अगस्टमा दुई ‘सुपरमुन’ हेर्न पाईने अवसर

काठमाडौं ।

ब्रह्माण्डले पृथ्वीबासीलाई अगस्टमा दोहोरो सुविधा प्रस्तुत गर्दैछ: सुपरमुनको एक जोडी जसले दुर्लभ निलो चन्द्रमाको परिणाम दिन्छ।

मङ्गलबार साँझ पहिलो शो देखिनेछ, जब पूर्णिमा दक्षिणपूर्वमा उदाउँछ, यसमा सामान्य भन्दा थोरै उज्यालो र ठूलो देखिन्छ।

यो सामान्य भन्दा पृथ्वीबाट नजिक हुनेछ,र  केवल २२२१५९ माइल (३,५७,५३० किलोमिटर) टाढा मात्र हुनेछ जसले यसलाई सुपरमुनको लेबल दिनेछ। अगस्ट ३० को रातमा चन्द्रमा अझ नजिक हुनेछ र यो २२२,०४३ माइल (३५७,३४४ किलोमिटर) को दूरीमा आउनेछ। सोही महिनाको दोस्रो पूर्णिमा भएकाले यसलाई ब्लू मुन भनिन्छ।

“गर्मीका रातहरू सूर्यास्तको केही मिनेटमा पूर्वी आकाशमा पूर्णिमा उदाएको हेर्नको लागि उपयुक्त समय हो। र यो अगस्टमा दुई पटक हुन्छ,” नासाका सेवानिवृत्त खगोल भौतिकशास्त्री फ्रेड एस्पेनकले भने। उनलाई ग्रहण-पछ्याउने विशेषज्ञताको लागि ‘मिस्टर इक्लिप्स’ भनेर चिनिन्छ।

पछिल्लो पटक एकै महिनामा दुईवटा पूर्ण चन्द्र आकाशमा सन् २०१८ मा देखा परेका थिए। भर्चुअल टेलिस्कोप परियोजनाका संस्थापक इटालियन खगोलविद् जियानलुका मासीकाअनुसार २०३७ सम्म त्यो फेरि यस्तो हुने छैन। मासीले मंगलबार साँझको सुपरमुनको प्रत्यक्ष वेबकास्ट प्रदान गर्नेछन्।

“म यो सबैको सुन्दरता कैद गर्ने योजना गर्दैछु… मलाई आशा छ कि कार्यक्रमको भावना हाम्रा दर्शकहरूमा पुग्छ,” मासीले इमेलमा भने। “सुपरमुनले हामीलाई आकाश हेर्न र पत्ता लगाउने अद्भुत अवसर प्रदान गर्दछ,” उनले भने।

यस वर्षको पहिलो सुपरमुन जुलाईमा परेको थियो। चौथो र अन्तिम सेप्टेम्बरमा हुनेछ। यी दुई अगस्टमा दुवै भन्दा नजिक हुनेछन्। “स्पष्ट आकाश, दूरबीन वा घरपछाडिको टेलिस्कोपले अनुभव बढाउन सक्छ,” एस्पेनकले भने, “लुनार मारिया – पुरातन ज्वालामुखी लाभा प्रवाहले सिर्जना गरेको अँध्यारो मैदानहरू र चन्द्र क्रेटरहरूबाट निस्कने किरणहरू जस्ता सुविधाहरू प्रकट गर्दछ।”

पुरानो किसानको पंचांगअनुसार, अगस्ट पूर्णिमा परम्परागत रूपमा स्टर्जन मुन भनेर चिनिन्छ। यो सयौं वर्ष पहिले ग्रेट लेकहरूमा अगस्ट महिनामा त्यो माछाको प्रचुरताको कारण थियो। रासस/एपी