काठमाडौं ।
विश्वभरका वैज्ञानिक र अन्तरिक्ष एजेन्सीहरूले पृथ्वी बाहिर आफ्नो मिसनहरू पठाइरहेका छन्।सबैजना पृथ्वी बाहिर जीवन सम्भव छ कि भनेर जान्न चाहन्छन्। यदि छ भने, कहाँ?
वैज्ञानिकहरूले धेरै वर्षदेखि ब्रह्माण्डको अनुसन्धान गरिरहेका छन्। तिनीहरू पृथ्वी बाहेक अन्य ग्रहहरू खोजिरहेका छन् जहाँ जीवन फस्टाउन सक्छ। एक्सोप्लानेट्समा वैज्ञानिकहरूको विशेष नजर छ। एक्सोप्लानेट्स हाम्रो सूर्य बाहेक अन्य तारा वरिपरि घुम्ने ग्रहहरूलाई भनिन्छ।
वैज्ञानिकहरूले टाढाको ब्रह्माण्डमा आफ्ना मिशनहरू पठाउँदा, उनीहरूलाई संकुचित, सटीक रूपमा प्रदर्शन गर्ने, र विश्लेषण सक्षम गर्ने उपकरणहरू चाहिन्छ। युनिभर्सिटी अफ मेरील्याण्डका अनुसन्धानकर्ताहरूको टोलीले यस्तो एउटा उपकरण विकास गरेको छ।
मिडिया रिपोर्टका अनुसार टोलीले नासाको आवश्यकता अनुसार एउटा उपकरण बनाएको छ। यो एउटा सानो लेजर यन्त्र हो र पुराना यन्त्रहरू भन्दा धेरै संसाधनमा कुशल छ। नयाँ यन्त्रसँग सम्बन्धित शोधपत्र सोमबार नेचर एस्ट्रोनमी जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।
यो उपकरणको वजन १७ पाउन्ड अर्थात् लगभग ७.७ किलोग्राम रहेको बताइएको छ। जीवनका संकेतहरू पत्ता लगाउन डिजाइन गरिएको यो उपकरण वास्तवमा दुई आवश्यक उपकरणहरूको सानो संस्करण हो। यो एक पराबैंजनी लेजर हो, जसले अन्य ग्रहहरूबाट संकलन गरिएका नमूनाहरूबाट थोरै मात्रामा नमूनाहरू निकाल्छ। यसमा एक अर्बिट्राप एनालाइजर पनि छ, जसले सामग्रीको रसायनमा उच्च-रिजोल्युसन डाटा प्रदान गर्दछ।
अध्ययनका प्रमुख लेखक प्रोफेसर रिकार्डो अरेभालोलाई उद्धृत गर्दै प्रतिवेदनले अर्बिट्र्याप मूलतः व्यावसायिक प्रयोगको लागि बनाइएको थियो।यी एनालाइजरहरू प्रयोगशालामा व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छ। अनुसन्धानकर्ताहरूले यसको प्रोटोटाइप तयार गर्न ८ वर्ष लगाए। वैज्ञानिकहरूले अर्बिट्र्यापलाई सानो बनाएका छन्। र यसले गर्दा यो उपकरण पृथ्वीबाट बाहिर पठाउन उपयुक्त बनायो। यसले कम पावर खपत गर्छ, जुन पृथ्वीभन्दा बाहिर पठाइने उपकरणहरूको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
यो यन्त्र भविष्यका मिसनहरूको लागि उपयोगी हुन सक्छ। विशेष गरी अन्य ग्यालेक्सी र एक्सोप्लानेटहरुमा जीवनका संकेतहरू पत्ता लगाउने मिशनहरू, चन्द्रमाको सतह अन्वेषण आदिसँग सम्बन्धित मिसनहरूमा प्रयोग गर्न सकिनेछ। यो उपकरण नासाको आर्टेमिस मिसनमा प्रयोग गर्न सकिने बताईएको छ।
प्रकाशित: ४ माघ २०७९, बुधबार
