वैज्ञानिकहरूले नयाँ औषधिहरू डिजाइन गर्न च्याटजीपीटी जस्तो मोडेल सिर्जना गरे

काठमाडौं ।

वैज्ञानिकहरूको टोलीले नयाँ च्याटजीपीटी-जस्तो जेनेरेटिभ आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मोडेल विकास गरेको छ जसले रोगहरूको उपचार गर्न नयाँ औषधिहरू डिजाइन गर्न सक्छ।

च्याटजीपीटीले २०२३ मा इमेल लेख्ने, मेडिकल र प्रशासनिक परीक्षा पास गर्ने, साथसाथै बिरामीको रोगको निदान गर्नका लागि प्रसिद्धि हासिल गर्यो।

च्याटजीपीटीको लोकप्रियताबाट प्रेरित भएको यो दृष्टिकोणले औषधि डिजाइन प्रक्रियालाई पनि गति दिन सक्छ कि भनेर सोच्दै, क्यालिफोर्निया, संयुक्त राज्य अमेरिकाको च्यापम्यान विश्वविद्यालयको स्मिड कलेज अफ साइन्स एन्ड टेक्नोलोजीका वैज्ञानिकहरूले आफ्नै जेनएआई (GenAI) मोडेल सिर्जना गर्ने निर्णय गरेका हुन्।

सो प्लेटफर्मलाई “ड्रगएआई (DrugAI)” भनिन्छ, र यसले प्रयोगकर्ताहरूलाई लक्षित प्रोटिन अनुक्रम इनपुट गर्न अनुमति दिन्छ (उदाहरणका लागि, एक प्रोटीज जुन सामान्यतया क्यान्सर प्रगतिमा संलग्न हुन्छ)।

विस्तृत सार्वजनिक डाटाबेस बाईन्डिङ्गडीबी (BindingDB) बाट डाटामा प्रशिक्षित, ड्रगएआई ले धेरै प्रारम्भिक चरणहरूबाट अद्वितीय आणविक संरचनाहरू उत्पन्न गर्न सक्छ, र त्यसपछि तिनीहरूलाई थप परिष्कृत गर्न सक्छ, जुन सम्भावित औषधिहरूलाई अझ प्रभावकारी बनाउन महत्त्वपूर्ण छ।

मोडेलले यी विशेष प्रोटीनहरूलाई रोक्न सक्ने ५० देखि १०० नयाँ अणुहरू पहिचान गर्दछ।

डा. हगोप अटामियनले भने, “यो दृष्टिकोणले हामीलाई कहिल्यै कल्पना नगरेको सम्भावित औषधि सिर्जना गर्न अनुमति दिइरहेको छ। यसको परीक्षण र प्रमाणीकरण गरिएको छ। अब, हामी उत्कृष्ट नतिजाहरू देखिरहेका छौं।”

वैज्ञानिकहरूले ड्रगएआईको सहयोगमा सिर्जना गरिएका अणुहरूलाई धेरै मापदण्डहरूमा मूल्याङ्कन गरे, र पत्ता लगाए कि ड्रगएआईका नतिजाहरू अन्य दुई सामान्य विधिहरू जस्तै गुणस्तरका थिए, र केही अवस्थामा अझ राम्रो थिए।

उनीहरूले भेट्टाए कि ड्रगएआईसँग सम्भावित औषधिहरूको लागि शतप्रतिशतको वैधता दर थियो-जसको अर्थ प्रशिक्षण सेटमा उत्पादन गरिएका कुनै पनि औषधिहरू उपस्थित थिएनन्।

एउटा छुट्टै प्रयोगमा, स्क्रिनिङ विधिहरूले प्राकृतिक उत्पादनहरूको सूची उत्पादन गर्यो जसले कोभिड-१९ प्रोटिनहरूलाई रोक्छ। ड्रगएआईले एउटै प्रोटिनलाई लक्षित गरी उनीहरूको विशेषताहरू तुलना गर्न, नयाँ औषधिहरूको सूची कम्पाइल गर्यो।

साथै, वैज्ञानिकहरूले यो एल्गोरिदमलाई लचिलो संरचनाका लागि डिजाइन गरेका छन् जसले भविष्यका अनुसन्धानकर्ताहरूलाई नयाँ कार्यहरू थप्न अनुमति दिन्छ।

डा. अटामियानले भने, “यसको अर्थ यो हो कि तपाईले अझ परिष्कृत सम्भावित औषधिहरू सिर्जना गर्न सक्षम हुनुहुनेछ जुन वास्तविक औषधिको रूपमा बजारमा आउने सम्भावना अझ बढी छ। हामी अगाडि बढ्ने सम्भावनाहरू प्रति उत्साहित छौं।”