Technology Khabar १८ बैशाख २०८१, मंगलवार
काठमाडौं ।
मंगल ग्रहमा अन्तरिक्ष एजेन्सीहरूको अन्वेषण अभियान जारी छ। युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी (ईएसए) ले भर्खरै मंगल ग्रहको एउटा अचम्मको तस्बिर साझा गरेको छ, जसमा काला माकुरा जस्तो हजारौं आकारहरू देखिन्छन्। त्यसोभए के मंगल ग्रहमा माकुराहरू घुमिरहेका छन्?
यो तस्बिर ईएसएको मार्स एक्सप्रेस स्पेसक्राफ्टद्वारा खिचिएको हो। मंगल ग्रहको सतहमा रहेको ठाउँलाई इन्का सिटी भनिन्छ। यहाँ माकुरा जस्तो आकार देखिएका छन्।
युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी (ईएसए) ले एक प्रेस विज्ञप्तिमा रिपोर्ट गरेको छ कि इन्का सिटी (Inca City) नजिक जिग्गी स्टारडस्टको कुनै ट्रेस छैन। तर ईएसएको मार्स एक्सप्रेसले मंगल ग्रहको दक्षिण ध्रुव क्षेत्रमा माकुराका निशानहरूको तस्विर कब्जा गरेको छ।
एजेन्सीले स्पष्ट गर्यो कि यी स्पष्ट रूपमा माकुराहरू होइनन्। यी केवल साना आकारहरू हुन् जुन ग्रहमा जाडोको समयमा बन्छन्।
जब मंगल ग्रहको वसन्तमा दक्षिणी गोलार्धमा मौसम न्यानो हुन थाल्छ, मंगल ग्रहमा जम्मा भएको कार्बनडाइअक्साइडमा सूर्यको किरण पर्दा यस्तो आकार बन्छ। सूर्यको किरण त्यसमा परेपछि तल जम्मा भएको कार्बनडाइअक्साइड ग्यास बन्न थाल्छ र बरफ फुटेर बाहिर निस्कन्छ। यो बरफ तीन फिटसम्म बाक्लो हुन सक्छ।
एजेन्सीले अन्तरिक्षबाट हेर्दा यी स्पटहरू साना देखिन सक्ने भएपनि वास्तवमा ती धेरै ठूला हुन्छन्। सबैभन्दा सानो स्थान पनि १४५ फीट लामो छ, र सबैभन्दा ठूलो स्थान आधा माइल सम्म हुन सक्छ। न्युजवीकका अनुसार २०२० मा पहिलो पटक त्यस्ता माकुरो ढाँचाहरू देखिएका थिए। त्यस समयमा यी ढाँचाहरू एक्सोमार्स ट्रेस ग्यास अर्बिटरले देखेका थिए जुन २०१६ मा लन्च गरिएको थियो। यो अर्बिटर मंगल ग्रहमा जीवनका पुराना संकेतहरू खोज्न लागिपरेको छ।
यी कालो दागहरू भएको मंगल ग्रहको बाहिरी भागलाई इन्का सिटी भनिन्छ। यो क्षेत्र नासाको अन्तरिक्ष यानले सन् १९७२ मा पत्ता लगाएको थियो। यसलाई एंगुस्टस लाबिरिन्थस (Angustus Labyrinthus) पनि भनिन्छ। यो क्षेत्र मंगल ग्रहको दक्षिणी ध्रुवीय टोपी नजिक अवस्थित छ।
एजेन्सीका अनुसार यो क्षेत्र कसरी बनेको हो भन्ने अहिलेसम्म थाहा छैन। तर समयसँगै बालुवाका थुम्का ढुंगामा परिणत भएको अनुमान गरिएको छ।
मार्स एक्सप्रेस अन्तरिक्ष यान सन् २००३ मा मंगल ग्रहमा पुगेको थियो। मंगल ग्रहको सतहमा पानीको संकेत खोज्दै, यसले दुई दशकदेखि मंगल ग्रहको वायुमण्डलबारे अनुसन्धान गरिरहेको छ। यसले मंगल ग्रहका दुई चन्द्रमाको सतहको पनि अन्वेषण गरेको छ।
प्रकाशित: १८ बैशाख २०८१, मंगलवार
