कसरी हेलसिंकी विश्वको मोबाइल गेमिङ राजधानी बन्यो

काठमाडौं ।

विश्वका इनोभेटिभ शहरहरुको सूचिमा हेलसिन्की शीर्ष शहरको नजिक नहुन सक्छ। यद्यपि, यो अपेक्षाकृत शान्त उत्तरी युरोपेली राजधानीको प्रायः हिउँले ढाकिने सडक संसारका सबैभन्दा महत्वाकांक्षी र सफल गेम निर्माताहरुको घर हो।

पहिलो एंग्री बर्ड हेलसिंकीमा आईप्याडको स्क्रिनमा फ्लिक गरिएको थियो, यो क्लास अफ क्लान्स निर्माता सुपरसेल जस्ता प्रमुख गेम स्टुडियोहरूको घर हो, र नेटफ्लिक्सले आफ्नो पहिलो आन्तरिक गेमिङ स्टुडियो सेटअप गर्न रोजेको ठाउँ पनि हो। ‘किन हेलसिंकी? यो संसारमा केहि उत्कृष्ट गेम प्रतिभाहरूको घर हो,’ स्ट्रिमरले भने।

यी सबैको नतिजा स्वरूप, फिनल्याण्डको राजधानीलाई धेरैले मोबाइल गेमिङको राजधानी मानेका छन्। हाल विश्वव्यापी गेमिङ उद्योगको अर्थतन्त्र अनुमानित १२० बिलियन पाउन्ड स्ट्रलिङ छ।

जसले स्पष्ट प्रश्न निम्त्याउँछ, यो प्रतिष्ठा कसरी विकास भयो?

सन् १९८० र १९९० को दशकमा फिनल्याण्डलाई संसारको समृद्ध मुलुकहरु मध्ये एक मानिँदैन थियो।

धेरै जनसंख्या कम्प्यूटरमा निर्भर थिए। तर यो समृद्धको सूचीमा पर्दैन थियो। त्यससँगै आएका प्रतिबन्धहरूले ‘डेमोसेन’ भनेर चिनिने कुरालाई इन्धनमा मद्दत गर्नेछ। एउटा उपसंस्कृति जसले प्रोग्रामरहरूले कला प्रस्तुतीकरण, संगीत र गेमहरू निर्माण गरेको देख्यो जसले समयको प्रविधिलाई यसको शक्तिको सीमामा धकेल्यो।

फिनल्याण्डलाई थोरैमा धेरै गर्ने बानी पर्यो, र त्यसपछि नोकिया पनि आयो।

हेलसिंकीस्थित फ्यान्टम गेमल्याब्सका सीईओ सोन्जा एन्जेस्लेभाकाअनुसार यो फाउन्डेशन आज शहरमा गेम उद्योगको सफलताको महत्वपूर्ण कारण हो। ‘नोकियाले एउटा उदाहरण देखायो कि हामी यहाँबाट केही ठूलो बनाउन सक्छौं,’ उनले भनिन्।

एक गेम निर्माताको रूपमा, सफल कन्सोल विकासकर्ता रेमेडी गेम्सका बोर्ड सदस्य र नयाँ विकास स्टुडियोको संस्थापक, सोन्जालाई फिनिश गेम क्षेत्रको धेरै विषय थाहा छ।

उनी भन्छिन् कि नोकियाले फिनिश डेमोसेनका युवा प्रतिभाहरूसँग काम गर्यो, जसको अर्थ थियो कि ठूला गेमहरूको अभावका बाबजूद शहरका प्रकाशकहरूले सहयोग गरे जसले मानिसहरूलाई ‘हामीलाई यात्रा गर्न आवश्यक छैन भन्ने महसुस गराए, हामीले यो यहाँबाट गर्न सक्छौं।’

