काठमाडौं ।
नासाका एक अन्तरिक्ष यात्री र दुई रुसी अन्तरिक्ष यात्री एक वर्षभन्दा बढी समय अन्तरिक्षमा बसेर बुधबार पृथ्वीमा फर्किएका छन्। विस्तारित बसाईसँगै अमेरिकी अन्तरिक्ष यात्री फ्रान्क रुबियोले सबैभन्दा लामो समयसम्म अन्तरिक्षमा बस्ने अमेरिकी नागरिकको कीर्तिमान कायम गरेका छन्।
रुबियोले अर्का अमेरिकी अन्तरिक्ष यात्री मार्क भान्डे हेई भन्दा दुई हप्ता भन्दा बढी अन्तरिक्षमा बिताएर रेकर्ड राखेका हुन्।
अन्तरिक्षमा सबैभन्दा लामो समयसम्म बस्ने रेकर्ड रुसको नाममा छ। सन् १९९० को दशकमा ४३७ दिन अन्तरिक्षमा बिताएर रुसी अन्तरिक्ष यात्रीले रेकर्ड बनाएको एपीन्यूजले जनाएको छ।
१८० दिन मात्र बस्ने गरी अन्तरिक्षमा गएका उनीहरुको यान अन्तरिक्षमै केही चिज (स्पेस जंक) सँग ठोक्कियो। यहाँबाट यानमा केही खराबी आएको र उनीहरुको यात्रा लम्बिएको थियो।
तीनै जना कजाकस्तानको दुर्गम क्षेत्रमा अवतरण गरेका हुन्। टकराबका कारण मुल यानमा भएको क्षतिका कारण उनीहरु एक सोयुज क्याप्सुल मार्फत पृथ्वीमा ओर्लिएका हुन्।
रुबियो र अन्तरिक्ष यात्री सर्गेई प्रोकोपिएभ र दिमित्री पेटेलिनलाई पृथ्वीमा ल्याउने सोयुज क्याप्सुल फेब्रुअरीमा लन्च गरिएको प्रतिस्थापन थियो।
रुसी इन्जिनियरहरूले आशंका छ छि स्पेस जंकको टुक्रा गत गत वर्षको अन्त्यमा उनीहरुको मूल क्याप्सुलको रेडिएटरमा प्रवेश गरेको थियो। त्यो सम्भवत ६ महिनाको मिसन हुनुपर्दछ।
चिसो बिना, क्याप्सुलको इलेक्ट्रोनिक्स र कुनै पनि यात्रीहरू खतरनाक स्तरमा अधिक तताउन सक्नेमा इन्जिनियरहरू चिन्तित थिए। त्यसैले क्राफ्ट खाली फर्कियो।
यस महिना सम्म नयाँ चालक दल सुरु गर्न अर्को सोयुज थिएन। तिनीहरूको प्रतिस्थापन अन्ततः लगभग दुई हप्ता अघि आइपुग्यो।
‘तपाई भन्दा बढी कोही पनि आफ्नो परिवारमा जान योग्य छैन,’ अन्तरिक्ष स्टेशनका नयाँ कमाण्डर, डेनमार्कका एन्ड्रियास मोगेनसेनले यस हप्ताको सुरुमा भनेका थिए।
प्रोकोपिएभले ल्यान्डिङको क्रममा सबै तीनै जना राम्रो महसुस गरिरहनुभएको ग्राउन्ड कन्ट्रोलरहरूलाई बताए। तिनीहरूको क्याप्सुल वायुमण्डको सम्पर्कमा आएर बाँझो कजाख मैदानमा अवतरण हुँदा गुरुत्वाकर्षण बलको चार गुणा भन्दा बढी अनुभव महशुस गरिएको थियो। अन्तरिक्ष यात्रीलाई लिन रिकभरी दलसहित हेलिकप्टर लगिएको थियो।
‘घरमा बस्दा राम्रो छ,’ रुबियोले क्याप्सुलबाट निकालिएपछि भने।
४७ वर्षीय आर्मी डाक्टर र हेलिकप्टर पाइलट रुबियोले गत हप्ता एक पत्रकार सम्मेलनमा भनेका थिए कि यदि सुरुमा सोधिएको खण्डमा उनी पूर्ण वर्ष अन्तरिक्षमा बस्न सहमत हुने थिएनन्।
प्रकाशित: १३ आश्विन २०८०, शनिबार
