काठमाडौं ।
युरोपेली आयोगले आफ्ना प्रतिस्पर्धीहरूको एक्स८६ सीपीयूद्वारा सञ्चालित डिभाइसहरूको बिक्री रोकेको आरोपमा इन्टेललाई ४०० मिलियन अमेरिकी डलर जरिवाना लगाएको छ। यसले युरोपेली प्राधिकरणसँग कम्पनीको लामो समयदेखि चलिरहेको एन्टिट्रस्ट अदालतको लडाइको एक भाग समाप्त भएको छ।
इन्टेलले बजारमा आफ्नो प्रभुत्वको दुरुपयोग गरेको आरोपमा आयोगले २००९ मा चिपमेकरलाई रेकर्ड–ब्रेक १.१३ बिलियन जरिवाना लगाएको थियो।
सोही समयमा कम्पनीले एचपी, डेल र लेनोभो लगायत निर्माताहरूलाई इन्टेलको सबै वा लगभग सबै प्रोसेसरहरू किन्नको लागि लुकेको छुट र प्रोत्साहन दिएको थियो।
इन्टेलले आफ्ना प्रतिद्वन्द्वीहरूको सीपीयूद्वारा सञ्चालित उत्पादकहरूको लन्चमा ढिलाइ गर्न वा पूर्ण रूपमा “नग्न प्रतिबन्धहरू“ लगाउनका लागि निर्माताहरुलाई भुक्तानी गरेको आयोगले पत्ता लगाएको थियो। अन्य समयमा इन्टेलले स्पष्ट रूपमा ती उत्पादनहरूको बिक्री च्यानलहरू सीमित गर्न कम्पनीहरूलाई भुक्तान गरेको थियो। आयोगले यी कार्यहरूलाई ‘नग्न प्रतिबन्धहरू’ भन्ने इनग्याजेडले उल्लेख गरेको छ।
त्यसबेलादेखि यो मुद्दा धेरै युरोपेली अदालतहरूमा गएको छ। निर्णय के थियो भन्नेमा दुबै पक्षले अपील दायर गरेका थिए। २०१७ मा, युरोपेली संघको सर्वोच्च अदालतले इन्टेलको गतिविधिले यसको विरुद्ध प्रतिस्पर्धा गर्ने प्रतिद्वन्द्वीहरूको क्षमतालाई असर गर्यो भन्ने बारे आयोगले आर्थिक मूल्यांकन नगरेको भन्ने आधारमा जरिवानालाई पुनः जाँच गर्न आदेश दिएको थियो।
युरोपको दोस्रो सर्वोच्च अदालत, जनरल कोर्टले गत वर्ष आयोग वास्तवमा कम्पनीको छूट योजनाको विश्लेषण गर्न असफल भएको निर्णय गरेको थियो। परिणामस्वरूप इन्टेलले प्रस्ताव गरेको प्रोत्साहनले प्रतिस्पर्धीहरु कसरी प्रभावित भएको भन्ने निष्कर्शमा पुग्न सकिएको थिएन। यसले इन्टेलको १.०६ बिलियन युरो जरिवाना पनि खारेज गर्यो। इन्टेलले वास्तवमा कति तिर्नु पर्छ भनेर निर्धारण गर्ने स्थितिमा छैन, तर यसले कम्पनीको नग्न प्रतिबन्धले ईयु कानूनको उल्लंघन गरेको अघिल्लो अदालतको निर्णयलाई भने समर्थन गरेको थियो।
यसको घोषणामा, युरोपेली आयोगले प्रतिस्पर्धात्मक उत्पादनहरूको बिक्रीमा इन्टेलले कसरी बाधा पुर्यायो भनेर केही उदाहरणहरू दिएको छ। इन्टेलले स्पष्ट रूपमा नोभेम्बर २००२ र मे २००५ बीचमा एएमडी–संचालित व्यापार डेस्कटपहरू साना र मध्यम आकारका उद्यमहरूलाई र प्रत्यक्ष वितरण च्यानलहरू मार्फत बेच्न एचपीलाई भुक्तान गरेको थियो। इन्टेलले सेप्टेम्बर २००३ देखि जनवरी २००४ सम्म एएमडी–आधारित नोटबुकको लन्चमा ढिलाइ गर्न एसरलाई पनि भुक्तान गरेको थियो। यस्तै इन्टेलले लेनोभोलाई आधा वर्षको लागि एएमडी–आधारित नोटबुकको लन्चलाई पछाडि धकेल्न भुक्तान गरेको थियो।
इन्टेलले आफ्ना ग्राहकहरूलाई प्रस्ताव गरेको छुटसँग सम्बन्धित मुद्दाको हिस्सा खारेज गर्ने जेनरल अदालतको निर्णयलाई आयोगले अपील गरेको छ। इन्टेलले, तथापि, नग्न प्रतिबन्धहरूमा अदालतको निर्णयको लागि अपील दायर गरेन। ‘आजको निर्णय मार्फत आयोगले इन्टेललाई यसको नग्न प्रतिबन्ध अभ्यास को लागि पुनः जरिवाना लगाएको छ,’ युरोपेली अधिकारीले लेखे, ‘जरिवाना इन्टेलको सशर्त छूट अभ्याससँग सम्बन्धित छैन। जरिवाना रकम, जुन २००९ आयोगको निर्णयको समान मापदण्डहरूमा आधारित छ, त्यो निर्णयको तुलनामा उल्लंघनको संकीर्ण दायरा झल्काउँछ।’ यो मुद्दाको छुट अंश अपील अन्तर्गत रहेकाले इन्टेलले भविष्यमा बाँकी जरिवाना तिर्न पर्ने हुन सक्छ।
प्रकाशित: ७ आश्विन २०८०, आईतवार