शहरका मानिसहरू, जुन लगभग ग्लास्गो शहरको जत्रै छ, गेम स्पेसमा यसको सफलताको बारेमा धेरै सचेत छन्, र बार र कफी पसलहरूमा यसको बारेमा कुराकानी गर्न पाउँदा खुसी छन्। यो स्पष्ट रूपमा एक क्षेत्र हो जुन राजनीतिज्ञ र अधिकारीहरूले पनि पूँजीकरण गर्न खोजेका छन्।

टेक्नोलोजी इन्फ्रास्ट्रक्चर कम्पनी रिएक्टरको गेमिङ प्रमुख सार्टिटा रुनबर्ग भन्छिन्, ‘फिन्ससँग सँधैदेखि प्राविधिक गिक्सहरू छन्।’

‘यहाँको सांस्कृतिक अवस्था यो हो कि हामीलाई प्रयास गर्न र असफल हुने अनुमति छ, र त्यसपछि फेरि प्रयास गर्नुहोस्। यति धेरै गेमिङ कम्पनीहरू शुरु भएका छन्, जब तपाइँ असफल हुने बारे चिन्ता गर्नुपर्दैन तपाइँ धेरै साहसी हुन सक्नुहुन्छ।’

गेम कम्पनीहरू सफल हुनको लागि सही पूर्वाधार आवश्यक पर्छ। रिएक्टरले यहाँ सञ्चालन भएका २०० गेम स्टुडियोहरू मध्ये धेरैलाई कम्पनी प्रशासनदेखि मार्केटिङ र टेक्नोलोजीमा सपोर्ट गर्छ।

रुनबर्ग बताउँछिन्, ‘हामीलाई थाहा छ कि हामीसँग फिर्ता आउनका लागि सामाजिक सुरक्षा नेटवर्क छ, त्यसैले तपाईले कम्पनी स्थापना गर्नको लागि आफ्नो घर धितो राख्नु पर्दैन र सरकारले गेमिङ कम्पनीहरूलाई धेरै सहयोग गरिरहेको छ। तपाईंले सजिलैसँग अनुदान प्राप्त गर्न सक्नुहुन्छ। नयाँ कन्सेप्टको प्रयास गर्र्न, र केहि निश्चित बजारहरूमा काम गर्दछ कि भनेर हेर्नको लागि कन्सेप्टको प्रमाणको लागि फन्डिङ छ।’

‘सरकारले मानिसहरूलाई यहाँ स्थानन्तर गर्नका लागि प्रेरित गरेको छ। कोही पनि हावापानीका लागि हेलसिंकी जान चाहँदैनन्। त्यसैले हामीले उनीहरूलाई स्थानान्तरणको कारण दिनुपर्छ।’

हेलसिंकीको ट्राम–लाइन सडकलाई घर भन्ने ३० प्रतिशत डेभलपर्स विश्वका अन्य देशहरूबाट शहरमा बस्न स्थानान्तरण भएका छन्।

विश्वका उत्कृष्ट डेभलपर्सलाई आकर्षित गर्नु हेलसिंकीको गेमिङ स्पेसमा शीर्ष स्थानमा रहने योजनाको मुख्य भाग हो। र त्यो काम हेलसिंकी पार्टनर्सले गर्छ।

‘सबै कम्पनीहरूले बाहिरबाट भर्ती गर्छन् र उनीहरूलाई आवश्यक विशेषज्ञताको साथ निश्चित प्रतिभा खोज्छन् र तिनीहरू वास्तवमै उनीहरूलाई पछ्याउँछन्,’ हेलसिंकी पार्टनर्सका रणनीतिक पहलका निर्देशक जोहन्ना हुर्रे भन्छिन्, ‘तिनीहरू दक्षिण अमेरिका, युरोपबाट आउँदैछन्, यो स्पष्ट रूपमा युरोप, अमेरिका र एशियामा घुम्न सजिलो छ।’

कम्पनीहरू र विकासकर्ताहरूलाई हेलसिंकीमा पसलहरू सेट अप गर्न प्रमुख कर प्रोत्साहन वा उल्लेखनीय रूपमा उच्च तलबहरू प्रस्ताव गरिएको छैन। हुर्रे भन्छन् कि बिक्री त्यो भन्दा बढी सीधा छ।

