काठमाडौं ।
खगोलविद्हरूले सक्रिय ज्वालामुखीले ढाकिएको ग्रह फेला पारेका छन्।
नेचर जर्नलमा मंगलबार प्रकाशित एक अध्ययनमा, वैज्ञानिकहरूको बहु–राष्ट्रिय टोलीले पृथ्वीको आकारको एक्सोप्लानेट पत्ता लगाएका छन्। जसको सतहको केही भागमा पानी भएको विश्वास गरिएको इनग्याजेडले उल्लेख गरेको छ।
बोरिङ नामको एलपी ७९१–१८ डी पृथ्वीबाट करिब ९० प्रकाश वर्षको दूरीमा क्रेटर नक्षत्रमा अवस्थित छ।
एलपी ७९१–१८ डीले रातो सानो तारा परिक्रममा गर्छ। यो टाइडली लक छ। यो ग्रहमा पृथ्वीको जस्तो दिन र रातको चक्र हुँदैन। यसको सट्टा एलपी ७९१–१८ डीको एक भाग लगातार सूर्यको किरणले जलेको छ भने अर्को भाग सधैं अन्धकारमा छ।
‘सतहमा तरल पानीको अस्तित्वको लागि दिनको पक्ष सायद धेरै तातो हुनेछ। तर हामीले ग्रहभरि हुने ज्वालामुखी गतिविधिको मात्राले वायुमण्डललाई कायम राख्न सक्छ, जसले रातको छेउमा पानीलाई संकुचन गर्न अनुमति दिन्छ,’ ग्रहको अध्ययन गर्ने खगोलविद्हरू मध्ये एक ब्योर्न बेनेकेले नासाको जेट प्रोपल्सन प्रयोगशालालाई भने।
एलपी ७९१–१८ सिस्टममा कम्तिमा दुई अन्य ग्राहहरु छन्, जसलाई एलपी ७९१–१८ बी र सी भनिन्छ। पछिल्लो पृग्वी भन्दा साढे २ गुण ठूलो र यसको मास सात गुणा भन्दा बढी छ। यसले एलपी ७९१–१८ डीको अर्बीटलाई पनि असर गर्छ, यसले सूर्य प्राालीको वरिपरि अण्डाकार मार्गमा यात्रा गर्दछ। एलपी ७९१–१८ डी हरेक पटक अर्बीट पूरा गर्दा आफ्नो बनोटमा क्षति व्यहोर्छ।
नासाका अनुसार यी विकृतिहरूले ग्रहको भित्री भागलाई पर्याप्त रूपमा तातो बनाउन र यसको सतहमा ज्वालामुखी गतिविधि उत्पादन गर्न पर्याप्त आन्तरिक घर्षण सिर्जना गर्न सक्छ।
प्रकाशित: ५ जेष्ठ २०८०, शुक्रबार
