काठमाडौं ।
एजेन्सीले अन्तरिक्ष यानहरू बीच कसरी सञ्चार गर्छ भन्ने विकास गर्न नासाले लेजर प्रविधि प्रयोग गर्ने भएको छ।
विगतमा, अन्तरिक्ष एजेन्सीले गहिरो स्पेस प्रोबहरूबाट कुनै पनि प्रकारको वैज्ञानिक डाटा पृथ्वीमा फिर्ता ल्याउनको लागि यसको डीप स्पेस नेटवर्क मार्फत बिम गरिएको रेडियो सिग्नलहरूमा भर परेको छ। अब भने नासासँग लेजरहरूमार्फत स्पेसक्राफ्ट डाटा पठाउन सक्ने अवस्थामा ठूलो मात्रामा वृद्धि गर्ने क्षमता छ, र नासाले चन्द्रमा वरिपरि सो प्रविधि पठाउन तयार भएको स्पेस डटकमले रिपोर्ट गरेको छ।
नासाले चन्द्रमाको वरिपरि अर्को क्रुड मिशन आर्टेमिस २ मा ओरियन आर्टेमिस २ अप्टिकल कम्युनिकेसन सिस्टम (ओ२ओ) टर्मिनलको रूपमा लेजर संचारहरू समावेश गर्दैछ। “ओरियन क्याप्सुलमा जहाज, ओ२ओ प्रणालीले चन्द्र क्षेत्रबाट उच्च-रिजोल्युसन छविहरू र भिडियोहरू फिर्ता पठाउनेछ,” नासाले अप्रिलमा प्रकाशित गरेको भिडियोमा भनिएको छ।
यदि सबै योजना अनुसार चलेमा प्रणालीले पृथ्वीमा दर्शकहरूलाई वास्तविक समयमा नै चन्द्रमा हेर्न सक्ने गरी सक्षम बनाउनु पर्नेछ,जुन यसअघि पहिले कहिल्यै भएको थिएन।
यसलाई सरलरुपमा बुझ्न, वर्षौंसम्म डायल-अप इन्टरनेट भएको कल्पना गर्नुहोस्, त्यसपछि एकैपटक गीगाबिट फाइबर अप्टिक गतिमा अपग्रेड भएको अनुमान गर्नुहोस्। ठ्याक्कै यस्तै नासाले आफ्नो भविष्यको अन्तरिक्ष यानका लागि हासिल गर्ने अपेक्षा गरेको छ।
रिपोर्टकाअनुसार भविष्यको लेजर संचारको लागि आधार तयार गर्न, नासाले हालैका वर्षहरूमा धेरै परफरमेन्स स्याटेलाइटहरू प्रक्षेपण गरेको छ। लेजर कम्युनिकेसन रिले प्रदर्शन (एलसीआरडी) डिसेम्बर २०२१ मा सुरु गरिएको एजेन्सीको पहिलो लेजर रिले थियो। त्यो पछि टेराबाइट इन्फ्रारेड डेलिभरी (टीबीआईआरडी) क्युबस्याट गत वर्ष सुरु भयो, जुन प्रति सेकेन्ड २०० गिगाबिटको डाटा प्रसारण दरमा पुग्यो।
अब, नासाले एकीकृत एलसीआरडी लो-अर्थ-अर्बिट (लियो) प्रयोगकर्ता मोडेम र एम्पलीफायर टर्मिनल (आईएलएलयूएमए-टी/ILLUMA-T) को तयारी गरिरहेको छ, जुन यस वर्षको अन्तमा अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस) मा प्रक्षेपण हुने अपेक्षा गरिएको छ। आईएलएलयूएमए-टीले जापानी प्रयोग मोड्युलमा खुला गरिएको सुविधामा अट्याच हुनेछ।
I can see clearly now the grain is gone.????
Launching on @NASAArtemis II, the O2O system will enable live, 4K ultra-high-definition video from the Moon, as well as enhanced science data transmission using laser communications.
Learn more: https://t.co/2uJ8Na5vA5 pic.twitter.com/Ro279pjSyS
— NASA Space Communications and Navigation (@NASASCaN) March 20, 2023
एकपटक सञ्चालनमा आएपछि, आईएलएलयूएमए-टीले एलसीआरडीमार्फत नासाको पहिलो इन्ड टू इन्ड लेजर रिले सञ्चार प्रणालीमा डाटा पृथ्वीमा फिर्ता पठाउनेछ, र यसले ओ२ओ प्रणालीको लागि आधार निर्माण गर्नेछ जुन आर्टेमिस २ को समयमा ओरियनमा हुनेछ।
नासाले आफ्नो भर्खरको भिडियोमा नोट गरेझैं, अझै, यी प्रयोगहरू लेजर संचारले हाम्रो वैज्ञानिक आविष्कारहरूलाई अगाडि बढाउनको लागि कसरी मार्ग प्रशस्त गरिरहेको छ भन्ने सुरुवात मात्र भएको उल्लेख छ।
गत वर्ष आर्टेमिस १ को सफलताले आर्टेमिस २ लाई प्रक्षेपणको आसन्न मार्गमा राखेको छ, जसले १९७२ पछि चन्द्रमामा पहिलो अन्तरिक्ष यात्रीहरू उडाउनेछ। ओरियनमा माउन्ट गरिएका क्यामराहरूबाट खिचिएको चन्द्रमाको कक्ष र अन्तरिक्षयानको पहिलो मिशनको फिर्ता क्रममा विश्वलाई मोहित तुल्याएको थियो।
आर्टेमिस २ को लागि यानमा चालक दलको साथ, नासाले उच्च रिजोलुसन तस्विरहरू मात्र नभई भिडियो पनि प्रसारण गर्ने अपेक्षा गर्दछ। यदि सबै यी लेजर संचार प्रयोगहरूका साथमा योजना अनुसार जान्छ भने, हामी ओरियनको झ्यालहरूमा देखिने चन्द्र सतहको भव्य पृष्ठभूमिको साथ धेरै प्रत्यक्ष वा लगभग प्रत्यक्ष चालक दलको अद्यावधिकहरू हेर्ने आशा गर्न सक्छौं।
प्रकाशित: २५ बैशाख २०८०, सोमबार