‘हेलसिंकी आफ्नो काम÷जीवन सन्तुलनको लागि परिचित छ, हामी यहाँ राम्रो जीवन बिताउँछौं,’ उनी भन्छिन्, ‘हामी हाम्रो काममा धेरै महत्वाकांक्षी छौं, तर हामीलाई हाम्रो खाली समय मनपर्छ, हामी हाम्रो कामको समयमा धेरै कुशल छौं, त्यहाँ थोरै बकवास कुराकानीहरू हुन्छन्।’

‘जीवन यहाँ धेरै सजिलो छ, र यी नरम मूल्यहरु महामारी पछि झन् धेरै महत्वपूर्ण हुँदै गइरहेका छन्। धेरै मानिसहरू भन्छन् कि हामीसँग यहाँ कम चिन्ता छ किनभने हामीसँग बलियो सपोर्ट सिस्टम छ, हामीले विद्यालय वा सुरक्षाको बारेमा चिन्ता लिनुपर्दैन त्यसैले अभिभावकहरू अन्य देशहरूको तुलनामा धेरै स्वतन्त्र महसुस गर्न सक्छन्।’

हेलसिंकीको टेक हेरिटेज, सरकारी सपोर्ट र दृढ प्रतिभा अधिग्रहणको मिश्रणले काम गरिरहेको छ। हेलसिन्कीका खेल स्टुडियोहरूले २०२२ मा २.८ बिलियन पाउन्ड स्ट्रलिङ कमाएका थिए।

सन्दर्भको लागि बेलायतको गेल बजार समान अवधिमा बेलायतको अर्थतन्त्रमा ४.७ बिलियन पाउण्डको मूल्य थियो। तर एक देशको रूपमा १२ गुणा ठूलो छ।

हेलसिंकीको देखिएको ठूलो सफलताका कथाहरू मध्ये एक सुपरसेल हो। हालसालै चिनियाँ कर्पोरेसन टेनसेन्टले जारी गरेको रिपोर्टमा गेम निर्माताको बजार मूल्य ९.२ बिलियन पाउण्ड छ।

“स्टुअर्ट म्याकगाव स्टुडियोको लागि काम गर्न स्कटल्याण्ड सर्नुभयो र प्रसिद्ध बेस बिल्डिङ मोबाइल गेम क्ल्यास अफ क्लान्सको जिम्मेवारीमा हुनुहुन्छ। ‘धेरै मानिसहरू जस्तै, मलाई नोकिया ३२१० मा ‘मोबाइल गेम’ स्नेक खेलेको सम्झना छ,” उनी हाँस्छन्।

फिनल्याण्डमा गेल विकास दृश्यको प्रतिष्ठालाई ध्यानमा राख्दै, प्रोत्साहित म्याकगाले घरमा आफ्नो क्यारियर शुरु गरेपछि आफ्नो जीवन देशमा सार्ने निर्णय गरे। ‘यहाँ मानिसहरूले गेम कम्पनीहरूको सफलताका कथाहरू सुनेका छन्,’ उनी भन्छन्।

स्टुडियोहरू जुन ‘यस आकारको देशको लागि आफ्नो वजन भन्दा माथि छ’ उनी सोच्छन् कि स्थानीय मानिसहरू विकासकर्ताहरूको कामप्रति बढी सचेत छन् र देशको भविष्यको लागि वास्तवमै महत्वपूर्ण उद्योगको रूपमा सम्मान गर्छन्।’

कामको वरपरका अन्य शहरहरूले १९९० को दशकमा निर्मित नोकिया विरासत र कौशलताको नक्कल गर्न सक्षम हुनेछैनन्, तर यहाँ रोचक पाठहरू छन् जुन साना ठाउँहरूमा ठूला चीजहरू हुन सक्छ भनेर देखाउँछन्। बीबीसीबाट साभार