काठमाडौं ।
भारतका टेलिकम अपरेटरहरु भी अर्थात भोडाफोन आइडीया र अडानी डाटा नेटवर्कलाई दूरसञ्चार विभाग (डीओटी) ले कारबाही गर्ने भएको छ।
बाहिर आएको रिपोर्ट अनुसार यी दुबै कम्पनीले फाइभजी सेवा न्यूनतम रोल आउटको लागि कुनै किसिमको थप समय बिस्तार र राहत नपाउने भएका छन्। गत वर्ष जुलाई २०२२ मा, एयरटेल र जियोसँगै यी दुबै कम्पनीहरूले मिड ब्यान्ड (३३००-३६०० मेगाहर्ज) र २६ गीगाहर्ज ब्यान्ड स्पेक्ट्रम किनेका थिए। यी दुवै कम्पनीले निश्चित सर्कलमा फाइभजी सेवा सुरु नगरेमा जरिवाना तिर्नुपर्ने हुनसक्छ।
इटी टेलिकमको रिपोर्टअनुसार यी दुबै कम्पनीहरूले फाइभजी न्यूनतम रोल आउट मापदण्डमा राहत दिन भारतको टेलिकम विभागसँग माग गरेका छन्, तर दूरसञ्चार विभागले सेवा रोल आउटका सर्तहरू सेवाको अधीनमा रहने स्पष्ट पारेको छ। लिलामीको आवेदन (एनआईए) उल्लेख गरिएको छ र सबै कम्पनीहरूले यसलाई पालना गर्नुपर्नेछ।
एयरटेल, जियो, भी र अडानी डाटा नेटवर्कले गत वर्ष ५जी स्पेक्ट्रम लिलामीमा भाग लिएका थिए। सर्तअनुसार, सेवा बाँडफाँडको पहिलो वर्षमा न्यूनतम ५जी सेवा रोलआउट गर्नुपर्नेछ। एयरटेल र जियोले देशको लगभग हरेक जिल्लामा ५जी सेवा उपलब्ध गराएको छ, तर यी दुबै कम्पनीहरूले अहिलेसम्म फाइभजी सेवा सुरु गरेका छैनन्।
फाइभजी स्पेक्ट्रम लिलामीको शर्त अनुसार, नेटवर्क प्रदायकले तोकिएको समय सीमामा न्यूनतम नेटवर्क रोलआउट गर्नुपर्नेछ। यसका लागि कुनै थप समयावधि दिइने छैन। यद्यपि, रिपोर्टमा यो पनि भनिएको छ कि विभागले म्याद थप्ने सम्भावनालाई अस्वीकार गरेको छैन।
के हो शर्त ?
२६ गीगाहर्ज र ३३००-३६०० मेगाहर्ज ब्यान्डका लागि दूरसञ्चार कम्पनीहरूले बाँडफाँडको पहिलो वर्षमा देशका तीन ओटा महानगरहरू मध्ये कुनै एकमा र पहिलो चरणमा रहेका २२ दूरसञ्चार सर्कलहरूमा कुनै एक सहरमा फाइभजी सेवा सुरु गर्नुपर्नेछ। जियो र एयरटेलले यी दुवै स्पेक्ट्रम ब्यान्डहरूको न्यूनतम आवश्यकता पूरा गरेका छन्।
फाइभजी सेवा तीन चरणमा ल्याउनुपर्नेछ। पहिलो फेज पहिलो वर्षको अन्त्यमा हुनुपर्नेछ भने दोस्रो चरण नेटवर्क बाँडफाँडको तेस्रो वर्षको अन्त्यमा र तेस्रो चरणको बिस्तार नेटवर्क बाँडफाँडको पाँचौं वर्षको अन्त्यमा हुनुपर्ने हो।
अडानीसँग हाल २६ गीगाहर्ज ब्यान्डमा मात्र स्पेक्ट्रम छ, जबकि भीसँग मिड र २६ गीगाहर्ज ब्यान्डहरू छन्। रिलायन्स जियो र एयरटेलले न्यूनतम सेवाको सर्त मात्र पूरा नगरी त्यसभन्दा अगाडी बढेका छन र यी दुबै टेलिकम कम्पनीहरूले त्योभन्दा धेरै सर्कलहरूमा ५जी सेवा सुरु गरेका छन्।
प्रकाशित: २८ श्रावण २०८०, आईतवार
