वैज्ञानिकले पत्ता लगाए पृथ्वी जस्तै दुई नयाँ ग्रह, मानव बस्नयोग्य हुन सक्ने

काठमाडौं ।

संसारभरका वैज्ञानिकहरूले जीवन फस्टाउन सक्ने ठाउँ भेट्टाउने आशामा ब्रह्माण्डको अनुसन्धान गरिरहेका छन्। खगोलविद्हरूले पृथ्वीजस्तै दुईओटा नयाँ ‘सुपर-अर्थ’ एक्सोप्लानेट पत्ता लगाएका छन्। तिनीहरू बस्न योग्य हुन सक्ने क्षेत्रमा सूर्यको परिक्रमा गर्छन्। दुबै एक्सोप्लानेटहरू हाम्रो ग्रह भन्दा थोरै ठूला छन् र रातो बामपुड्के ताराको परिक्रमा गर्छन्। उल्लेखनीय कुरा के छ भने, सूर्य बाहेक अन्य ताराहरू वरिपरि घुम्ने ग्रहहरूलाई एक्सोप्लानेट्स भनिन्छ।

यस खोजसँग सम्बन्धित अध्ययन भण्डार आरसिभ (arXiv) मा प्रकाशित गरिएको छ। नासाको ट्रान्जिटिङ एक्सोप्लानेट सर्भे स्याटेलाइट (टेस) ले दुवै एक्सोप्लानेट्स देखेको रिपोर्ट गरिएको छ। ग्रहहरू अवलोकन गर्दा तिनीहरू आफ्नो तारालाई पार गर्दै थिए, जसलाई टीओआई-२०९५ (TOI-2095) भनिन्छ। यो तारा हाम्रो सौर्यमण्डलबाट करिब १३७ प्रकाश वर्ष टाढा छ। यसले तारालाई पार गर्दा, यसको प्रकाश कम भयो र यसरी ग्रहहरूको उपस्थिति र तिनीहरूका केही गुणहरू थाहा भयो।

टीओआई-२०९५ तारा हाम्रो सूर्य भन्दा कम तातो छ। यसका बाबजुद पनि यसबाट पराबैंगनी किरण र एक्स-रे विकिरण उत्सर्जन हुन सक्दछ। जसले ताराको परिक्रमा गर्ने नजिकका ग्रहहरूको वातावरणलाई असर गर्छ। पृथ्वीजस्ता दुवै ग्रहको वायुमण्डल जीवनका लागि कति अनुकूल छ भनेर वैज्ञानिकहरूले अहिलेसम्म थाहा पाउन सकेका छैनन्।

दुबै ग्रहहरूले आफ्नो ताराको क्षेत्रमा परिक्रमा गर्छन् जुन बस्न योग्य हुन सक्छ भन्ने मात्र थाहा भएको छ। यी ग्रहहरूलाई टीओआई-२०९५ बी र टीओआई-२०९५ सी नाम दिइएको छ। अब थप अनुसन्धानका क्रममा यो ब्रह्माण्डमा पृथ्वीजस्तो अर्को ग्रह साँच्चै हुन सक्छ कि भनेर थाहा हुनेछ।

टीओआई-२०९५ बी नामक ग्रह हाम्रो पृथ्वी भन्दा १.३९ गुणा चौडा छ। यसले आफ्नो सूर्यको एक परिक्रमा मात्र १७.७ दिनमा पूरा गर्छ। टीओआई-२०९५सी नामको दोस्रो ग्रह आफ्नो ताराबाट अलि टाढा छ र २८.२ दिनमा ताराको परिक्रमा गर्छ। अन्वेषकहरूकाअनुसार यी ग्रहहरूको तापक्रम २४ देखि ७४ डिग्री सेल्सियससम्म रहने सम्भावना छ।