काठमाडौं ।
अर्को दशकको लागि नासाले महत्वाकांक्षी चन्द्र खनन योजनाहरू गरिरहेको छ। नेशनल एरोनटिक्स र स्पेस एडमिनिस्ट्रेशन (नासा)का एक वैज्ञानिकका अनुसार एजेन्सीले लुनार सोर्सको विकासलाई सक्रिय रूपमा पछ्याउँदै अघि बढिरहेको छ।
भविष्यमा पृथ्वीका समान फलाम तथा बहुमूल्य दूर्लभ पदार्थहरूमा विस्तार गर्ने योजनाहरू सहित प्रारम्भिक ध्यान अक्सिजन र पानी निकाल्नमा रहेको बताइएको छ। नासाको लक्ष्य २०३२ सम्म चन्द्रमाको माटो उत्खनन सुरु गर्नका लागि, दिगो अन्तरिक्ष अन्वेषण स्थापनाको लागि महत्वपूर्ण कदम चाल्ने उल्लेख छ। नासाको महत्वाकांक्षी मुनशट कार्यक्रमको केन्द्रविन्दु अन्तरिक्षमा व्यावसायिक अवसरहरूको विकास रहेको बताइएको छ।
नासाका जोनस्टन स्पेस सेन्टरका अनुभवी रकेट वैज्ञानिक जेराल्ड स्यान्डर्सले व्यावसायिक लगानी आकर्षित गर्न ऊर्जा, पानी र चन्द्रमाको माटोलगायत सम्भावित स्रोतहरूको परिमाणको महत्त्वलाई जोड दिएका छन्। चन्द्रमाका स्रोतहरूमा पहुँचको विकास अन्तरिक्ष उडान लागत घटाउन र गोलाकार अर्थतन्त्रलाई बढावा दिनको लागि अन्तरिक्ष उद्योगको विकासलाई सहज बनाउन निर्णायक हुने उनको विश्वास छ।
चन्द्रमाको स्रोत प्रोफाइललाई विस्तृत रूपमा बुझ्नका लागि, नासाले यस महिनाको अन्त्यमा चन्द्रमाको सतहमा परीक्षण गर्न ड्रिलिंग रिग पठाउने योजना गरिरहेको छ। एजेन्सीले २०३२ सम्ममा चन्द्रमा माटो उत्खनन मापन गर्ने र एक पायलट प्रशोधन प्लान्ट स्थापना गर्ने लक्ष्य राखेको उल्लेख छ।
यसको प्रारम्भिक ग्राहकहरूमा इन्धन र अक्सिजनको लागि चन्द्र स्रोतहरू प्रयोग गर्ने, अन्तरिक्ष अन्वेषण र वाणिज्यको नयाँ युगको लागि मार्ग प्रशस्त गर्ने व्यावसायिक रकेट कम्पनीहरू हुने अपेक्षा गरिएको छ।
अष्ट्रेलियाको अन्तरिक्ष एजेन्सीले पनि यस प्रयासमा सक्रिय रूपमा योगदान गरिरहेको उल्लेख छ। तिनीहरूले नासाको आगामी चन्द्र अभियानहरूमा ‘मून रेगोलिथ’को नमूनाहरू सङ्कलन गर्न सक्षम सेमी अटोनोमस रोभरको विकासमा सहकार्य गर्दै रहेको बताइएको छ। २०२६ को रूपमा, यो रोभरले अक्साइडयुक्त चन्द्र माटो समावेश नमूनाहरू सङ्कलन गर्ने, त्यसपछि नासाद्वारा समर्पित उपकरण प्रयोग गरेर अक्सिजन निकाल्न प्रयोग गरिने छ।
त्यस्तै, नासाका योजनाहरू चन्द्रमाभन्दा बाहिर पनि फैलिएका बताइएको छ। यसले चन्द्रमाको अभियानबाट प्राप्त ज्ञान तथा अनुभवलाई भविष्यमा मंगल ग्रहमा पठाउने मानवीय अभियानको लागि सहजीकरण गर्न सहयोगी हुनेछ।
२०२५ सम्ममा अमेरिकी अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई चन्द्रमामा फर्काउने लक्ष्यहरू राख्दै, ऐतिहासिक पहिलो महिला र फरक रंगको व्यक्ति सहित, नासाले अन्तरिक्ष अन्वेषणमा विविधता र समावेशीकरणप्रति आफ्नो प्रतिबद्धता प्रदर्शन गरिरहेको छ।
चन्द्रमाको यात्राले वैज्ञानिक प्रगतिका लागि मात्र नभई फस्टाइरहेको व्यावसायिक अन्तरिक्ष उद्योगको विकासको लागि पनि ठूलो सम्भावना राख्ने बताइएको छ।
प्रकाशित: १५ असार २०८०, शुक्रबार
