बियरको स्वाद अझ उत्कृष्ट बनाउन वैज्ञानिकले लिए एआईको सहयोग

काठमाडौं ।

बियर स्वादिलो बनाउन वैज्ञानिकले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई)को सहयोग लिएका छन्। अनुसन्धानकर्ताहरुले ब्रूउ (बियर बनाउने विधि) अझ राम्रो बनाउन आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको शक्ति प्रयोग गरेको बताएका छन्।

अनुसन्धानको नेतृत्व गर्ने केयू लुभेन विश्वविद्यालयका प्रोफेसर केभिन भर्सट्रेपेनले एआईले मानव सुगन्ध धारणामा संलग्न जटिल सम्बन्धहरूलाई छेड्न मद्दत गर्न सक्ने बताएको गार्जियनले एक रिपोर्टमा उल्लेख गरेको छ।

‘बियरले धेरै खाद्य उत्पादनहरू जस्तै –सयौं विभिन्न सुगन्ध अणुहरू समावेश गर्दछ जुन हाम्रो जिब्रो र नाकले स्वाद लिन्छ र, हाम्रो मस्तिष्कले तिनीहरूलाई एउटै आकृतिमा एकीकृत गर्दछ। यद्यपि, कम्पाउन्ड एकअर्कासँग अन्तरक्रिया गर्छन्, त्यसैले हामीले कसरी एकलाई बुझ्छौं त्यो पनि अरूको एकाग्रतामा निर्भर गर्दछ,’ उनले भने।

नेचर कम्युनिकेसन्स जर्नलमा लेख्दै, भर्सट्रेपेन र उनका सहकर्मीहरूले लागर, फ्रुट बियर, गोरा, वेस्ट फ्ल्यान्डर एल्स, र गैर–अल्कोहल बियर सहित २२ विभिन्न शैलीका २५० व्यावसायिक बेल्जियम बियरको रासायनिक मेकअपको विश्लेषण गरे।

अध्ययन गरिएका गुणहरूमध्ये अल्कोहल सामग्री, पीएच, चिनीको एकाग्रता, र स्वादमा संलग्न २०० भन्दा बढी विभिन्न कम्पाउन्ड उपस्थिति र एकाग्रता – जस्तै एस्टर हप्सबाट यीस्ट र टेरपेनोइडहरूद्वारा उत्पादन गरिन्छ, जुन दुबै फ्रुटी नोट्स सिर्जना गर्न समावेश हुन्छ।

१६ सहभागीहरूको एक स्वाद प्यानलले २५० बियरमा प्रत्येकको ५० अलग अलग विशेषता, जस्तै हप फ्लेभर्स, मिठास र अम्लताका लागि नमूना लिएर र स्कोर दिए। यस प्रक्रियामा तीन वर्ष लागेको थियो।

अनुसन्धानकर्ताले अनलाइन उपभोक्ता समीक्षा प्लेटफर्म रेटबियरबाट विभिन्न बियरको एक लाख ८० हजार समीक्षा पनि लिए। यसबाट ‘ब्रूज’को प्रशंसा गर्दा मूल्य लगायत सुविधाको आधारमा पक्षपाती थिए भन्ने पत्ता लगाए। जसको अर्थ त्यो ती स्वाद प्यानलको रेटिङ भन्दा फरक थियो। अन्य सुविधासँग सम्बन्धित रेटिङ टिप्पणीहरू तितोपन, मिठास, अल्कोहल र माल्ट सुगन्धको रूपमा यो यी स्वाद प्यानलबाट  आएको समिक्षासँग राम्रोसँग सम्बन्धित छन्।

‘रसायनहरूको कन्सन्ट्रेसन (एकाग्रता)मा साना परिवर्तनहरूले ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ, विशेष गरी जब धेरै कम्पोनेन्टहरू परिवर्तन गर्न थाल्छन्,’ भर्सट्रेपेनले भने। यसमा, एउटा अचम्मको कुरा यो थियो कि परम्परागत रूपमा टर्न–अफ भनेर चिनिने केही पदार्थहरू कम कन्सन्ट्रेसनमा भएमा सकारात्मक हुन सक्छ र अन्य सुगन्ध कम्पाउन्डसँग संयोजनमा हुन्छ।

डाटाका विभिन्न सेटहरू प्रयोग गरेर, टोलीले मेसिन लर्निङमा आधारित मोडेलहरू निर्माण गर्यो र यसले बियरको स्वाद कस्तो हुन्छ र यसको कम्पोजिसनको आधारमा यसको प्रशंसा गर्न सकिन्छ।

त्यसपछि उनीहरुले अवस्थित व्यावसायिक बियर बढाउन परिणामहरू प्रयोग गरे, अनिवार्य रूपमा यसलाई समग्र प्रशंसाको महत्वपूर्ण भविष्यवाणी गर्नेहरू मोडेलहरूद्वारा फ्ल्याग गरिएको ल्याक्टिक एसिड र ग्लिसरोल जस्ता पदार्थहरूको साथमा बढाईयो।

स्वाद प्यानलका नतिजाबाट पत्ता लाग्यो कि मिठास, शरीर, र समग्र मूल्यांकन सहित मेट्रिक्समा अल्कोहलिक र गैर–अल्कोहल दुवै बियरहरूको लागि रेटिङमा सुधार भयो।

‘जबकि, मोडेलहरूमा सीमितताहरू छन्, जसमा तिनीहरू केवल उच्च–गुणस्तर, व्यावसायिक बियरहरूमा आधारित डाटासेटहरू प्रयोग गरेर विकास गरिएका थिए, भर्सट्रेपेनले भने, तिनीहरूको सबैभन्दा ठूलो एप्लिकेसन गैर–अल्कोहल बियरहरूलाई अझ राम्रो बनाउन त्यसमा परिवर्तन गर्न हुन सक्छ।’

भर्सट्रेपेनले ब्रुअर्सको सीप महत्वपूर्ण रहेको टिप्पणी गर्दै भने-‘तर बियर प्रेमीहरूले नयाँ प्रविधिले समृद्ध सम्पदालाई बाधा पुर्याउन सक्छ भन्नेमा चिन्ता लिनु पर्दैन।’

‘एआई मोडेलहरूले बियरलाई अनुकूलन गर्न सक्ने रासायनिक परिवर्तनहरूको भविष्यवाणी गर्दछ, तर यो अझै पनि पकाउने विधि र तयार पार्ने विधिहरूबाट सुरु गर्न ब्रुअर्समा निर्भर छ,’ उनले भने।