पृथ्वीको भित्री तह चुहिएको अनुमान, २९०० किलोमिटर तलबाट निस्कने पदार्थको अध्ययनमा वैज्ञानिक

काठमाडौं ।

पृथ्वीको गर्भमा के लुकेको छ भन्ने बारे वैज्ञानिकहरूले अहिलेसम्म सही अनुमान लगाउन सकेका छैनन् । पृथ्वीको भित्री तह (कोर भनिन्छ) भित्रका धातुहरू पग्लिएका हुन्छन् र तरल रूपमा अवस्थित हुन्छन् भन्ने मानिन्छ। तर अब वैज्ञानिकहरूले यस तहसँग सम्बन्धित अर्को महत्त्वपूर्ण जानकारी पाएका छन्।

हालसालै वैज्ञानिकहरूले ६२ मिलियन वर्ष पुरानो चट्टानहरूको विश्लेषण गरेका छन्। यी आर्कटिकका चट्टानहरू हुन् जसको अध्ययनले पृथ्वी भित्रबाट केहि लीक भईरहेको अर्थात चुहिरहेको खुलासा गरेको छ।

क्यालिफोर्निया इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी र वुड्स होल ओशनोग्राफिक इन्स्टिच्युटका जियोकेमिस्टहरूले संयुक्तरूपमा यो अध्ययन गरेका हुन्। साइन्स अलर्टकाअनुसार वैज्ञानिकहरूले चट्टानहरूको अध्ययनमा ती भित्र बाक्लो आकारमा हेलियम आइसोटोपहरू घनारुपमा रहेको पत्ता लगाएका छन्। जुन पृथ्वीको भित्री तहबाट हेलियम चुहावट भइरहेको बलियो प्रमाण हो। यो खोज नेचर जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।

वैज्ञानिकहरूले यस अध्ययनको नतिजालाई पुरातन लाभा प्रवाहसँग जोडेका छन् जसमा हेलियम ३ सामान्यतया बाक्लो रूपमा उपस्थित हुन्छ। पृथ्वीको २९०० किलोमिटर भित्र हेलियमको ठूलो भण्डार रहेको वैज्ञानिकहरूले बताएका छन्। यस ग्यासलाई लिएर वैज्ञानिकहरू सधैं अचम्ममा परेका छन् र यो पृथ्वी भित्र कति मात्रामा हुन सक्छ भनेर अनुमान लगाउने प्रयास गरिरहेका छन्।

क्यानाडाको बाफिन टापुमा रहेको बेसल्टिक लाभामा विश्वको सबैभन्दा उच्च अनुपातमा हेलियम ३ (3He) र थोरै भारी आइसोटोप, हेलियम ४ (4He) समावेश छ। भूवैज्ञानिकहरूका लागि, यस्तो मिश्रणले ग्यासको उपस्थिति वायुमण्डलद्वारा भएको प्रदूषण नभई बरु गहिरो र अधिक प्राचीन उत्पत्तिको संकेत हो।

धेरै वर्ष पहिले, वुड्स होल ओशनोग्राफिक इन्स्टिच्युट जियोकेमिस्ट फरेस्ट होर्टनले बाफिनको लाभा क्षेत्रहरूबाट सङ्कलन गरिएको ओलिभिनको नमूनाहरूमा वायुमण्डलीय स्तरको ५० गुणासम्मको हेलियम आइसोटोप अनुपात पत्ता लगाए, जसले तिनीहरूलाई आवरणको लागि पनि उच्च बनाएको थियो।

रिपोर्टकाअनुसार ब्रह्माण्डमा अहिलेसम्म पाइने हेलियम बिग ब्याङ्गको समयको हो, जब ब्रह्माण्ड १३.८ खर्ब वर्षअघि बनेको थियो। पृथ्वीले पनि त्यसको केही भाग निल्यो तर त्यसबेला पृथ्वी बनिरहेको हुनाले बाँकी भागलाई बाहिर फालिदियो। अहिलेसम्म मानिसले पृथ्वीको भित्री तहमा १२ हजार २६५ मिटरसम्म मात्रै खन्न सकेको छ। यसको माथिल्लो तह अर्थात् क्रस्टभन्दा बाहिर जान पनि सकेको छैन।

त्यसोभए यदि हीलियम पृथ्वीको भित्रबाट चुहिरहेको छ भने, यसले निश्चित रूपमा यसको निर्माणको समयको अवस्था बताउन सक्छ। वैज्ञानिकहरु यो खोजमा लागेका छन्।