्रत्येक भवन ब्लक ६,३०० वर्ग मिटरको सतह क्षेत्रमा यसको आफ्नै डाटा सेन्टर सेवाको लागि क्षमता समावेश छ र एक अन्तरिक्ष वाहन भित्र लन्च गरिने छ,’ उनले भने।

डिजिटल क्षेत्रको ऊर्जा खपतमा उल्लेखनीय प्रभाव पार्नको लागि, डुमेस्टियरका अनुसार १ गिगावाट प्राप्त गर्न सन् २०५० सम्ममा १,३०० बिल्डिंग ब्लकहरू परिचालन गर्ने उद्देश्य रहेको छ।

एसेन्डको लक्ष्य अन्तरिक्षमा आधारित डाटा केन्द्रहरूको सम्भावित र तुलनात्मक वातावरणीय प्रभावको अन्वेषण गर्नु थियो, जसमार्फत युरोपलाई सन् २०५० सम्म कार्बन तटस्थ बन्न मद्दत गर्ने उद्देश्य छ।

कार्बनडाइअक्साइड उत्सर्जनलाई उल्लेखनीय रूपमा कम गर्न, १० गुणा कम उत्सर्जन गर्ने नयाँ प्रकारको लन्चर समेत विकास गर्न आवश्यक रहेको अध्ययनले पत्ता लगायो।