काठमाडौं ।
जापान एयरोस्पेस एक्सप्लोरेसन एजेन्सी (जाक्सा) ले नयाँ, ठुलो र पुन: प्रयोगयोग्य प्रक्षेपण वाहनको लागि आफ्नो भविष्यको अन्तरिक्ष यातायात योजनाहरूको मूलको रूपमा काम गरिरहेको छ।
लन्चरलाई जाक्सा र मित्सुबिसी हेभी इन्डस्ट्रिज (एमएचआई) ले संयुक्त रूपमा डिजाइन गर्नेछन्। पेलोड क्षमता बढाउँदै र प्रक्षेपण लागत घटाउँदै यसलाई पुन: प्रयोग गर्न सकिनेछ।
यो कदमलाई जापानको अन्तरिक्ष नीतिको आधारभूत योजनाद्वारा स्वीकृत गरिएको छ, जुन यस वर्ष जुन १३ मा परिमार्जन गरिएको थियो। अर्को पुस्ताको रकेटमा अनुसन्धान र विकास योजनाले नयाँ एच ३ रकेटलाई पछ्याउने स्पेस डटकमले रिपोर्ट गरेको छ।
“अन्तरिक्ष नीतिको आधारभूत योजना अनुसार, जाक्साले एमएचआईसँग पहिलो चरणको पुन: प्रयोज्यताको कार्य गर्ने नयाँ पुस्ताको रकेटमा अनुसन्धान सुरु गरेको छ,” जाक्सा सार्वजनिक मामिला विभागले भन्यो।
एच ३ एक खर्चयोग्य रकेट हो जसको उद्देश्य एच-२ए (H-2A) रकेटको अधिक सक्षम र लागत-प्रभावी उत्तराधिकारी तयार हुनु हो। मार्चमा यसको पहिलो उडान थियो, तर दोस्रो चरणको समस्याले मिसन गुमाएको थियो। दुबै रकेटहरू तरल हाइड्रोजन-तरल अक्सिजन प्रोपेलेन्ट मिक्सद्वारा संचालित छन्।
“यद्यपि नयाँ रकेटको लागि इन्धन छनोट अध्ययन भइरहेको छ। तरल मिथेन एक उम्मेद्वार र तरल हाइड्रोजन हो,” जाक्साले भन्यो।
अमेरिकाका रकेट कम्पनीहरू, जसमा स्पेसएक्स, ब्लू ओरिजिन र यूएलए, र चिनियाँ राज्यको स्वामित्वमा रहेको सीएएससी र व्यावसायिक फर्महरू ल्यान्डस्पेस र आईस्पेस, मिथेन-तरल अक्सिजन लन्चरहरू प्रक्षेपण गर्ने वा नजिक छन्।
जाक्साले एच ३ को तुलनामा प्रति किलोग्राम लागत पृथ्वीको तल्लो कक्ष (लियो) का लागि लगभग आधाले घटाउने लक्ष्य राखेको छ। यसले लन्च फ्रिक्वेन्सीमा वृद्धि गर्न पनि अनुमति दिनेछ। केहि विवरणहरू अहिले सम्म स्टोन सेट छन्।
“लक्ष्यीकरण पेलोड क्षमता निश्चित छैन किनभने जाक्सा र एमएचआई हाल नयाँ रकेटको विस्तृत अध्ययन गरिरहेका छन्।”
रकेटले चन्द्रमाको कक्षमा कार्गो सवारी साधनहरू र चन्द्रमाको सतहमा ल्यान्डरहरू पुर्याउन सक्षम हुनुपर्छ, नीतिगत दस्तावेजमा उल्लेख छ।
आधारभूत योजनाले भनेको छ कि रकेट यसको अन्तरिक्ष यातायात योजनाहरूको भागको रूपमा २०३० को लागि तयार हुनेछ। परियोजना पूर्ण पुन: प्रयोग र मानव अन्तरिक्ष उडान समर्थन गर्न सम्भावित रूपमा विस्तार गर्न सकिन्छ।
प्रकाशित: २८ आश्विन २०८०, आईतवार
